S_Aarbog1921_J.F.ogP.H.Classen

rV *. Z. V '

A A R B O G 1 9 2 1

J OHA N F R E D E R I K C L ASSEN P E T E R H E R S L E B C L A S S E N

F R E D E R I K S V Æ R K

A R R E S Ø D A L

C O R S E L I T Z E

C L A S S E N S H A V E

A M A L I E G A D E 3 8

F O R E N I N G E N

A F

3 . D E C E M B E R

1 8 9 2

1 9 2 2

K Ø B E N H A V N A N N O

J O H A N F R E D E R I K C E A S S E N

P E T E R H E R S L E B C L A S S E N

B l a n d t d e m a n g e M æ n d , s o m i s i d s t e H a l v d e l a f d e t 1 8 . A a r h u n d r e d e g j o r d e s i g b e m æ r k e d e v e d d e r e s

b e t y d e l i g e E v n e r o g D y g t i g h e d , i n d t a g e r G e n e r a l m a j o r J o h a n F r e d e r i k C l a s s e n e n f r e m t r æ d e n d e P l a d s . D e

b l i v e n d e V æ r d i e r h a n e v n e d e a t g r u n d l æ g g e e ller s k a b e , s o m f. E k s . : F r e d e r i k s v æ r k B y m e d d e n s K a n o n ­

s t ø b e r i , K r u d t v æ r k o g s t o r e P l a n t n i n g e r i o g o m k r i n g B y e n , v i d n e r h ø j t o m h a n s o v e r l e g n e E v n e r , u t r o l i g e

A r b e j d s k r a f t o g a l d r i g s v i g t e n d e U d h o l d e n h e d .

S a a v e l u d a d t i l s o m i n d a d t i l s t o d h a n e n e o m L e d e l s e n a f s i n v i d t f o r g r e n e d e V i r k s o m h e d , m e n h a n h a r

i s i n B r o d e r G e h e j m e r a a d P e t e r H e r s l e b C l a s s e n h a f t e n f o r t r o l i g V e n o g S t ø t t e , d e r , e f t e r G e n e r a l e n s

D ø d , m e d s t o r I n d s i g t o g D y g t i g h e d o v e r t o g A f v i k l i n g e n a f d e m a n g e F o r e t a g e n d e r o g i g a n g s a t t e d e n

s t o r e v e l g ø r e n d e I n s t i t u t i o n , s o m C l a s s e n o p r e t t e d e a f s i n E f t e r l a d e n s k a b . D a B r ø d r e n e , f o r u d e n d e r e s

r e n t p r a k t i s k e E v n e r o g E r f a r i n g e r , h a r b e s i d d e t m e g e n D a n n e l s e , K u l t u r o g S k ø n h e d s s a n s , o g h a r e f t e r ­

l a d t s i g til D e l s e n d n u s y n l i g e o g k a r a k t e r i s t i s k e M i n d e r , e r n o g l e a f d i s s e , d e r h a r m e r e e n d a l m i n d e l i g

I n t e r e s s e , f r e m d r a g n e h e r .

B r ø d r e n e C l a s s e n v a r S ø n n e r a f O r g a n i s t C l a s s e n i K r i s t i a n i a .

J o h a n F r e d e r i k C l a s s e n v a r f ø d t 1 7 2 5 , o g

k o m 1 7 A a r g a m m e l , e f t e r a t v æ r e b l e v e n S t u d e n t f r a K r i s t i a n i a U n i v e r s i t e t , til K ø b e n h a v n — ef t e r

F a d e r e n s Ø n s k e — f o r a t s t u d e r e T e o l o g i . E f t e r t o A a r s S t u d i u m a b s o l v e r e d e h a n d e n n e E k s a m e n m e d

K a r a k t e r e n » n o n c o n t e m n e n d u s « . H v a d h a n h a r f o r e t a g e t s i g i d e f ø r s t e f e m A a r e f t e r H i k s a m e n v i d e s

i k k e , m e n alt t a l e r for, a t h a n h a r o p h o l d t s i g i K ø b e n h a v n o g u d d a n n e t sig, s o m h a n s e l v ø n s k e d e

d e t . H a n s I n t e r e s s e r v a r m a n g e o g v i d t r æ k k e n d e , m e n e f t e r h a a n d e n s a m l e d e d e s i g o m H a n d e l o g I n ­

d u s t r i , o g i n d e n f o r d e n n e i s æ r o m K a n o n s t ø b n i n g o g K r u d t f a b r i k a t i o n . G e n e r a l C l a s s e n b l e v e n m e g e t

d y g t i g M a n d , d e r k u n d e s i n e T i n g til B u n d s , h a n k o m p o n e r e d e s a a l e d e s s e l v d e n M e t a l b l a n d i n g , h v o r a f

d e f r e d e r i k s v æ r k s k e K a n o n e r s t ø b t e s o g h a n r o s t e s a f s i n S a m t i d s o m et m e k a n i s k S n i l l e a f R a n g .

D a h a n e f t e r d e 5 A a r s F o r l ø b i g e n d u k k e d e f r e m , a l t s a a i 1 7 4 9 , v a r d e t s o m K o m m i s s i o n æ r f o r M o s s

J e r n v æ r k , o g k o r t e f t e r s o m L e v e r a n d ø r a f K r i g s f o r n ø d e n h e d e r o g e n D e l a f » d e a l g i e r s k e P r e s e n t e r « . E t

P a r A a r s e n e r e b l e v h a n S e k r e t æ r i K o m m e r c e k o l l e g i e t , m e n h a r n e p p e l æ n g e v a r e t a g e t d e n n e Stilling, thi

l

F R E D E R I K S V Æ R Iv

k o r t e f t e r b l e v h a n f a s t L e v e r a n d ø r a f al l e » P r e s e n t e r n e « til A l g i e r , o g 1 7 5 6 s k æ n k e d e K o n g e n h a m o g E t a t s -

r a a d J u s t F a b r i t i u s d e n s a a k a l d t e A g a t m ø l l e v e d A r r e s ø e n s A f l ø b s k a n a l til R o s k i l d e f j o r d , f o r a t d e d e r k u n d e

i n d r e t t e e n K r u d t f a b r i k . D e t f o r u d s a t t e s i d e P r i v i l e g i e r d e r f u l g t e m e d G a v e n , a t d e r o g s a a v i l d e b l i v e o p ­

rettet et K a n o n s t ø b e r i , o g e n d v i d e r e g a v K o n g e n d e r i T i l l a d e l s e til, a t S t e d e t m a a t t e k a l d e s F r e d e r i k s v æ r k .

