Ad Snellen m.m.v. René van der Drift - Basismodel voor methodische hulp- en dienstverlening in het sociaal werk

1  Terreinafbakening

1.1 De missie van het sociaal werk Internationaal geldt als ‘mission statement’ van het social work:

The Social Work profession promotes social change, problem solving in hu man relationships and the empowerment and liberation of people to en hance well-being. Utilising theories of human behaviour and social systems, social work intervenes at the points where people interact with their en vironments. Principles of human rights and social justice are fundamental to Social Work (uit: Landelijk Opleidingsoverleg MWD, 2010, p. 36). Hieruit vloeit de missie van het sociaal werk voort: ‘Maatschappelijk werkers streven ernaar dat mensen zich in wisselwerking met hun sociale omgeving zo goed mogelijk kunnen ontplooien, naar hun eigen aard, behoeften en opvattingen, en dat ze rekening houden met ande ren met wie zij samenleven’, aldus het Beroepsprofiel (2006, p. 10). Sociaal werk ‘werkt’ met mensen, cliënten geheten. Mensen zitten op een bepaalde wijze in elkaar, hebben – anders gezegd – een bepaalde somati sche en psychische constellatie . Dankzij deze constellatie kunnen mensen ‘functioneren’. Tegelijk echter vormt precies datgene wat het functioneren mogelijk maakt ook de begrenzing ervan. Mijn lichaam en zijn functies stel- len mij in staat te leven en te functioneren: te gaan en te staan, te werken, in contact te treden met anderen, na te denken, zintuiglijk waar te nemen, te voelen. Maar zij geven ook de grenzen aan: ik zal geen voetballer van het jaar worden, mijn vermoeidheid beperkt mij in het werk en in andere be- zigheden. Voor mijn psychische constellatie (moeilijk te scheiden van het lichamelijke) geldt hetzelfde: mijn ontwikkeling heeft ervoor gezorgd dat ik kan waarnemen, denken, voelen, beleven, streven, dat ik anderen kan begrijpen en aanvoelen, dat ik kan communiceren, dat ik doelgericht kan handelen. Maar het is diezelfde ontwikkeling die ervoor zorgt dat er spra- ke is van begrenzing: selectiviteit in de waarneming, bepaalde angsten en remmingen die een spontaan functioneren belemmeren, bepaalde (irratio- nele) gedachten die sommige gevoelens en gedragingen tot een probleem maken en omgekeerd. Mensen, met hun somatische en psychische ‘structuur’, leven in situaties , (waartoe ook hun netwerk behoort, hoewel dat soms ook kan ontbreken). Leven, functioneren, handelen vindt niet plaats in het luchtledige, maar in concrete situaties. Die situaties bieden überhaupt pas de mogelijkheids- voorwaarden voor ‘functioneren’, maar geven tegelijkertijd de grenzen aan. Contact met anderen (zoals opvoeding en socialisatie), materiële middelen

29