Herman Veenker, Henderien Steenbeek, Marijn van Dijk en Paul van Geert - Talentgerichte ontwikkeling op de basisschool

3 Een dynamische visie op talent

Het scenario van de opwaartse spiraal is echter maar een uit verschillende moge- lijke scenario’s. Bij veel kinderen komen opwaartse spiralen ook weer tot stilstand (en tot neergang). Er zijn bijvoorbeeld heel veel vijfjarigen met een geweldige fas- cinatie voor dinosaurussen, wiens ouders boeken over dinosaurussen kopen en hen meenemen naar een museum, maar die op hun zevende hun belangstelling verplaatsen naar een ander domein (voetbal, games). Opwaartse spiralen worden vaak afgebroken als er interesses ontstaan die in concurrentie zijn met de oor- spronkelijke belangstelling. Er zijn heel veel oorzaken waarom een opwaartse spiraal doorgaat, stagneert of zelfs verdwijnt. De spiraal wordt namelijk gevoed door een zeer groot aantal factoren (componenten in het netwerk). Mogelijke kindcomponenten in het netwerk ‘belangstelling voor de na- tuur’ concentratie ‘Ik word niet makkelijk afgeleid als ik wormen aan het zoeken ben.’ emoties ‘Wriemelende dingen roepen bij mij plezier op.’ zelfbeeld ‘Ik word de grootste bioloog ter wereld.’ motoriek ‘Ik kan heel goed kleine beestjes beetpakken zonder ze te beschadigen.’ autoriteit ‘Ik luister heel goed naar volwassenen van wie ik denk dat ze veel afweten van het onderwerp waarin ik geïnteres- seerd ben.’

‘Mijn ouders vinden wormen maar niks, maar ik durf op de meester af te stappen en hem te vragen of hij me wil helpen bij het determineren van een bepaald soort worm.’

sociale vaar- digheden

et cetera …

Ook deze interesses zijn in een netwerk van invloeden ingekapseld. Er zijn scena- rio’s denkbaar waarbij opvoeders de activiteiten van hun kinderen ontmoedigen. Denk bijvoorbeeld aan een jonge ‘bioloog’ die elke dag met wormen, spinnen en smerige schoenen thuiskomt. Het kind kan ontmoedigd worden doordat zijn ou- ders geen oog hebben voor het positieve aspect, namelijk de belangstelling voor biologische verschijnselen die hieruit spreekt, maar voor het onvermijdelijke ne- gatieve aspect zoals de smerige schoenen en de beesten in huis. De belangstelling van het kind ‘triggert’ dus zowel positieve als negatieve componenten. Het is de vraag hoe het netwerk daarop reageert. Enerzijds kan het kind zijn belangstelling

72