U d e n a t k o m m e i n d p a a E n k e l t h e d e r s k a l h e r b l o t k o r t e l i g o p l y s e s , a t s a a v e l K r u d t f a b r i k a t i o n e n s o m K a n o n ­

s t ø b n i n g e n v a r i f u l d G a n g a l l e r e d e 1 7 5 7 o g 1 7 5 8 , a t E t a t s r a a d F a b r i t i u s , officielt a f ø k o n o m i s k e G r u n d e ,

t r a k s i g t i l b a g e a l l e r e d e 1 7 6 0 , h v o r e f t e r K o n g e n o v e r t o g V æ r k e t s D r i f t m e d G l a s s e n s o m I n s p e k t ø r m e d R e t

til a t » s k a l t e o g v a l t e « , g a n s k e s o m h a n s e l v l y s t e d e . D e n n e P e r i o d e v a r e d e til 1 7 6 8 , d a G l a s s e n g j o r d e et

d r i s t i g t F o r s ø g p a a a t f a a F r e d e r i k s v æ r k E t a b l i s s e m e n t m e d T i l l i g g e n d e o v e r d r a g e t s o m G a v e , m e n e f t e r

s t o r e G e n v o r d i g h e d e r o g K a m p e m a a t t e k ø b e de t , h v o r e f t e r h a n s o m E n e e j e r d r e v d e t til s i n D ø d i 1 7 9 2 .

A l l e r e d e i I n s p e k t ø r - T i d e n h a v d e G l a s s e n l a g t G r u n d e n til F r e d e r i k s v æ r k B y , t hi 1 7 6 2 b y g g e d e s d e f ø r s t e

V a a n i n g s h u s e o g 1 7 6 1 — 6 3 o p f ø r t e s d e t s t o r e e n d n u b e n y t t e d e » G i e t h u s « , d e r u d v i d e d e s 1 7 6 6 — 1 7 6 7 . A l

B y g g e r i e t i k k e e r u d f ø r t p a a b e d s t e B e s k u b , m e n e r s k e t e f t e r e n v e l o v e r v e j e t o g v e l t i l r e t t e l a g t P l a n , f r e m -

g a a r a f d e n h e r g e n g i v n e G r u n d p l a n , d e r i V i r k e l i g h e d e n e r e n f o r t r æ f f e l i g B y p l a n , s o m f o r t j e n e r a l A n e r ­

k e n d e l s e , n u m e r e e n d 1 5 0 A a r e f t e r d e n s T i l b l i v e l s e . D e t d e n G a n g s a a a f s i d e s l i g g e n d e o g ø d e S t e d

s k y l d e r G e n e r a l C l a s s e n s u t r æ t t e l i g e E n e r g i , f æ n o m e n a l e A r b e j d s k r a f t o g O m h u , a t d e t b l e v e t i n d u s t r i e l t

E t a b l i s s e m e n t m e d alt h v a d d e r t i l h ø r e r , d e r b l e v b e k e n d t v i d e n o m o g b e s ø g t s o m e n S e v æ r d i g h e d .

F r a F r e d e r i k s v æ r k f o r s y n e d e C l a s s e n S t a t e n m e d al l e m u l i g e K r i g s f o r n ø d e n h e d e r , o g d e n o g P r i v a t e m e d

h v a d h a n , d e r d r e v d e t e n e F o r s ø g e f t e r d e t a n d e t , f o r m a a e d e a t f r e m s k a f f e a f I n d u s t r i v a r e r , o g h e r t j e n t e

h a n d e M i d l e r , d e r s a t t e h a m i S t a n d til a t o f r e T u s i n d e r o g a t t e r T u s i n d e r a f R i g s d a l e r p a a , v e d F r e d e ­

r i k s v æ r k a t b e p l a n t e s t o r e S t r æ k n i n g e r m e d S k o v , s m y k k e B y e n o g K r u d t v æ r k e t m e d A n l æ g a f p r æ g t i g e

A l l é e r , o g o p h j æ l p e d e t B ø n d e r g o d s h a n , a l l e r e d e i s i n I n s p e k t ø r - T i d , h a v d e f a a e t h e n l a g t til F r e d e r i k s ­

v æ r k . D e n E j e n d o m , h a n f i k t i l s k ø d e t i 1 7 6 8 , o m f a t t e d e d e r f o r , f o r u d e n s e l v e V æ r k e t , h e l e H a l s n æ s s a m t

K r e g o m e - V i n d e r ø d S o g n e eller ialt c.a. 1 5 . 2 0 0 T d r . L a n d .

D a C l a s s e n b e n y t t e d e e n s t o r D e l a f G o d s e t s H o v e r i til E t a b l i s s e m e n t e t s i n d u s t r i e l l e A r b e j d e o g til d e

m a n g e K ø r s l e r til K ø b e n h a v n m e d K a n o n e r o g K r u d t , k n e b d e t n a t u r l i g v i s m e d a t f a a J o r d e n p a s s e t

p a a f o r s v a r l i g M a a d e , o g d e t v a r f o r m e n t l i g til D e l s f o r a t h a v e H a a n d i H a n k e h e r m e d , a t h a n f ik

T i l l a d e l s e til a t o p r e t t e d e t o H o v e d g a a r d e A r r e s ø d a l o g G r ø n n æ s s e g a a r d , s o m b e g g e b l e v d r e v n e f o r h a n s

2

A R R E S Ø D A L

p r i v a t e R e g n i n g . P a a G r ø n n æ s s e g a a r d , h v o r d e r b l e v o p f ø r t d e n ø d v e n d i g e A v l s b y g n i n g e r , h a r d e r s i k k e r t

a l d r i g i C l a s s e n s T i d s t a a e t n o g e n H o v e d b y g n i n g a f B e t y d n i n g , d e r h a r k u n i B e b o e l s e s l æ n g e n v æ r e t

n o g l e f a a V æ r e l s e r til h a n s A f b e n y t t e l s e , n a a r h a n f o r e n D a g s T i d b e s ø g t e G a a r d e n , m e n d e r i m o d l o d

h a n p a a A r r e s ø d a l , f o r u d e n A v l s g a a r d e n , o p f ø r e e n H o v e d b y g n i n g , h v o r i h a n i n d r e t t e d e s i g et k o s t b a r t

o g o v e r m a a d e s m u k t H j e m , s o m h a n s u p p l e r e d e m e d d e n s k ø n n e s t e H a v e o g P a r k n e d m o d A r r e s ø .

H o v e d b y g n i n g e n , h v i s F a c a d e g e n g i v e s h e r e f t e r e n R a n d t e g n i n g p a a et K o r t o v e r F r e d e r i k s v æ r k , l a a

n ø j a g t i g h v o r d e t n u v æ r e n d e A r r e s ø d a l ligger. S a a v i d t d e t k a n o p l y s e s g e n n e m R a p p o r t e r f r a I n s p e k ­

t ø r e n o g C l a s s e n s b e t r o e d e F o l k p a a F r e d e r i k s v æ r k , h a r d e r i k k e v e d A r r e s ø d a l s O p f ø r e l s e o g I n d r e t n i n g

v æ r e t b e n y t t e t n o g e n A r k i t e k t , d e t s y n e s s o m o m alt e r s k e t e f t e r d i r e k t e A n v i s n i n g a f G l a s s e n s e l v , o g

a t A r b e j d e t , li g e f r a d e h v æ l v e d e K æ l d e r e til U h r v æ r k e t i F r o n t e s p i e c e n , f o r s t ø r s t e D e l e n s V e d k o m ­

m e n d e e r u d f ø r t a f h a n s e g n e d y g t i g e M e s t r e o g F o l k f r a V æ r k e t . B y g n i n g e n s t o d m e d n o g l e e n k e l t e

Æ n d r i n g e r , S o m f. E k s . : k r e n e l e r e d e G a v l e , til 1 9 0 8 , d a d e n , f o r d i G r u n d e n s t o d p a a S a n d d e r f o r s k ø d

sig, m a a t t e n e d r i v e s o g e r s t a t t e s m e d e n n y B y g n i n g .

