Pierre Winkler - Praktijkboek maatschappelijk verantwoord ondernemen

13

Keuzes, verantwoordelijkheid en verantwoording

Verantwoordelijkheid als professionele competentie

Verantwoordelijkheid betekent dat je ‘verantwoording moet kunnen afleggen’ over wat je doet of hebt gedaan. Die verantwoordelijkheid heeft iedereen. Als je iets doet, heeft dat immers bijna altijd gevolgen voor anderen en dan heb je vanzelf ook verantwoordelijkheid voor die gevolgen, voor het welzijn van die anderen. En dan moet je keuzes maken. Daar heb je in het dagelijks leven mee te maken, bijvoorbeeld bij de vraag of je het kunt maken om te laat te komen op een afspraak, of je wel of niet opstaat in bus of tram voor een ouder iemand, of je je vriend of vriendin altijd alles moet vertellen of soms niet, enzovoort. In een organisatie heb je ook te maken met verantwoordelijkheden, jegens de opdrachtgever, je baas, de klant, je collega’s, enzovoort. Er wordt verwacht dat je verantwoord te werk gaat, verantwoorde beslissingen neemt. En dat je dus over de manier waarop je taken uitvoert en over de keuzes die je maakt ver antwoording kunt afleggen. Aan je baas, aan je familie en vrienden, eventueel zelfs aan de samenleving als geheel, en niet in de laatste plaats: aan jezelf. Dat je die verantwoordelijkheid aankunt is niet alleen een professionele eis die in elke functie van je verwacht wordt. Het is ook precies datgene wat elke baan zin en uitdaging geeft. Stel je maar voor dat die verantwoordelijkheid je geheel ontnomen zou worden … Een organisatie is een samenwerkingsverband van individuen. Als zodanig kun je een organisatie als een eenheid zien die verantwoordelijkheden heeft jegens klanten, overheid, maatschappij, de eigen werknemers, enzovoort. De activi teiten van een organisatie hebben immers gevolgen voor al deze groepen. Een organisatie moet dus ook keuzes maken, net zoals jijzelf in je werkomgeving keuzes moet maken. Als een organisatie op het terrein van die verantwoorde lijkheden verkeerde keuzes maakt, kan dat allerlei negatieve gevolgen hebben. Denk aan boetes van de overheid, imagoschade bij het publiek, omzetverlies, demotivatie van personeel en aandeelhouders die het vertrouwen verliezen. De verantwoordelijkheid van een organisatie is zeer groot. Dat heeft enerzijds simpelweg te maken met wetgeving. Elke producent heeft bijvoorbeeld een wettelijk zwaarwegende productaansprakelijkheid . Die heeft zowel betrekking op het goed en overeenkomstig redelijke verwachtingen functioneren van het product ( transactieschade ) als op later ontstane schade bij het gebruik van het product ( gevolgschade ). Met name de wettelijke regelingen met betrekking tot gevolgschade zijn verstrekkend. Als een producent zijn product veilig noemt, Verantwoordelijkheid van de organisatie Verantwoordelijkheid en wetgeving