از ظلم به عدالت

در ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮫ ﯾﮏ ﻧﮑﺘﮥ دﯾﮕﺮ ھﻢ اﺷﺎره ﮐﻨﻢ. دﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮏ ﺑﺤﺮان و ﭘﯿﺮوزی در واﻗﻊ ﺷﮑﻞ دﯾﮕﺮی از اﺻﻞ " ﻧﯿﺮﻧﮓ ﺧﺮد" در اﻧﺪﯾﺸﮥ ھﮕﻞ اﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ آﻧﮑﮫ ﻓﻌّﺎﻟﯿّﺖ ھﺎی ظﺎﻟﻤﺎﻧﮫ و ﺧﻮدﺧﻮاھﺎﻧﮥ آدم ھﺎ ﺑﮫ ارادۀ ﺧﺪا دارای ﻧﺘﺎﯾ ﺞ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﮫ ای ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﮫ در ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪّت ﺑﮫ ﮔﺴﺘﺮش داد و راﺳﺘﯽ ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ. ﺗﺒﻌﯿﺪ ﺑﮭﺎء ﷲ ﺑﮫ ﻋﮑّﺎ ﺧﻮاﺳﺘﮥ دو ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺴﺘﺒﺪّ اﯾﺮان و ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﮫ ﺑﺎ ھﻤﺮاھﯽ ﻋﻠ ﻤﺎی ﻣﺬھﺒﯽ ﺑﺎ اﯾﻦ ﮐﺎر ﺧﺎﻣﻮش ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﺪای آﺋﯿﻦ و ﻓﺮھﻨﮓ ﻧﻮﯾﻦ را ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺑﻮدﻧﺪ. اﻣّﺎ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﮫ ﮐﺎر ، آﻧﺎن ﻧﮫ ﺗﻨﮭﺎ ﺑﮭﺎء ﷲ را در ﺟﺎﯾ ﯽ ﻣﺴﺘﻘﺮّ ﮐﺮد ﮐﮫ ھﻤﮥ ﺑﺸﺎرت ھﺎی ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪّس را در ﺑﺎرۀ رﺳﺘﮕﺎری ﻧﮭﺎ ﺋﯽ ﺑﺮآورده ﻧﻤﻮد ﺑﻠﮑﮫ ﺑ ﮫ ﻋﻼوه ﻋﮑّﺎ - ارض ﺟﺎﯾ و ﻣﻘﺪّس ﯽ ﮐﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺪای ﺻﻠﺢ ﺟﮭﺎﻧﯽ از آن ﺑﮫ ھﻤﮫ ﺟﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﯾﺎﺑﺪ - ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻧﻮﺷﺘﻦ و اﻧﺘﺸﺎر ﺳﻮرۀ ھﯿﮑﻞ و ﭘﯿﺎم ﺻ ﻠﺢ ﺟﮭﺎﻧﯽ

ﺎ ﺑﮭﺎء در اﯾﻦ ﺗﺒﻌﯿﺪ آﺷﮑﺎرا ﻧﻤﻮدار ﻣﯽ

ﻧﯿﻠﻮﻓﺮ آﺑﯽ ﺘﯿآﻣ و

ﮔﺮدد. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﻔﮭ ﺑﻮداﯾ ﻮم

ﺷﻮد.

