Harrie Kiekebosch m.m.v. Willem Zeijl - Journalistiek van nu

1

Vanverhalenvertellen tot socialmedia

Is informatie overbrengende belangrijkste taak vande journalist? Is de jour nalist de hoeder van de democratie? Of schrijft hij vooral stukjes omdat hij daarmeezijnbroodverdient? Indithoofdstukgaanweopzoeknaarhetbegin van de journalistiek en bekijkenwe de ontwikkelingen die hebben geleid tot het ontstaanvandehuidige journalistiek.

1.1

Hetbegin: verhalenvertellen

Waar enwanneer is journalistiek begonnen? Als we ervan uitgaan dat jour nalistiek informatieoverdracht is, dan is zij van alle tijden.Mensen dragen al millennia informatie aan elkaar over enookdierendoendat nog steeds ‒met geluid, geur, gedrag, enzovoort. Wij mensen zijn op enigmoment een taal van tekens gaan ontwikkelen. In Vallon-Pont d’Arc in Zuid-Frankrijk zijn tekeningen gevonden van zo’n dertigduizend jaar oud: een boodschap achtergelaten op een rotswand. In de loop van de geschiedenis werden de tekeningen lettertekens. Enhoewel deze lettertekens in Rusland anders zijn dan inChina of Nederland, vervullen ze hetzelfdedoel. Wat demaker van de boodschap inVallon-Pont d’Arcmet tekeningen heeft gedaan enwatwij tegenwoordigmet letters doen, verschilt niet zoveel van el kaar. Inbeide gevallenwordt eenverhaal verteld. Enverhalen zijn eenhandig middel om informatieover tedragen. In de middeleeuwen werden verhalen verteld door troubadours . Deze rondreizende entertainers vertelden spannende verhalen waarvan niemand wist of ze waar waren. De troubadours wildenmensen naar hun zeepkist op demarkt trekken, dus waarschijnlijk namen ze het met de waarheid niet zo nauw enwerdenhunverhalen tijdens de reis vandorpnaar dorp almaar ster ker, verlevendigdmetwat de troubadour onderweghadmeegemaakt. Omhun verhaal vlot te kunnen vertellen, zetten troubadours hun teksten op rijm.Dankonden zehun verhaalmeteenbeter onthouden.Maar om tekst te laten rijmen, moesten zij soms concessies doen aan de inhoud. Van een

17