S a m t i d i g m e d a t G l a s s e n k ø b t e F r e d e r i k s v æ r k , b l e v h a n o g s a a E j e r a f d e t o s t o r e f a l s t e r s k e G o d s e r

C o r s e l i t z e o g C a r l s f e l d t , s o m h a n et A a r s T i d h a v d e d r e v e t f o r P r i n s C a r l a f H e s s e n s R e g n i n g . D i s s e

G o d s e r , d e r o m f a t t e d e et A r e a l a f c a . 1 5 . 6 0 0 T d r . L a n d , h e l l i g e d e h a n s a m m e v a r m e I n t e r e s s e o g O m h u ,

s o m k o m F r e d e r i k s v æ r k til G o d e . D e n O r d e n s - o g S k ø n h e d s s a n s , s o m g i k i g e n n e m A n l æ g e n e p a a F r e d e ­

r i k s v æ r k , p r æ g e d e o g s a a I n d r e t n i n g e n a f d i s s e G o d s e r , i s æ r H o v e d e j e n d o m m e n C o r s e l i t z e . O m k r i n g d e n n e s

H o v e d b y g n i n g o g A v l s g a a r d , d e r s t a d i g l i g g e r h v o r d e h a r l i g g e t i A a r h u n d r e d e r , s e l v o m B y g n i n g e r n e

i k k e e r d e s a m m e , a n l a g d e C l a s s e n , s o m d e t f r e m g a a r a f d e l h e r g e n g i v n e K o r t f r a 1 7 8 7 , e f t e r e n b e s t e m t P l a n

o g v e d B e n y t t e l s e a f d e n d a v æ r e n d e H a v e o g F i s k e p a r k , e n d e j l i g H a v e o g s t o r s t i l e d e P l a n t n i n g e r , d e r , v e d d e

e n d n u b e v a r e d e 3 p r æ g t i g e A l l é e r , s o m d a n n e r I n d g a n g e n e til C o r s e l i t z e , v i d n e r o m , h v o r l e d e s C l a s s e n e v n e d e

a t s m e l t e N a t u r o g K u n s t s a m m e n til et h a r m o n i s k H e l e a f m e g e n V i r k n i n g . H e r t i l b i d r o g o g s a a f o r C o r s e -

litzes V e d k o m m e n d e , a t h a n g e n n e m f ø r t e e n o m f a t t e n d e R e g u l e r i n g a f G a a r d e n s v æ l d i g e M a r k e r o g F r e d n i n g

a f S k o v e n , h v o r v e d d e f r a g a m m e l T i d i n d r e t t e d e S t u t t e r i - I n d h e g n i n g e r , d e r l a a i U d k a n t e n a f S k o v e n m o d

M a r k e r n e , n e d l a g d e s o g i n d d r o g e s u n d e r d e t f r e d e d e A r e a l . M a r k k o r t e t f r a 1 7 8 7 e r e n m e g e t t a l e n d e I l l u ­

s t r a t i o n til d e t t e A r b e j d e o g f o r t æ l l e r i al S t i l h e d m e g e t o m , h v a d E n k e l t m a n d s V i l j e k a n f o r m a a , s e l v h v o r

H o v b ø n d e r n e h a r v æ r e t m i n d r e g l a d e o v e r d e n m e g e n G r ø f t e g r a v n i n g , V o l d k a s t n i n g o g G æ r d e s æ t n i n g .

3

CORS EL I TZE MARKJ ORDER 17 87

B y g n i n g e r n e p a a C o r s e l i t z e t o g C l a s s e n s i g a f p a a d e t o m h y g g e l i g s t e . A v l s g a a r d e n g e n n e m g i k f ø r s t e n o m f a t ­

t e n d e R e s t a u r e r i n g , f o r f a l d e n s o m d e n v a r f r a d e n T i d , d e n h ø r t e u n d e r R y t t e r d i s t r i k t e t ; m e n d e n f r a g a m m e l

T i d s t a a e n d e , s i k k e r t o g s a a m e g e t f o r s ø m t e , H o v e d b y g n i n g s I s t a n d s æ t t e l s e f u l g t e h u r t i g e f t e r o g v a r f u l d f ø r t i

S l u t n i n g e n a f 1 7 7 6 . H v o r l e d e s H o v e d b y g n i n g e n h a r s e t u d f ø r C l a s s e n s T i d v i d e s i k k e , a t d e n h a r v æ r e t h e r ­

s k a b e l i g i n d r e t t e t v e d m a n f r a g a m l e S y n s f o r r e t n i n g e r , h v o r d e r t a l e s o m » S ø l v k a m m e r e t « , » E d e l k n a b i r n e s

K a m m e r « o. s. fr., m e n n o g e n T e g n i n g e ller G e n g i v e l s e a f B y g n i n g e n h a r d e t i k k e v æ r e t m u l i g t a t f r e m s k a f f e .

E f t e r a t C l a s s e n h a v d e r e s t a u r e r e t C o r s e l i t z e H o v e d b y g n i n g , h a r d e n s U d s e e n d e v æ r e t s o m d e t h e r g e n g i v n e S t i k

f r a 1 7 7 7 , u d f ø r t a f J. G . W i n c k l e r , e n a f C l a s s e n s M e s t r e p a a F r e d e r i k s v æ r k ; b e g g e F a c a d e r n e v a r g a n s k e e n s .

