Jakop Rigter - Basisboek psychologie

1.3  Waaruit bestaat ons centraal zenuwstelsel?

LINKER HERSENHELFT

RECHTER HERSENHELFT

analytisch denken

bewust zijn van kunst creativiteit fantasie intuïtie inzicht holistisch denken muzikale vaardigheden drie dimensionale vormen interpreteren

logisch denken

taal redeneren natuur

wetenschap en rekenen schrijven cijfervaardig heden rechtszijdige coördinatie

linkszijdige coördinatie

Figuur 1.10 We hebben twee hersenhelften. De taken tussen deze

Wat gebeurt er als de hersenbalk wordt doorgesneden?

helften lijken enigszins verdeeld te zijn. Zo zit de vaardigheid om te spreken (taalvaardig heid) bij de meeste mensen in de linker hersenhelft en intuïtie en fantasie meer in de rechterhersenhelft Bij een split-brainpa tiënt is de hersenbalk doorgesneden. Meestal als laatste redmiddel om zeer ernstige epi lepsie te bestrijden. In zekere zin heeft iemand dan twee hersenen die enigszins los van elkaar functioneren.

leggen waarom?). De psycholoog vraagt wat je ziet. Een banaan is je antwoord. Vervolgens projecteert hij een afbeelding van een appel op het rechterscherm. Je rechterhersenhelft ontvangt dit beeld. Op nieuw vraagt de psycholoog wat je ziet. Een appel, antwoord je. De informatie die je rechterhersenhelft heeft ontvangen, is allang naar je linkerhelft gestuurd en daar zorgt je spraakcentrum dat je het correcte antwoord kunt noemen. Vervolgens wordt je hersenbalk doorge sneden (brr, gelukkig is het een gedachte experiment). Je bent nu een split-brainpa tiënt. Je hersenhelften kunnen niet meer met elkaar communiceren. Nu projecteert de psycholoog een afbeelding van een si naasappel op het linkerscherm. Opnieuw vraagt hij wat je ziet. Je antwoordt dat het een sinaasappel is. De informatie komt immers in je linkerhersenhelft waar ook je spraakcentrum zit. Je kunt dus het goede antwoord geven. Vervolgens wordt op het rechterscherm een vork geprojecteerd. De psycholoog vraagt wat je ziet. Je antwoord is: ‘Ik zie niets, wat bedoelt u eigenlijk?’ De informatie die je rechterhersenhelft heeft ontvangen, kan niet meer naar links gestuurd worden en het spraakcentrum

In de jaren vijftig van de vorige eeuw werd de hersenbalk bij patiënten met ernstige epilepsie doorgesneden. Epilepsie is een soort kortsluiting in een deel van de her senen. Bij ernstige vormen springt de kort sluiting via de hersenbalk over naar de an dere hersenhelft. Door de hersenbalk door te snijden bleef een epileptische aanval beperkt tot een deel van de hersenen. Door deze ingreepwas bij deze split-brain patiënten de communicatie tussen de hersenhelften verbroken. Er werd weinig van gemerkt als de patiënt gewoon kon functioneren zoals hij altijd deed. Maar met het volgende experiment werd aange toond dat er toch wel iets misging (Schif fer, 1998). Stel dat jij de proefpersoon bent. Je moet op een stoel plaatsnemen, voor je zie je twee schermen. Een rechts van je en een links van je. Wat op het rech terscherm wordt geprojecteerd, kun je al leen maar met de linkerdelen van je ogen zien. Wat links wordt geprojecteerd, kun je alleen maar met de rechterdelen van je ogen zien. De psycholoog die dit experiment af neemt, projecteert de afbeelding van een banaan op het linkerscherm. Je linker hersenhelft ontvangt dit beeld (kun je uit

33