Nel Jessurun & Roxane Warring - Verschillen omarmen

1.2  De theoretische basis van de systeemoptiek

liteit en de systeemtheorie is ruimte voor de complexiteit van het leven. Verschillen bieden informatie die aanleiding geeft tot onderzoek, zonder dat er waardeoordelen aan worden gehangen. Bovendien helpen circulariteit en systemisch denken bij het wisselen van perspectief en het zich kunnen inleven in andermans situatie. Dat helpt mensen anders te kijken en anders te handelen, en hierdoor worden meervoudige perspectieven mogelijk, net als meervoudige oplossingen.

DEEL I

Oefening 1.2 Binnenwereld en buitenwereld

Vertel een collega of medestudent een kort verhaal (maximaal drie minuten) over een spannende, verdrietige of interessante ervaring en laat de ander jou op twee manieren vragen stellen. Eerst wordt ingegaan op de persoon (binnenwereld):

Hoe ging het? Hoe was het voor jou? Wat deed het met je? Waardoor denk je dat het kwam?

Daarna wordt ingegaan op de omgeving en relaties (buitenwereld):

Waar was je toen het gebeurde? Wie was erbij? Hoe reageerde die persoon? Als je alleen was: wie had je er dan bij willen hebben?

Maak een paar notities over de verschillen die je hebt ervaren en deel die daarna met je collega of medestudent. Wissel daarna eventueel van rol.

1.2

De theoretische basis van de systeemoptiek

Het woord ‘systeem’ is afgeleid van het Griekse woord sustèma , dat ‘samenstelling’ of ‘bijeenplaatsing’ betekent. Rond het midden van de negentiende eeuw duikt het woord op in de beschrijving van samenhangende, meestal van elkaar afhankelijke processen, en in het midden van de vorige eeuw verschijnt de term in de menswe tenschappen. In de natuurwetenschappen is een systeem een verzameling elementen waarin de onderliggende relaties zodanig met elkaar vervlochten zijn dat deze verzame ling als een samenhangend geheel kan worden beschouwd. In de mensweten-

31