Ivan Wolffers, Anke van der Kwaak en Nel van Beelen (red.) - Culturele diversiteit in de gezondheidszorg

Inleiding Zoals met alle onderwijs, geldt ook hier dat de onderwijzer steeds rijker aan inzicht wordt, terwijl de student er onder gunstige omstandigheden misschienwel iets vanmeeneemt, maar zeker niet alles tot zich door kan latendringen.Naaronsgevoel illustreertdezecasushetbelangvanbewust- wording.Wanneer je als zorgverlener vooroordelenhebt en in stereotypen denkt isdat schadelijkvoorhet verlenenvanprofessionele zorg, omdat het interfereertmet goed luisteren enhet herkennenvandevraagvandepati- ënt. Jemoet dus inzicht hebben in je eigenwaarden, normen en referentie- kaders,want goed luisteren is tochwaardehelezorgketenmeebegint. Dit boek is geen receptenboek geworden voor hoewerkers in de zorg om moeten gaanmet mensenmet een niet-westerse achtergrond. Wij als sa- menstellers van dit boek denken dat dit zinloos en ook ongewenst is. Het drukt namelijk de patiënt in een cliché. Er zijn geen typischeMarokkanen. Er zijn geen typische Turken. Er zijn geen typische Somaliërs. Er zijn zelfs geen typischeNederlanders.Watwevooronszelf verlangenmoetenweook doennaar depatiënten toe: ze respectvol benaderen als unieke en autono- me individuen.TypischeMarokkanen, typischeTurken, typischeAntillianen of typische Irakezenbestaanalleen indehoofdenvanmensendienooitper- soonlijkhebbenkennisgemaaktmetechteMarokkanen,Turken,Antillianen of Irakezen–of die zichniet bewust zijnvandebeperkingenvanhuneigen vooronderstellingen, generalisatiesenculturele identiteiten. Cultuur Het is nadrukkelijk niet onze bedoeling om de confrontatie tussen niet- westerse patiënt en Nederlandse gezondheidszorg te ‘ culturaliseren ’, dat wil zeggen alle misverstanden af te schuiven op een cultuurverschil. Een verschil incultuur is slechtseenvande factorendiebepalenwat ergebeurt tussendegebruikersvandezorgendezorgprofessionals.Het grootstedeel vandeniet-westersepatiënten isooit inaanrakinggekomenmetdeNeder- landse gezondheidszorg. Zewonenhier al jaren enkennendewegnaar de huisarts en het ziekenuis. Bovendien is dewestersemedische zorg ook in hun eigen land eenbelangrijke vorm van zorg. Ze zijndus bekendmet hoe westers opgeleide gezondheidswerkers denken enhandelen. Ze hebben in hunnieuwe landechter temakenmet specifiekehindernissen inde toegang tot de zorg, die patiëntendie hier al generaties lang leven veel minder on- dervinden. Een deel van de problemen veroorzaakt door die hindernissen heeftmeer temakenmethet feitdat zijmigrantenzijn, endatwordtvervol- gensvaak tenonrechtegeschovenop ‘verschillen incultuur’. Een willekeurige patiënt is tegelijkertijd Marokkaan, Berber uit het noordelijkeRifgebergte, migrant, ex-boer, fabrieksarbeider, man, vader en- zovoort. Hij belichaamt een eindeloze verzameling van sociale en culturele rollen. Er zijn studies die laten zien dat in een interview een patiënt soms

21