Carolien Gravesteijn en Monica Aartsma (red.) - Meer dan opvoeden

1.3  Zorgvuldig omgaan met ouderschap

1.1 De rol van de sociaal werker

In het boek wordt uitgebreid stilgestaan bij de competenties van de sociaal wer ker die ouders in het (maatschappelijk) opvoeden ondersteunt. Uit verschillen de onderzoeken blijkt dat het succes van hulpverlening afhankelijk is van de persoon van de sociaal werker en zijn relatie met de cliënt (Burgerhout-Van der Zwaan, 2014). De relatie is het fundament. De sociaal werker treedt op als een kritische vriend en streeft naar het versterken van de eigen kracht en potenties van de cliënt. Hij zoekt een balans tussen aan de ene kant steunen en bevestigen en aan de andere kant problemen aan de kaak durven stellen en stimuleren, ac tiveren en motiveren. Een netwerkgerichte benadering is maatwerk. De sociaal werker wordt uitgedaagd steeds opnieuw af te stemmen op ouders en hun spe cifieke situatie. In dit boek presenteren we daarom verschillende handelings principes die de sociaal werker kan toepassen in de praktijk − niet met het doel een complete gereedschapskist te geven, maar om de sociaal werker te leren dat er telkens nieuwe keuzes gemaakt moeten worden om maatwerk te kunnen leveren. Hij moet in staat zijn te reflecteren en te blijven leren binnen de werk context en in samenhang met de maatschappelijke ontwikkelingen. Een rode draad in dit studieboek is, naast het perspectief op het individuele kind en het gezin, het belang dat gehecht wordt aan de steun van de socia le omgeving bij het ouderschap. Dat is niet verwonderlijk, aangezien maat schappelijk opvoeden onder andere berust op de bijdrage van de sociale om geving aan het positief bekrachtigen van ouders, zoals verschillende auteurs beklemtonen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat steun van belangrij ke volwassenen in de omgeving in belangrijke mate bijdraagt aan een voor spoedige ontwikkeling van jeugdigen. Sociale binding − bijvoorbeeld met de school, de wijk, het gezin en de vriendengroep − wordt eveneens genoemd als belangrijke positieve of effectieve factor. Hieruit blijkt wel hoe belangrijk het is om oog te hebben voor de sociale context waarin de opvoeding plaatsvindt. Opvoeden is niet alleen een taak van de ouders. Ook de leraar, de oppas, de opa en de buurvrouw nemen (tijdelijk) een deel van het opvoederschap op zich. Kinderen worden in feite opgevoed door de gehele maatschappij.

1.2 De betekenis van de sociale omgeving

DEEL I

De maatschappelijke en historische context

1.3 Zorgvuldig omgaan met ouderschap

DEEL I

Een andere rode draad in dit boek is het bewust leren omgaan met de kwets bare positie van ouders. Vanuit het vertrekpunt dat ouderschap meer is dan alleen opvoeden, wordt van de sociaal werker gevraagd dat hij mildheid, er-

De maatschappelijke en historische context

19