M a n s k u l d e tro, a t C l a s s e n til d e t t e A r b e j d e h a r h a f t s a g k y n d i g A s s i s t a n c e a f e n A r k i t e k t , m e n d e t e r

i k k e m u l i g t a t k o n s t a t e r e d e t t e , h v e r k e n g e n n e m d e f o r e l i g g e n d e P a p i r e r v e d r ø r e n d e B y g n i n g e n s I s t a n d ­

s æ t t e l s e eller g e n n e m K a s s e b ø g e r n e s N o t e r i n g a f d e p a a g æ l d e n d e U d g i f t e r . D e r f o r e l i g g e r t o T i l b u d p a a

A r b e j d e t s U d f ø r e l s e , d e t e n e e r h v e r k e n d a t e r e t e ller u n d e r s k r e v e t , m e n s t a m m e r f o r m e n t l i g f r a d a v æ ­

r e n d e T ø m r e r m e s t e r , s e n e r e H o f a r k i t e k t , A . K i r k e r u p ; d e t a n d e t e r d a t e r e t 9. D e c e m b e r 1 7 7 4 o g e r u n d e r ­

s k r e v e t a f d e n k ø b e n h a v n s k e M u r e r m e s t e r G . M o r h a u e r , s o m o g s a a i f ø l g e R e g n i n g e r o g K a s s e b o g s N o t e r i n ­

g e r h a r h a f t A r b e j d e t i E n t r e p r i s e . H a n s O v e r s l a g s s u m e r 2 7 0 0 R d l r . o g o m f a t t e r i k k e a l e n e M u r e r a r b e j d e t ,

m e n o g s a a T ø m r e r a r b e j d e t , M a l e r a r b e j d e t , G i b s a r b e j d e t o. s. v., s a a l e d e s a t d e n o m f a t t e r h e l e R e s t a u r e ­

r i n g e n . I e n R e g n i n g a f 2 9 . D e c e m b e r 1 7 7 6 p a a h a n s e g e t H o n o r a r f o r A r b e j d e t , o p r e m s e r h a n d e A r b e j d e r ,

d e r e r i n d b e f a t t e t i h a n s T i l b u d o g tilføjer s a a : » w i e a u c h ü b e r d i e v o n N ö t h e e Z e i g n u n g « , o m d i s s e o g s a a o m ­

f a t t e r e n i O v e r s l a g e t n æ v n t F a c a d e t e g n i n g eller b l o t h a r v æ r e t a l m i n d e l i g e A r b e j d s t e g n i n g e r k a n i k k e a f g ø r e s .

I et P a r S k r i v e l s e r til P o l i t i m e s t e r e n i K ø b e n h a v n , i A n l e d n i n g a f e n K l a g e f r a » d e t k ø b e n h a v n s k e S n e d k e r

A m t « h e n v i s e r C l a s s e n k u n til M o r h a u e r o g i k k e til n o g e n a n d e n A n s v a r s h a v e n d e e ller til n o g e n A r k i t e k t .

D a B y g n i n g e n m e d s i n e S t u k a r b e j d e r , G i b s m e d a i l l o n s f r a P r o f e s s o r W i e d e w e l t s H a a n d , o g a n d e n r i g U d ­

s m y k n i n g s t o d f æ r d i g , i n d r e t t e d e C l a s s e n s i g o g s a a d e r e t H j e m , d e r v e l i k k e k u n d e m a a l e s i g m e d

H j e m m e t p a a A r r e s ø d a l , m e n a l l i g e v e l , e f t e r e n g a m m e l I n v e n t a r i e l i s t e a t d ø m m e , v a r g a n s k e s t o r s t i l e t o g

s m a g f u l d t . B y g n i n g e n s I n d r e h a r flere G a n g e v æ r e t G e n s t a n d f o r Æ n d r i n g e r , s a a l e d e s e r d e n s t o r e S a l

b l e v e n d e l t i 3 G æ s t e v æ r e l s e r o g e n l a n g K o r r i d o r , m e n d e r e r h e l d i g v i s e n d n u m a n g t o g m e g e t a t g l æ d e

s i g o \ e r i d e n g a m l e B y g n i n g . V e d S t r a n d e n i K a n t e n a f S k o v e n l o d C l a s s e n o p f ø r e et L y s t h u s , d e r , i e n

S l a g s » L i s e l u n d - S t i l « , d e l v i s e n d n u e r b e v a r e t o g k e n d t u n d e r N a v n e t » G e n e r a l e n s L y s t h u s « .

' a f T . < ? . p a a . J ’V ’i J i t c x t

S o m d e t f r e m g a a r a f o v e n s t a a e n d e , h a r G e n e r a l C l a s s e n h a f t s m u k k e , rigt u d s t y r e d e H j e m b a a d e p a a

A r r e s ø d a l o g C o r s e l i t z e , m e n i n t e t a f d e m h a r d o g k u n n e t m a a l e s i g m e d H j e m m e t i A m a l i e g a d e , i d e t

n u v æ r e n d e N r . 4 0 . D e n n e G a a r d , s o m h a n k ø b t e 1 7 7 3 , h a r h a n i k k e s e l v b y g g e t , d e n e r o p f ø r t c a . 1 7 5 3 ,

m e n i d e n i n d r e t t e d e C l a s s e n s i g p a a d e n m e s t s t o r s t i l e d e M a a d e . H e r h a v d e h a n o g s a a sit H o v e d k o n t o r ,

h v o r a l l e T r a a d e n e f r a d e f o r s k e l l i g e V i r k s o m h e d e r l ø b s a m m e n , i k k e a l e n e f r a F r e d e r i k s v æ r k o g F a l s t e r ,

m e n o g s a a f r a F r o l a n d s J e r n v æ r k i N o r g e , a f h v i l k e t h a n i e n A a r r æ k k e v a r M e d - I n t e r e s s e n t . F r a K o n ­

t o r e t i A m a l i e g a d e l e d e d e s o g s a a h a n s H a n d e l m e d P r o d u k t e r f r a F r e d e r i k s v æ r k , G o d s e r n e , N o r g e o g

U d l a n d e t , h v o r t i l C l a s s e n s e g n e S k i b e b r a g t e h a n s V a r e r o g h v o r f r a h a n s e l v i n d f ø r t e e n D e l a f d e T i n g ,

h a n h a n d l e d e m e d . C l a s s e n s b e t r o e d e F o l k b o e d e i A m a l i e g a d e o g h e r v a r P a k h u s , S t a l d o. s. v., s a a d e t

v a r et b r o g e t o g v i r k s o m t L i v , d e r l e v e d e s i d e n s t a t e l i g e G a a r d , m e d H a v e n g e m t n e d m o d N y T o l d b o d g a d e .

S o m et S l a g s F r i s t e d h v o r t i l G e n e r a l e n t r a k s i g t i l b a g e , n a a r u f o r s t y r r e t H v i l e p a a k r æ v e d e s , n a a r e n

g l a d K a n e f a r t s k u l d e h a v e et M a a l , eller e n F ø d s e l s d a g f e j r e s e n S o m m e r a f t e n , m a a » C l a s s e n s H a v e « ,

s o m d e n k a l d e s i v o r T i d , » F r e d e r i k s l u n d « , s o m d e n k a l d t e s i C l a s s e n s T i d , n æ v n e s o g o m t a l e s . D e n

s t r a k t e s i g o v e r d e t m e s t e a f d e t A r e a l , d e r N o r d f o r C l a s s e n s g a d e s t r æ k k e r s i g til H o l s t e i n s g a d e o g

e n B u e u d til L i v j æ g e r a l l é ; m o d V e s t n a a e d e d e n i k k e u d til Ø s t e r b r o g a d e , m e n til e n L i n i e d r a g e t g e n ­

n e m R i n g s t e d g a d e ; m o d Ø s t g i k d e n h e l t u d til Ø r e s u n d . S o m p a a P l a n e n v i s t f a l d e r d e n i t o D e l e , d e n

v e s t l i g e D e l k ø b t e C l a s s e n a l l e r e d e 1 7 5 5 , d e n ø s t l i g e 1 7 6 5 , d e n n e D e l s t ø d t e m o d S y d til G e h e j m e r a a d C l a s ­

s e n s H a v e , d e r p a a K o r t e t m a a t æ n k e s , h v o r M a a l e s t o k k e n e r a n b r a g t . P a a F o r s k ø n n e l s e n a f d e n n e H a v e

o f r e d e C l a s s e n b e t y d e l i g e S u m m e r , m e n n a a e d e o g s a a a t f a a d e n d r e v e t s a a l e d e s , a t d e n e f t e r G e h e i -

m e r a a d e n s U d t a l e l s e » v a r r o s t i n d t i l M i s u n d e l s e « . E f t e r G e n e r a l e n s D ø d f o r p a g t e d e G e h e j m e r a a d

