Ivan Wolffers, Anke van der Kwaak en Nel van Beelen (red.) - Culturele diversiteit in de gezondheidszorg

1  Allochtoon, autochtoon;waarpratenweover?

35 én culturele achtergrond. De vraag is dan natuurlijk: hoe doen zorgverle- nersrechtaande individuelewensenvandepatiënt inzijnofhaarculturele context?VanDijkpresenteerthetonderscheid tussen culturecarepreserva- tion (het integrerenvandevoorkeurenvandepatiënt indegeboden zorg), culture care accommodation (het recht doen aan de keuze van de patiënt, waarbij risico’s geminimaliseerdworden en belemmeringenweggenomen worden)en culturecarere-patterning (hetontwikkelenvaneennieuwekijk of handelwijzevandepatiënt) (VanDijk, 2010). Tot nu toe zijnweerdusniet uitgekomen: er is eenveelheidaanbegrippen envertogenomzichopde ‘cultureel andere’ indegezondheidszorg te rich- ten en deze te typeren. De hiervoor behandelde termen onderscheiden in het buitenlandgeboren inwonersvanNederlandvanautochtoneNederlan- dersopbasisvanredenvankomst (gastarbeider), juridischestatus (vreem- deling),herkomstland(buitenlander, allochtoon)of identiteit (etniciteit).Ze gooien in feiteallemensenopéénhoopdieniet inNederlandgeborenzijnof dieeenouderhebbendie inhetbuitenlandgeboren is. Inhetalgemeengeldt dathetbeter isom inhetdagelijks spraakgebruikniet alleallochtonenover éénkam te scheren,maar onderscheid temakennaar etnischegroep,waar dat mogelijk is. Een etnische groep , of etnische minderheid, is een groep mensenmet een gemeenschappelijke culturele achtergrond door land van herkomst, taal, religie of gewoontes. We spreken bijvoorbeeld van Turkse NederlandersofTurken, ofHindostaanseNederlandersofHindostanen.Au- tochtoneNederlanders vormen uiteraard ook een etnische groep, met een gemeenschappelijkecultureleachtergrond. Het voordeel van het begrip ‘etnische groep’ ten opzichte van ‘alloch- toon’ is dat bijvoorbeeld Turken van de derde generatiemet de gangbare CBS-definitienietmeer tot deallochtonengerekendworden,maar dat zij – alszebepaaldecultuurkenmerkenhebbenbehouden–nogwel totdeTurk- seetnischegroepgerekendkunnenworden. 1.1.8 Moslims Steeds vaker wordt in het dagelijks spraakgebruik het woord allochtoon vervangendoor moslim . Iemands godsdienstwordt dan als indelingscrite- riumgebruikt. Demaatschappelijkediscussies vande laatste jarenover in- burgering en integratie vanmoslims inNederlandhebben ertoe geleiddat veelmensendenkendat alle nieuwkomersmoslims zijn. Het klopt natuur- lijkdatveelnieuwkomersafkomstigzijnuit landenwaarde islamdebelang- rijkste godsdienst is – ‘oude’ herkomstlanden als Turkije enMarokko, en ook(post)conflictlandenals Iran, Irak,Pakistan, SomaliëenSoedan.Maarer komenookveel niet-moslimsnaarNederland. Sinds kort schat het CBShet aantalmoslims inNederlandniet langer opbasis vanhet percentagemos-