Anna van der Vleuten (red.) - De bestuurlijke kaart van de Europese Unie

1.6  Tot slot

1.6

Tot slot Terugblikkend op de geschiedenis van de Europese samenwerking vallen twee zaken op. Enerzijds worden conflicten sinds het einde van de Tweede Wereld oorlog uitgevochten aan de onderhandelingstafel, zonder inzet van geweld, zelfs wanneer het gaat om een rigoureuze beslissing als de brexit. De opbrengst van 65 jaar investeren in samenwerking laat zich samenvatten als vrede, wel vaart en stabiliteit. Anderzijds wordt de samenwerking keer op keer op de proef gesteld door de lidstaten, die afspraken halfslachtig doorvoeren omwille van nationale afwegingen. Dat vreet aan de geloofwaardigheid van de samenwer king en maakt het integratieproces kwetsbaar. Zowel op de financiële markten als in de democratieën van de lidstaten is dat terug te zien. Sinds de brexit zien we echter dat ook deze onzekerheid en argwaan een maatschappelijke tegenreactie oproepen. De eurosceptische kandidaat Marine Le Pen verloor in mei 2017 de Franse presidentsverkiezingen van Emmanuel Macron, die juist pleit voor intensievere Europese samenwerking. Externe be dreigingen en de aangekondigde uittreding van het Verenigd Koninkrijk heb ben de deur opengezet voor meer samenwerking op het zwaarbeladen thema van defensie. Felle kritiek tegen het ‘eliteproject’ van Europese integratie blijft echter aan wezig, voornamelijk aan de linker- en rechteruiteinden van het politieke spec trum, waar ruim 65 jaar Europese samenwerking in schrille tonen wordt neer gezet als een ondemocratisch, kapitalistisch project. In de geschiedenis van het integratieproces zijn genoeg aanwijzingen te vinden om dergelijke standpunten kracht bij te zetten, maar ook om ze tegen te spreken.

Zie www.coutinho.nl/europeseunie5 voor open vragen, opdrachten, multiple choicevragen, een begrippentrainer, interessante links en tips om verder te le zen.

| 37