C l a s s e n H a v e n a f d e t C l a s s e n s k e F i d e i c o m m i s o g d r e v d e n s a m m e n m e d s i n e g e n , i f a a A a r v a r d e

f a a S k e l m e l l e m H a v e r n e f o r s v u n d n e , o g d e l a a s o m e n H e l h e d i al d e r e s s t r a a l e n d e P r a g t . A f B y g n i n g e r

i d i s s e H a v e r f a n d t e s f o r u d e n D r i v h u s e n e flere m u r e d e L y s t h u s e , m i n d s t e e n G a r t n e r b o l i g , G e n e r a l C l a s ­

s e n s L y s t g a a r d » F r e d e r i k s l u n d « o g G e h e j m e r a a d C l a s s e n s L a n d s t e d » J u s t i n e n b o r g « , s a m t , e f t e r G e n e r a l e n s

D ø d , d e t s a a k a l d t e » M u s e i o n « , d e r v a r b e s t e m t til a t h u s e d e t A g e r d y r k n i n g s - I n s t i t u t , s o m G e n e r a l C l a s ­

s e n h a v d e b e s t e m t s k u l d e i n d r e t t e s p a a F a l s t e r , m e n s o m h a v d e V a n s k e l i g h e d v e d a t k o m m e i G a n g

d é r . A f d i s s e B y g n i n g e r v a r F r e d e r i k s l u n d o p f ø r t , d a G e n e r a l e n k ø b t e d e n v e s t l i g e D e l a f H a v e n , h v o r i

G a a r d e n laa. H o v e d b y g n i n g e n v a r , s a a v i d t d e t k a n o p l y s e s , g u l k a l k e t m e d r ø d t T e g l t a g o g r u m m e d e k u n

5

C L A S S E N S H A V E

f a a V æ r e l s e r . D e ø v r i g e B y g n i n g e r , J u s t i n e n b o r g , M u s e i o n o g G a r t n e r b o l i g e n , e r alle o p f ø r t e e f t e r G e h e j m e -

r a a d C l a s s e n s T e g n i n g e r . D e t t e m a a d o g f o r m e n t l i g v æ r e a t f o r s t a a s a a l e d e s , a t h a n , f o r a t b r u g e e t a l

h a n s e g n e U d t r y k , » i n v e n t e r e d e « B y g n i n g e r n e , e v n e d e a t t e g n e e n F a c a d e o g l a v e et S n i t , m e n a t h a n ,

til a t s æ t t e S k i k p a a d e t H e l e , v e d B y g n i n g e r n e s O p f ø r e l s e h a r h a f t H j æ l p a f e n A r k i t e k t . D e t t e b e k r æ f t e s

o g s a a v e d a t h a n g e n n e m A a r e n e e f t e r 1 7 9 2 , n a a r h a n s e l v e ller d e t C l a s s e n s k e F i d e i c o m m i s b y g g e d e ,

s o m T i l f æ l d e t f. E k s . v a r v e d O m b y g n i n g e n a f V i n d e r ø d K i r k e o g O p f ø r e l s e n a f d e t C l a s s e n s k e B i b l i o t h e k

i A m a l i e g a d e — n u v æ r e n d e N r . 3 8 — v e d A r b e j d e t s U d f ø r e l s e b e n y t t e d e H o f a r k i t e k t K i r k e r u p s H j æ l p .

B r ø d r e n e C l a s s e n s d e j l i g e H a v e r m e d alle B y g n i n g e r , T r æ e r , L y s t h u s e o. s. v. b l e v , f o r a t t e r a t c i t e r e

G e h e j m e r a a d e n : » ø d e l a g t e e f t e r d a n s k e T r i u m v i r a t s * ) C o m m a n d o o g B e f a l i n g « d. 3 1 . A u g u s t 1 8 0 7 , o g

H a v e r n e b l e v d e r p a a S k u e p l a d s e n f o r L i v j æ g e r n e s b e r ø m m e l i g e U d f a l d .

F r e d e r i k s v æ r k B y m e d K a n o n s t ø b e r i o g K r u d t v æ r k , A r r e s ø d a l s H o v e d b y g n i n g o g s k ø n n e P a r k , C o r s e l i t z e

H o v e d b y g n i n g o g H a v e , d e s t o r e P l a n t n i n g e r a f S k o v e o g A l l é e r v a r bl. a. d e s y n l i g e M i n d e r , d e n h ø j t b e ­

g a v e d e , u t r æ t t e l i g e o g v i r k s o m m e G e n e r a l C l a s s e n e f t e r l o d sig, o g h v o r a f d e r s t a d i g f i n d e s s a a m e g e t s m u k t

b e v a r e t , a t m a n e n d n u , s a a m a n g e A a r ef t e r h a n s D ø d , k a n o g m a a b e u n d r e h a n s s k a b e n d e V i l j e o g E v n e r .

G e n e r a l e n f a n d t i l e v e n d e L i v e m e g e n P a a s k ø n n e l s e f o r s i n V i r k s o m h e d o g sit A r b e j d e . I s i n E g e n ­

s k a b a f L e v e r a n d ø r a f m i l i t æ r e F o r n ø d e n h e d e r , b l e v d e r tillagt h a m m i l i t æ r R a n g o g h a n n a a e d e

d e r v e d i 1 7 7 5 a t b l i v e G e n e r a l m a j o r ; h a n m o d t o g o g s a a a n d r e B e v i s e r p a a K o n g e n s B e v a a g e n h e d , b l e v

s a a l e d e s i 1 7 7 5 R i d d e r (o: S t o r k o r s ) a f D a n n e b r o g e , o g i 1 7 8 3 E x c e l l e n c e , i d e t d e r t i l l a g d e s h a m R a n g

m e d N r . 1 2 i 1 s t e R a n g k l a s s e .

G e n e r a l C l a s s e n , d e r 1 7 8 3 h a v d e æ g t e t B a r o n e s s e A n n e E l i s a b e t h iselin, f ø d t F a b r i t i u s T e n g n a g e l , d ø d e

b a r n l ø s d e n 2 4 d e M a r t s 1 7 9 2 o g b l e v n o g l e U g e r s e n e r e b e g r a v e t i V i n d e r ø d K i r k e v e d F r e d e r i k s v æ r k .

