Pierre Winkler - Praktijkboek maatschappelijk verantwoord ondernemen

1

12

MVO

1.1 Keuzes, verantwoordelijkheid en verantwoording

‘De mensen zijn niet slecht, het is de structuur die slechte beslissingen veroorzaakt’

Verantwoordelijkheid Dit boek gaat over verantwoordelijkheid. In bovenstaand praktijkvoorbeeld komen twee dimensies van verantwoordelijkheden in een organisatie duide lijk naar voren. Enerzijds de individuele verantwoordelijkheid van elke werk nemer, anderzijds de verantwoordelijkheid van de organisatie. Wie heeft hier de fout gemaakt? Wie is hier ‘schuldig’ aan de dood van patiënten? Is het ‘de organisatie’ of zijn het individuele werknemers? Die vraag is heel moeilijk te beantwoorden, omdat die twee dimensies van verantwoordelijkheid door elkaar heen lopen. Je neemt zelf beslissingen, maar wordt daarbij soms heel dwingend gestuurd door de organisatie. In dit voorbeeld leidt dat tot tragische incidenten en in heel veel andere organisaties leidt dat ook tot allerlei inciden ten, met soms grote menselijke, maatschappelijke of financiële gevolgen. Denk aan de bouwfraude, de beurs- en bankencrisis in 2008 of het zinken van de boot ‘The Herald of Free Enterprise’, met honderden doden, een aantal jaren geleden. De directe oorzaak van die ramp was dat de laadklep niet gesloten was toen de boot vertrok. Een individuele fout misschien, maar uit onderzoek is gebleken dat deze fout kon ontstaan omdat er in de organisatie een cultuur van haast en slordigheid was ontstaan (Wempe, 1998). Wie is er dan schuldig? Eén werknemer, een paar werknemers of de hele organisatie? Hieronder gaan we nader in op deze twee dimensies van verantwoordelijkheid. Agnes Kant voorspelde het dinsdag al in Goedemorgen Nederland : de sterfgeval len in psychiatrische klinieken, die eerder deze week bekend werden, zijn inder daad slechts het topje van de ijsberg. Daniël van Dijk, voormalig psychiater bij Dijk en Duin in Castricum, vertelt dat tijdens zijn werkzaamheden vier patiënten onnodig zijn omgekomen. De incidenten in het Psychiatrisch Dienstencentrum Oost in Amsterdam staan dus niet op zichzelf. Volgens Van Dijk is er wel genoeg geld en ligt het ook niet aan de mensen die er werken. ‘De psychiaters en ver pleegkundigen willen dit soort misstanden natuurlijk ook niet. Ze maken fouten, maar zijn niet slecht of crimineel. De fouten hebben dan ook niet zozeer met de mensen te maken, als wel met de organisatiestructuur . Als ik iets wil, moet ik eerst naar de teammanager, dan naar de circuitmanager en dan gaat het door naar de regiomanager en dan naar de raad van bestuur en de raad van toezicht. En elke managementlaag heeft weer zijn eigen stafdiensten die verder overleggen. Dus wordt er of niets besloten, of te laat, of er worden verkeerde beslissingen geno men, terwijl niemand die wil.’ Bron (bewerkt): goedemorgennederland.kro.tv, 25 september 2008