MBO-Verpleegkundige
Fase 2
39
1
Oriënteren
Typering van deze beroepsprestatie
Uit onderzoek naar de leefsituatie in Nederland is gebleken dat een uitgebreid sociaal netwerk leidt
tot een positief levensgevoel. Frequent contact met familie en vrienden in de buurt leidt tot geluk
en tevredenheid met het eigen leven. Ook blijken mensen die zich inzetten als vrijwilliger doorgaans
gelukkiger en tevredener met hun leven dan mensen die dit niet doen.
Als verpleegkundige kun je hieruit afleiden dat het belang van een sociaal netwerk voor de
zorgvrager groot is. Vooral bij zorgvragers in zorginstellingen is het risico op sociaal isolement groot.
De familie moet meer moeite voor bezoek doen en de ervaring leert dat contacten met buren en
vrienden geleidelijk afnemen. Het gebrek aan sociale contacten kan het ziektebeeld, de handicap of
stoornis versterken.
De verpleegkundige is niet altijd de eerst aangewezen persoon die hulp biedt bij het sociaal
maatschappelijk functioneren van de zorgvrager. Het zijn de mensen uit het sociale netwerk die
de zorgvrager in eerste instantie ondersteunen bij het in stand houden van contacten met andere
mensen. In combinatie met de overige zorg doet dit vaak een groot beroep op de draagkracht van
de mantelzorger en naasten. Als verpleegkundige adviseer en ondersteun je de mantelzorger en
naasten in de wijze waarop zij hun draagkracht kunnen inzetten en versterken.
In een aantal instellingen ben je als verpleegkundige actief betrokken bij het sociale functioneren
van een groep zorgvragers. Dit kan een woongroep, een leefstijlgroep of een therapiegroep zijn.
De groep heeft een sociale functie. Zorgvragers delen lief en leed met elkaar, leren van elkaar
en vormen samen een huishouden. Iedere zorgvrager neemt in de groep een bepaalde rol en
positie in. Dit kan variëren van snel de leiding op zich nemen tot meer op de achtergrond blijven.
Als verpleegkundige begeleid je het groepsdynamische proces. Jouw rol als verpleegkundige kan
wisselen van leider, begeleider, planner, sfeermaker, vertrouwensfiguur. Het is jouw taak om het
belang van iedere individuele zorgvrager tot z’n recht te laten komen. Dit vraagt om zorgvuldige
afweging en aansturing omdat het individuele welzijn van de zorgvrager niet altijd overeenstemt
met het belang van de groep. Vanwege de sfeer en de structuur in de groep zijn er regels nodig. Bij
het opstellen van en het houden aan die regels betrek je zoveel mogelijk de leden van de groep, je
collega’s, mantelzorgers, naasten en andere disciplines.
De woongroep ‘Merel’ is een dynamische groep van zeven jongvolwassenen met een matig verstandelijke
beperking. Vandaag is het nogal stil in de groep. Zij hebben afscheid genomen van Charlie. Hij is verhuisd
naar een andere woning. Charlie was erg geliefd. De verhuizing komt hard aan bij de groepsleden. Bij het
afscheid huilde Carla hard en Sylvia beet zichzelf in haar hand. Tom, de vriend van Charlie, heeft zich terug-
getrokken op zijn kamer.
Djuna werkt als wijkverpleegkundige bij Buurtzorg Geleen-Oost. Vanochtend is zij onderweg naar de familie
Güdrun. Het gezin heeft oma in huis genomen omdat ze begon te dementeren. In het begin vonden de
gezinsleden het moeilijk om hulp van de thuiszorg te accepteren. Sinds de zorg intensiever is geworden, raken
zij gewend aan een vreemde over de vloer. Oma is vaak onrustig. Ze heeft last van loopdwang. Overdag gaan
ze vaak met haar wandelen in de wijk. ’s Nachts dwaalt ze door en rond het huis. Djuna is de afgelopen week
al vier keer ’s nachts bij hen op zoek geweest. Oma reageert soms erg agressief, vooral bij de verzorging. Ook
weigert ze steeds vaker het eten en drinken. De familie heeft bij Djuna aangegeven dat de zorg voor oma zo
niet goed meer vol te houden is.