V e d T e s t a m e n t e e f t e r l o d h a n alt h v a d h a n e j e d e til V e l g ø r e n h e d , d o g s k u l d e F r e d e r i k s v æ r k E t a b l i s s e m e n t

o g G o d s t i l b y d e s P r i n s C a r l a f H e s s e n til E j e n d o m , m o d a t P r i n s e n s v a r e d e e n a a r l i g A f g i f t a f 7 . 0 0 0

R d l r . til d e t F i d e i c o m m i s , d e r b l e v o p r e t t e t a f C l a s s e n s ø v r i g e E f t e r l a d e n s k a b . P r i n s C a r l m o d t o g T i l -

b u d e t , o g d e 7 . 0 0 0 R d l r . e r e n d u u e n a f F i d e i c o m m i s s e t s f a s t e a a r l i g e I n d t æ g t e r . H v a d h a n s E j e n d o m m e ,

I n d b o o g M i d l e r i ø v r i g t k u n d e i n d b r i n g e , s k u l d e f o r F r e m t i d e n v æ r e e n b e s t a n d i g s a m l e t F o n d , a t a n ­

v e n d e til a t d a n n e n y t t i g e M e n n e s k e r til S t a t e n s B e d s t e , til a t u n d e r s t ø t t e o g b e f o r d r e V i n d s k i b e l i g h e d

*) General Peymann, Admiral Steen Bille og Oberst Bielefeldt.

6

C L A S S E N S H A V E • .1 U S T I N E N B O K G

o g A r b e j d s o m h e d o g til a t l i n d r e F a t t i g d o m o g E l e n d i g h e d . G e n n e m d e n n e D i s p o s i t i o n , d e r h a r v æ r e t til

s a a m e g e n L y k k e o g G a v n f o r h a n s E f t e r t i d , h a r h a n rejst s i g s e l v d e t s m u k k e s t e E f t e r m æ l e o g Æ r e m i n d e .

G e h e j m e r a a d

P e t e r H e r s l e b C l a s s e n v a r f ø d t 1 7 3 8 o g b l e v s o m B r o d e r e n S t u d e n t f r a K r i s t i a n i a L a t i n ­

s k o l e , h a n b l e v i m m a t r i k u l e r e t v e d K ø b e n h a v n s U n i v e r s i t e t 1 7 5 6 , m e n h a r i k k e d e r d r e v e t n o g e t s æ r l i g t

S t u d i u m , m a a s k e f o r d i h a n s a m m e A a r b l e v V o l o n t ø r i K o m m e r c e k o l l e g i e t s d a n s k e o g n o r s k e K o n t o r ,

h v o r h a n b l e v o g h v o r h a n s t a d i g a v a n c e r e d e o p g e n n e m G r a d e r n e .

D a K o l l e g i e t i 1 7 7 1 b l e v o p l ø s t a f S t r u e n s e e , b l e v C l a s s e n M e d l e m a f d e n s a m t i d i g o p r e t t e d e K o m m e r c e -

d e p u t a t i o n o g i n d t i l J a n u a r 1 7 7 2 D e p u t e r e t i R e n t e k a m m e r e t . E f t e r S t r u e n s e e s F a l d k o m h a n t i l b a g e til

K o m m e r c e k o l l e g i e t , b l e v D e p u t e r e t i d e t t e o g b e h o l d t d e n n e S t i l l i n g til h a n — p a a G r u n d a f g e n t a g n e

F o r b i g a a e l s e r — t o g s i n A f s k e d 1 7 8 7 . I 1 7 8 2 b l e v C l a s s e n a f K o n g e n b e s k i k k e t til, p a a K o m m e r c e k o l ­

l e g i e t s V e g n e , a t i n d t r æ d e s o m 1. D i r e k t ø r i D i r e k t i o n e n f o r M a n c h e s t e r - e ller B o m u l d s f a b r i k e n p a a B l e g ­

d a m s v e j e n , e n V i r k s o m h e d d e r b l e v o p r e t t e t f o r k o n g e l i g R e g n i n g , m e n e f t e r e n a f C l a s s e n f o r f a t t e t P l a n

o g T e g n i n g . F a b r i k e n i n t e r e s s e r e d e h a m d e r f o r m e g e t . P a a s i n e R e j s e r i U d l a n d e t b e s ø g t e h a n l i g n e n d e

V i r k s o m h e d e r , f o r a t k u n n e i n d h ø s t e E r f a r i n g e r o g K u n d s k a b e r , d e r k u n d e k o m m e d e n h j e m l i g e F a b r i k til

G o d e , o g h a n m e d d e l e r s e l v , a t h a n i k o r t T i d f i k S t o l e n e s A n t a l ø g e t f r a 6 til 8 3 . D a C l a s s e n t o g A f s k e d fra

S t a t s t j e n e s t e n , o p h ø r t e h a n s V i r k s o m h e d v e d M a n c h e s t e r f a b r i k e n s a m t i d i g . S o m y d r e A n e r k e n d e l s e a f

h a n s T j e n e s t e v a r h a n f r a J u s t i t s r a a d b l e v e n E t a t s r a a d o g i 1 7 7 6 K o n f e r e n s r a a d . L i g e s o m B r o d e r e n v a r

h a n e n fint d a n n e t M a n d , m e d m a n g e i n t e r e s s e r o g K u n d s k a b e r o g h a v d e i k k e r i n g e k u n s t n e r i s k S a n s o g

F o r s t a a e l s e , h a n b e s a d i k k e B r o d e r e n s g l i m r e n d e D y g t i g h e d o g In i t i a t i v , m e n v a r a l l i g e v e l e f t e r S a m t i d e n s

U d s a g n , v e l n æ r m e s t v e d s i n I n d s i g t . E r f a r i n g o g a d m i n i s t r a t i v e E g e n s k a b e r , e n m e g e t b e t y d e l i g M a n d .

H v i l k e n A n d e l h a n h a v d e i G e n e r a l e n s V i r k s o m h e d i d e n n e s l e v e n d e L i v e , k a n i k k e u d r e d e s , m e n d e t

s y n e s , s o m o m h a n h a r v æ r e t f u l d t f o r t r o l i g m e d B r o d e r e n s A r b e j d e o g m a n g e F o r e t a g e n d e r , t hi h a n

g l e d v e d G e n e r a l e n s D ø d let o g n a t u r l i g t i n d s o m d e n l e d e n d e , o g h a n s i k k e r i n g e p r i v a t e F o r m u e s k y l d t e s

n e p p e u d e l u k k e n d e h a n s H u s t r u , J u s t i n e F a b r i t i u s , m e n s i k k e r t f o r e n s t o r D e l U d b y t t e t a f eller A n d e l

i B r o d e r e n s F o r e t a g e n d e r .

