2 2
D E N P O L Y T E K N I S K E L Æ R E A N S T A L T
s a a le d e s om , a t » eg en F lid og V in d s k ib e lig h e d v a r S t a t s b o r g e r e n s
s t ø r s t e H æ d e r og S ta t s b o r g e r in d e n s s k ø n n e s te P r y d e ls e « , og
n æ v n e r » F o lk s u s le L y s t til v e d fr em m e d P r u n k og O v e r d a a d a t
e r s t a t te , h v a d en s tra ffe n d e S e lv fø le ls e m a a tte tils ig e d em , a t de
m a n g le r i e g e t V æ r d « s am t a t » A n s k a ffe ls e n a f u d e n la n d s k tilk ø b t
O v e r d a a d ig h e d h ø r te n ø je s am m e n m e d T ils id e sæ t t e ls e a f P lig te r,
h v is R in g e a g t n e d v æ r d ig e r M e d b o r g e r e og M e d b o r g e r in d e r en d o g
i p r iv a t e F o r h o ld som H u s fa d e r , H u sm o d e r e lle r F am ilie lem « .
K o n g e n s ø g te d e r fo r a t b e g u n s tig e , h v a d e t n y s t ift e t S e ls k a b fo r
in d e n la n d s k K u n s t flid k u n d e u d r e tte v e d a t d e ts M e d lem m e r
g e n s id ig fo r p lig te d e sig til k u n a t b ru g e in d e n la n d s k e V a r e r , og
d e r b le v g iv e t r e n t e fr i L a a n o g a fh o ld t U d s t illin g e r , og s am tid ig
b le v d e r ig e n in d k a ld t frem m e d e A r b e jd e r e .31
E ft e r S t a t s b a n k e r o t t e n Ja n u a r 1 8 1 3 t r a a d te S c h im m e lm a n n 6 .
D e c em b e r 1 8 1 3 tilb a g e som F in a n sm in is te r og a flø s te s a f d en tid*
lig e re O v e r d ir e k t ø r fo r R ig s b a n k e n M ø s tin g , m e d e n s d en g am le
L e n s g r e v e Jo a c h im G o d s k e M o ltk e , d e r i A p r il 17 8 4 v e d A fs lu t *
n in g e n a f d en s a a k a ld t e G u ld b e r g s k e P e r io d e h a v d e fa a e t sin A f*
s k e d som S ta tsm in is t e r , nu b le v G e h e jm e s t a t sm in is t e r . M o ltk e
a r b e jd e d e m e d sin v a n t e K r a f t og D y g t ig h e d og m e d H e ld p a a a t
s k a b e e t s o lid t G r u n d la g fo r en O rd n in g a f de f o r v ir r e d e P en g e*
fo r h o ld og v ild e s ik k e r t o g s a a p a a a n d re M a a d e r k u n n e h a v e
g a v n e t L a n d e t, h v is ik k e D ø d e n h a v d e k a ld t h am b o r t 18 18 .
H a a n d v æ r k e t b e g y n d t e nu a t u d v ik le s ig ; S v e n d e n e k u n d e nu
e ft e r K r ig s a a r e n e ig e n fo r e ta g e U d e n la n d s r e js e r , og 1 8 1 5 k om d en
u n g e 2 7 *a a rig e t y s k e A r k it e k t G . F . H e t s c h til D a n m a r k , h v o r h an
b le v T e g n e læ r e r v e d K u n s ta k a d em ie t o g k om til a t fa a en o v e r*
o rd e n tlig B e ty d n in g fo r K u n s t h a a n d v æ r k e t s U d v ik lin g h e r i L an *
d e t.
D e n s to re In d u s t r i g ik d e t d e rim o d k u n la n g som t fr em fo r , id e t
d en b le v t r y k k e t a f d en u d e n la n d s k e K o n k u r r e n c e , n a v n lig d en
e n g e ls k e , s am t a f M a n g e le n p a a K a p it a l; m e n d e r k u n d e d o g mæ r?
k e s F rem g a n g p a a a d s k illig e O m ra a d e r. M e d e n s D a n m a r k tid*
lig e re h a v d e fa a e t sit G la s f r a N o r g e , b le v d e tte v a n s k e lig t u n d e r
K r ig e n , d a E n g la n d v a r H e r r e p a a S ø en , og m a n a r b e jd e d e d e r fo r
m e g e t p a a a t fa a a n la g t e t G la s v æ r k ; m en d e t ly k k e d e s ik k e , og
e fte r F r e d e n i K ie l 18 14 , h v o r N o r g e jo b le v s k ilt fr a D a n m a r k ,
v a r d e t n a tu rlig t, a t T a n k e n ig e n to g e s op . D e n b le v s a a b r a g t til
sin L ø s n in g a f G e h e im e k o n fe r e n s r a a d , A m tm a n d S o p h u s D an n e *
s k jo ld * S am s ø , som 18 2 5 b y g g e d e H o lm e g a a r d G la s v æ r k v e d N æ s t*
31
Danmarks Riges Historie. V. S. 673.