140 / 463
128
Finn Askgaard
D a n m a r k . K om d e t n e m lig til fo r lig , k u n n e K a rl G u sta v
tæ n k e s a t v ille r e tte s in f r ig j o r te h æ r m o d D a n m a r k - d e t
k u n n e e n d o g tæ n k e s , at h a n n e to p v ille g å p å a k k o r d m e d
P o le n , fo r d i D a n m a r k lå f o r s v a r s lø s t h e n .34
R ig s r å d e t s v a r e d e k o n g e n d. 3 0 . d ec . 1 6 5 6 , a t d e t h e ls t
så e n » f a s t og b e s ta n d ig a llia n c e o g fo r b u n d « m e d H o l
la n d , s om d et ik k e t v iv le d e p å , a t H a a g v ille g å in d p å .
I k k e d es m in d r e fo r k a s te d e s ta n k e n a f G e n e r a ls ta te r n e d.
3 0 . j a n . 1 6 5 7 . F o r h a n d lin g m e d d e n ty s k e k e j s e r a n b e fa le
d e s, og P o le n -R u s la n d s k u lle o p m u n tr e s m e d , a t D a n m a r k
v a r i fæ r d m e d » e n a n s e e lig m a g t p å fo d e a t b r in g e « . Om
h v e r v n in g e n s a g d e s d et, a t d e t v a r » h ø js t fo r n ø d e n t s tr a k s
at s k e b e g y n d e ls e « . P e n g e v ille s e n e r e b liv e b e v ilg e t p å et
s tæ n d e rm ø d e , h v o r p å r ig sr å d e r n e lo v e d e a t g å i s p id s e n
m e d h e n s y n til p e r s o n lig e o fr e . D e t n a t io n a le m a n d s k a b
m å tte h u r tig s t b r in g e s » i b e d s te s k ik « . D e n fr em tid ig e
p o lit ik m å tte t ilp a s s e s e fte r fo r h o ld e n e .35
F o r h o ld e n e b a r s å le d e s m o d k r ig tr o d s H o lla n d s t ilb a g e
h o ld e n h e d . D e t s p in k le h å b , s om R ig s r å d e t h a v d e n æ r e t
om , a t S v e r ig e v ille b ø je s ig fo r d a n s k o p r u s tn in g , v a r f a k
t is k b r is te t, fø r d e t v a r tæ n k t. D . 22. d ec. 1 6 5 6 s k r e v n e m
lig K a rl G u sta v fø lg e n d e o rd til D u r e e l i K ø b e n h a v n : »A t
D a n m a r k g ø r s ig m a n g e f o r fæ n g e lig e h å b om B r em e n , d et
s k a l m e d G u d s h jæ lp in g e n fa r e fr em b y d e ; o g je g s k a l,
n æ s t G ud, g iv e D a n m a r k n o k a t g ø r e , h v is d e t k o m m e r til
b r u d « .36
S tæ n d e rm ø d e t i O d e n se i u g e n fr a d. 2 3 . fe b r . b le v e n
s to r s u c c e s . D e r g a v e s fu ld k o m m e n t ils lu t n in g til o p r u s t
n in g e n , o g d e n ø d v e n d ig e b e v illin g e r b le v g iv e t. S om G ers-
d o r ff s k r e v til d e h o lla n d s k e g e s a n d te r : » S tæ n d e r n e s f o r
s a m lin g i O d e n se er e n d t til s to r t ilfr e d s h e d fo r H a n s
M a je stæ t m e d a lle tils te d e v æ r e n d e s e e n s t e m m ig e iv e r at
la d e liv o g g o d s fo r k o n g e n s o g fæ d r e la n d e ts t j e n e s t e « .37
D e rm e d v a r k r ig e n i v ir k e lig h e d e n b e s lu t t e t . D e n s to r e
hæ r, s o m n u h u r tig t b le v b r a g t p å b e n e n e , k u n n e n e m lig