G e h e j m e r a a d C l a s s e n s s t o r e I n d s a t s i L i v e t b l e v f ø r s t k r æ v e t a f h a m , d a h a n , s o m e n l e g e m l i g s v a g

M a n d , 5 4 A a r g a m m e l , u n d e r e n R e j s e i U d l a n d e t , e f t e r i P a r i s a t h a v e g e n n e m g a a e t — e f t e r e g e t S i g e n d e

7

G L A S S E N S H A V E • G A R T N E R B O L I G

1 1 O p e r a t i o n e r — h ø r t e o m G e n e r a l C l a s s e n s D ø d o g T e s t a m e n t e t s B e s t e m m e l s e r , h v o r v e d h a n b l e v

stillet o v e r f o r d e n m e g e t s t o r e o g b e t y d n i n g s f u l d e O p g a v e a t a f v i k l e B r o d e r e n s B o o g i g a n g s æ t t e d e t stif­

t e d e F i d e i c o m m i s , e n O p g a v e s o m h a n i m i d l e r t i d k l a r e d e m e d s t ø r s t e D y g t i g h e d o g O m s i g t . G a n s k e v i s t

h a v d e h a n M æ n d s o m f. E k s . J. E . C o l b j ø r n s e n , A . P . B e r n s t o r f f o g E . H . S c h i m m e l m a n n s o m M e d d i r e k t ø r e r

i d e t f ø r s t e v a n s k e l i g e D e c e n n i u m , m e n d e t v a r d o g h a m , d e r , s e l v o m h a n e f t e r e g e t Ø n s k e a l d r i g i n d t o g

P l a d s e n s o m F o r m a n d i D i r e k t i o n e n , i K r a f t a f a t v æ r e G e n e r a l e n s B r o d e r o g F o r t r o l i g e , h a v d e d e n

b e t y d e l i g s t e I n d f l y d e l s e o g h v e m d e a n d r e g æ r n e o g villigt b ø j e d e s i g for.

G e n e r a l e n s T e s t a m e n t e v a r e n S k u f f e l s e f o r G e h e j m e r a a d e n , h a n h a v d e , e f t e r e g n e s k r i f t l i g e U d t a l e l s e r a t

d ø m m e , v e n t e t n o g e t i R e t n i n g a f a t b l i v e e n e s t e L e d e r a f B r o d e r e n s E f t e r l a d e n s k a b , s a a l e d e s a t A d m i n i ­

s t r a t i o n e n a f T e s t a m e n t e t s v e l g ø r e n d e F o r m a a l , s o m d e l v i s f o r u d v a r h a m b e k e n d t , i h a n s L e v e t i d b l e v

o v e r l a d t til h a m a l e n e o g f ø r s t e f t e r h a n s D ø d s k u l d e o v e r g a a til e n D i r e k t i o n . O v e r f o r d e n s t o r e O f f e n t ­

l i g h e d s k j u l t e G e h e j m e r a a d e n i m i d l e r t i d S k u f f e l s e n o g h æ d r e d e B r o d e r e n s M i n d e p a a d e n s m u k k e s t e M a a d e .

H a n g a v s e l v U d k a s t e t til o g b e k o s t e d e s e l v d e n M a r m o r s a r k o f a g , d e r , u d f ø r t a f P r o f e s s o r W i e d e w e l t , b l e v

o p s t i l l e t i V i n d e r ø d K i r k e , o g h v o r i G e n e r a l e n s K i s t e b l e v n e d s a t ; h a n l o d v e d S. A . J a c o b s o n s k æ r e o g p r æ g e

e n M i n d e - M e d a l j e m e d G e n e r a l e n s P r o f i l p a a A v e r s e n o g e n M i n i a t u r - G e n g i v e l s e a f M a r m o r s a r k o f a g e n

p a a R e v e r s e n ; o g e n d e l i g l o d h a n l i g e l e d e s p a a e g e n B e k o s t n i n g o g e f t e r e g n e T e g n i n g e r , m e n m e d K i r k e r u p

s o m H j æ l p e r v e d O p f ø r e l s e n , b y g g e d e n b e k e n d t e S ø j l e b y g n i n g i A m a l i e g a d e — n u v æ r e n d e N r . 3 8 — d e r ,

s k æ n k e t til F i d e i c o m m i s s e t , f o r u d e n a t s k u l l e r u m m e d e t t e s K o n t o r e r , v a r b e s t e m t til — o g o g s a a i n d t i l

1 8 6 8 h u s e d e — G e n e r a l C l a s s e n s m e g e t s t o r e B o g s a m l i n g , d e r b l e v g j o r t o f f e n t l i g t i l g æ n g e l i g . B y g n i n g e n h a r

i A a r e n e s L ø b s a a v e l u d v e n d i g s o m i n d v e n d i g u n d e r g a a e t f o r s k e l l i g e Æ n d r i n g e r , s a a l e d e s v a r d e r o p r i n d e l i g

i k k e G i t t e r m e l l e m S ø j l e r n e , k u n e e t G a l l e r i i S a l e n o g a n d e r l e d e s I n d r e t n i n g a f R u m m e n e i S t u e - E t a g e n ,

m e n d e n s t a a r d o g i alt v æ s e n t l i g t u b e r ø r t , s o m et e j e n d o m m e l i g t M i n d e o m G e h e j m e r a a d C l a s s e n .

D e n f ø r s t e O p g a v e , G e h e j m e r a a d e n m a a t t e l ø s e e f t e r G e n e r a l e n s D ø d v a r — ■ b o r t s e t f r a a n d e t x \ r b e j d e

s o m E x e c u t o r i B o e t — a t u d s k i l l e F r e d e r i k s v æ r k a f C l a s s e n s E f t e r l a d e n s k a b o g a f l e v e r e d e t til P r i n s

C a r l a f H e s s e n ; h a n l ø s t e O p g a v e n m e d m e g e n K l o g s k a b , O r d e n o g N ø j a g t i g h e d o g h ø s t e d e d e r f o r m e g e n

A n e r k e n d e l s e f r a P r i n s e n s S i d e . D e r n æ s t b e g y n d t e h a n s o g h a n s M e d d i r e k t ø r e r s A r b e j d e m e d a t u d s k i f t e

d e f a l s t e r s k e G o d s e r , o g , s o m T e s t a m e n t e t o g s a a p a a b ø d , o r d n e A r v e f æ s t e t , h v i l k e t d o g i k k e s k e t e u d e n

m a n g e \ a n s k e l i g h e d e i o g m e g e n M o d s t a n d f r a B ø n d e r n e s S i d e . L i d t e f t e r lidt g l e d d o g a l l e d e i n d v i k l e d e

8

C L A S S E N S H A V E - M U S E I O N

S p ø r g s m a a l i O r d e n , t a k k e t v æ r e i k k e m i n d s t G e h e j m e r a a d e n s t a a l m o d i g e U d h o l d e n h e d o g F o r h a n d l i n g s ­

d y g t i g h e d . S a m t i d i g g l e d F i d e i c o m m i s s e t s A d m i n i s t r a t i o n o g V e l g ø r e n h e d i n d i f a s t e F o r m e r , P e n g e k r i s e n

b l e v v e l o v e r s t a a e t o g G e h e j m e r a a d e n k u n d e i n d e n s i n D ø d i 1 8 2 5 m e d G l æ d e o g S t o l t h e d s e t i l b a g e p a a

s i n L i v s g æ r n i n g , d e r l i g e s o m B r o d e r e n s h a v d e s a t s a a b l i v e n d e S p o r .

