Ivan Wolffers, Anke van der Kwaak en Nel van Beelen (red.) - Culturele diversiteit in de gezondheidszorg

Inleiding kebetekenis heeft hun religieof levensbeschouwingvoor hunomgangmet ziekteendood? De tweede component is attitude . Een goede attitude (houding) is noodza- kelijk om te kunnen leren. De kernwaarden in de gezondheidszorg – niet alleen inNederland,maaruniverseel –zijnmedemenselijkheid, gelijkwaar- digheid, respect en een centrale rol voor de gebruiker vande zorg. Dat kan alleenhandenenvoetenkrijgenals er voortdurend reflectie isophet eigen gedrag.Kijkennaar jezelfbetekentookdat jeeerlijkmoetzijnovervooroor- delen, discriminatie en racisme. Latenwe het hier duidelijk benadrukken: vooroordelenheeft iedermens.Vooreenzorgprofessional ishethebbenvan vooroordelen echter erg hinderlijk, omdat het goed professioneel hande- len belemmert. Inde zorg lijkt het idee te heersendat het gelijkheidsprin- cipe mensen beschermt tegen discriminerend optreden en het koesteren van racistische gevoelens en gedachten. Er wordt liever niet over gespro- kendat ookartsenenanderezorgverlenersvooroordelenhebben,maardit overkomt de besten. Een goede professional moet zijn eigen vooroordelen kunnenherkennen enmet dievan anderenkunnenomgaan. Naast eenwe- tenschappelijk-analytische houding hebben zorgprofessionals dus ook een kritische houding nodig tegenover interculturele dynamiek.We spreken in dat kader van een cultuursensitieve of etnisch-sensitieve houding. Om in- formatie en interacties goed te kunnen duiden en begrijpen, dienen (toe- komstige) zorgverleners een bepaalde houding te ontwikkelen. Het gaat niet alleenmaarom evidence-basedmedicine ,maarvooral ookom evidence basedpractices .Dathoudt indatweniet alleenwetenschappelijkenprofes- sioneelmoetenwerken,maardatweookwetenhoewemoetenomgaanmet diversiteit en interculturelecommunicatie. Interculturele vaardigheden vormendederde component. Het is belangrijk om voorbereid te zijn op het omgaanmet mensen die op een heel andere manier tegen dingen aankijken dan wijzelf. Het aanleren van technische vaardigheden staat echter veel hoger dan het aanleren van sociale vaar- digheden. Aandacht voor deze vaardigheden wordt nog te vaak overgela- ten aandehoudingvandeopleider, dewerkomstandighedenbinnende in- stelling en persoonlijke waarden en normen. In elke zorgopleiding is het echternoodzakelijkomookaandacht tebestedenaan interculturelesociale vaardigheden als noodzakelijke voorwaarde om je bewust te worden van je eigen referentiekader en etnocentrisme. Hoe moet je bijvoorbeeld een slechtnieuwsgesprekvoerenmet iemandmet eenheel andere religieuze le- vensinstelling?Wat is de beste benadering van iemandmet terminale kan- kerdieuitbehandeld isendieafkomstig isuit een landwaar stakingvande behandeling niet sociaal geaccepteerdwordt? Interculturele vaardigheden makenhetnoodzakelijkomverder tekijkendande technischeenwettelijke

19