S o m A a r e n e g i k f ø l t e G e h e j m e r a a d e n s i g s o m E e t m e d F i d e i c o m m i s s e t , h v i s T r i v s e l o g V e l f æ r d s i k k e r t

v a r h a m e n H j æ r t e s a g , h v o r f o r h a n , s o m e f t e r Ø d e l æ g g e l s e n a f C l a s s e n s H a v e i 1 8 0 7 , h a v d e a f k ø b t

F i d e i c o m m i s s e t G e n e r a l e n s g a m l e I l a v e , d a o g s a a v e d sit T e s t a m e n t e b e s t e m t e , a t i k k e a l e n e d e n n e D e l

a f H a v e n , m e n o g s a a h a n s e g e n D e l s a m t E j e n d o m m e n A m a l i e g a d e N r . 4 2 , d e r v a r h a n s p r i v a t e E j e ,

s e l v o m d e n v a r b y g g e t u n d e r f æ l l e s F a c a d e m e d B r o d e r e n s t i d l i g e r e E j e n d o m N r . 4 0 , s k u l d e tilfalde

d e t C l a s s e n s k e F i d e i c o m m i s , n a a r F æ t t e r e n G e l i e j m e l e g a t i o n s r a a d M i c h a e l C l a s s e n o g h a n s E f t e r k o m m e r e

u d d ø d e , h v i l k e t s k e t e 1 8 8 6 v e d d e n y n g r e G e h e j m e r a a d P . H . C l a s s e n s D ø d .

F o r s i n V i r k s o m h e d i o g f o r F i d e i c o m m i s s e t b l e v G e h e j m e r a a d e n h ø j t h æ d r e t o g a n e r k e n d t ; h a n b l e v i

1 7 9 3 R i d d e r (o: S t o r k o r s ) a f D a n n e b r o g e , i 1 8 1 0 G e h e j m e k o n f e r e n s r a a d , i 1 8 1 2 D a n n e b r o g s m a n d , i 1 8 2 1

f i k h a n R a n g s o m N r . 6 i R a n g f o r o r d n i n g e n , o g e n d e l i g b l e v h a n i 1 8 2 3 R i d d e r a f E l e f a n t e n .

B r ø d r e n e C l a s s e n s L i v s t r a k t e s i g o v e r et h e l t A a r h u n d r e d e . D e n F o r m u e G e h e j m e r a a d e n i 3 4 A a r a d ­

m i n i s t r e r e d e , h a v d e h a n s e l v s e t b l i v e s k a b t o g ø g e t ; h e r v e d o g v e d sit g o d e o g f o r t r o l i g e F o r h o l d til

B r o d e r e n , fi k h a n d e b e d s t e B e t i n g e l s e r f o r a t k u n n e u d f ø r e G e n e r a l e n s T a n k e r o g H e n s i g t e r o g a r b e j d e

v i d e r e e f t e r e g e t Initia t i v . D e t v a r v e l n o k e t m e g e t v a n s k e l i g t H v e r v , m e n d e t l ø s t e s m e d m e g e n P i e t e t ,

D y g t i g h e d o g F r e m s y n e t h e d . G e h e j m e r a a d e n k n y t t e d e d e r v e d sit N a v n s a a n ø j e til d e n a f B r o d e r e n s k a b t e

I n s t i t u t i o n , a t l i g e s o m F i d e i c o m m i s s e t s O p r e t t e l s e e r G e n e r a l e n s Æ r e s m i n d e , e r d e t s I g a n g s æ t t e l s e , U d ­

v i d e l s e o g A n s e e l s e G e h e j m e r a a d e n s Æ r e .

D e t o B r ø d r e h a r p a a d e n s m u k k e s t e M a a d e b e v a r e t d e r e s N a v n e f r a F o r g l e m m e l s e .

A s t r i d P a l u d a n - M u l l e r

9

H. C L A S S E N S T E G N I N G E R T I L A M A L I E G A D E 3 8 - M A A L 1 : 2 5 0

10

11

12 PUNDI G METALKANON - STØBT PAA FREDERI KS VÆRK 1768 - MAAL 1:10 OG 1:20

13

CORS ELI TZE* BEL I GGENHEDS P LAN - MAAL 1:50 00

14

CORS EL I TZE - HOVEDFACADE - MAAL 1:200

15

CORS EL I TZE - SALEN I 2. E T A G E - M A A L 1 : 1 0 0

18

CORS EL I TZE - DETAI LLE FRA SALEN" MAAL 1••28

19

AMALI EGADE 3 S - HOVEDFACADE OG TVÆRSNI T* MAAL 1:200

21

wsm

METALKANONER FRA FREDERI KS VÆRK

27

28

29

CORS EL I TZE - EKS TERI ØRER

30

CORS EL I TZE - I NTERI ØRER

31

AMALI EGADE 38-40 OG 42 AMAL I E GADE 38

32

33

.1 U S T I N E N B ORG I CLAS SKNS HAV K

U d g i v e t i 6 0 0 E k s p l . m e d T i l s k u d f r a

U n d e r v i s n i n g s m i n i s t e r i e t , D e t C l a s s e n s k e F i d e i k o m m i s , K u n s t a k a d e m i e t o g

A n t i k v a r C a r l J u l i u s P e t e r s e n s H j æ l p e f o n d

I N D H O L D

G e n g i v e l s e r e f t e r g a m l e M a l e r i e r , T e g n i n g e r o g S t i k i F r e d e r i k s b o r g m u s æ e t s o g

D e t C l a s s e n s k e F i d e i k o m m i s E j e n d o m

T e k s t b i d r a g a f F r k . P a l u d a n M ü l l e r , F u l d m æ g t i g i D e t C l a s s e n s k e F i d e i k o m m i s

O p m a a l i n g a f e n 1 2 S £ d i g M e t a l k a n o n f r a F r e d e r i k s v æ r k . ( S ø k r i g s m u s æ e t p a a

O r l o g s v æ r f t e t . ) M a a l t o g t e g n e t a f A r k i t e k t S t e n M ø l l e r

O p m a a l i n g a f C o r s e l i t z e . M a a l t o g t e g n e t a f A r k i t e k t M o g e n s K o c h

O p m a a l i n g a f A m a l i e g a d e 3 8 . M a a l t o g t e g n e t a f A r k i t e k t A x e l P e t e r s e n , E l l e n

V o g e l J ø r g e n s e n o g E i n a r R a s m u s s e n

F o t o g r a f i e r

R edaktion : Arkitekt S ten M øller Bogtryk: J. Jørgensen & Co. * Ivar Jantzen C lichéer og F otolith .: P acht & C rones E fterf .

K ø b e n h a v n 1 9 2 2

Made with