ﯽ

ﻣﯽ

۳ – روش رﺳﯿﺪن ﺑﮫ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی داد و و آزادی در ﭘﺎﯾﺎن اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﮫ ﺑﮕﻮﻧﮫ ای ﻓﺸ ﺮده ﺑﮫ ﺑﺮرﺳﯽ روش دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﮫ ﻋﺪل و آزا دی و ﺑﺮاﺑﺮی ﻣﯽ ﭘﺮدازم. روش ﻣﻨﻄ آﺋﯿﻦ ﺑﺎ ﻖﺒ ﺑﮭﺎ ﺋﯽ ﺑﺎ ﺷﺶ وﯾﮋﮔﯽ ﻣﺸﺨﺺّ ﻣﯽ ﮔﺮدد: ﻓّ ﻌﺎل ﺑﻮدن، ﺗﻮﺟّﮫ ﺑﮫ ﻋﻠﻞ رﯾﺸﮫ ای، ﭘﺮھﯿﺰ از ، ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ظﻠﻢ ﺑﯿﺮوﻧﯽ و دروﻧﯽ، اﻣﯿﺪ و ﺣﮑﻤﺖ و ﻣﺸﻮرت. اول: ﻓﻌّﺎﻟﯿّﺖ و ﺣﺮﮐﺖ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ وﯾﮋﮔﯽ روش ﺑﮭ ﺎﺋﯽ ﻓ ﯿﺖﻌّﺎﻟ و ﺣﺮﮐﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ. دﯾﺪﯾﻢ ﮐﮫ آﺋﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ دادﮔﺮی و آزادی را در ﺳﺎﯾﮥ ﺗﻌﺒﯿﺮی روﺣﺎﻧﯽ و ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ از اﻧﺴﺎن و ھﺴﺘﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. اﻣّﺎ وﯾﮋﮔﯽ روح زﻧﺪه ﺑﻮدن، ﭘﻮﯾﺎ ﺑﻮدن، ﺧﻼّق ﺑﻮدن، ﻓﻌّﺎل ﺑﻮد ن و ﺗﺤﺮّک و دﮔﺮﮔﻮﻧ ﯽ اﺳﺖ. ﺗﻨﮭﺎ ﺑﺎ اﻧﺤﻄﺎط ﺑﮫ ﻋﺮﺻﮥ ﯾﮏ ﺷﯿﺌﯽ ا ﯾﺴﺘﺎﯾ ﯽ و ﭘﺬﯾﺮش وﺿﻌﯿّﺖ ﮐﻨﻮﻧﯽ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و اﻻّ ظﮭﻮر اﻧﺴﺎن ﺑﻌﻨﻮان اﻧﺴﺎن ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺤﺮّک و ﻓﻌّﺎﻟﯿّﺖ اﺳﺖ. آﺋﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ اﺳﺎﺳﺎً ﺧﻮد را ﺑ ﮫ ﻋﻨﻮان آﯾﺌﻨﯽ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﺪ ﮐﮫ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﮫ ﮔﻔﺘﺎری در ﻣﻮرد وﺣﺪت ﺧﺪا و ﺣﻘّﺎﻧﯿّﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان و روز رﺳﺘﺎﺧﯿﺰ ﺑ ﺴﻨﺪه ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻠﮑﮫ رﺳﺘﺎﺧﯿﺰ ھﻢ را اﮐﻨﻮن آﺷﮑﺎر ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ، ھﺪﻓﺶ دﮔﺮﮔﻮﻧ ﯽ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﮭﺎن، ھﺸﯿﺎری اﻧﺴﺎن ھﺎ و ﻧﮭﺎدھﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﺟﮭﺖ ﺗﺤﻘّﻖ رؤﯾﺎی ﺻﻠﺢ و ﻣﮭﺮ واﭘﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و از ﻟﺰوم دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﺑﻨﯿﺎدی در ھﻤﮥ ﺟﻮاﻧﺐ زﻧﺪﮔﯽ و ارزش ھﺎ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ. ﻓﻌّﺎﻟﯿّﺖ و ﺣﺮﮐﺖ و ﻧﮫ ﭘﺬﯾﺮش ﻣﻨﻔﻌﻞ ﺟﻮر و ﺳﺘﻢ وﯾﮋﮔﯽ ھﻮﯾّﺖ ﺑﮭﺎﺋ ﯽ اﺳﺖ. ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﮭﺎﺋﯽ ھﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﻨﯿﺎن ﮔﺰار آﺋﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﺑﮭﺎء ﷲ ﻣﯽ ﮐﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﺟﻮر و ﺳﺘﻢ را ﺷﮑﺴﺖ دھﺪ، و ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﻧﻮﯾﻦ را در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﮭﺎن ﺑﺮﻗﺮار ﺳﺎزد. دوم: ﺗﻮﺟّﮫ ﺑﮫ ﻋﻠﻞ رﯾﺸﮫ ای ﭼﻨﺎﻧﮑﮫ ﭘﯿﺶ از اﯾﻦ آﺷﮑﺎر ﺷﺪ آﺋﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ ظﻠﻢ و ﺳﺘﻢ را ھﻢ در رﻓﺘﺎر و ارزﺷﮭﺎی اﺧﻼﻗﯽ اﻓﺮاد ﺑ ﺸﺮ و ھﻢ در ﻧﻮع ﻧﮭﺎدھﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دھﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﺑ ﮫ طﺮف داد و آزادی ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ دﮔﺮﮔﻮﻧ ﯽ ھﻢ اﺧﻼق ﻓﺮدی و ھﻢ ﻧﮭﺎدھﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ. از آن ﮔﺬﺷﺘﮫ ﯾﮏ ﻧﻮع ﻧﮭﺎدھﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﮫ ﺑﺎﯾﺪ دﮔﺮﮔﻮن ﮔﺮدد ﺳﺎﺧﺘﺎر ھﺮج و ﻣﺮج ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﺳﺖ. ﺷﻮﻗﯽ اﻓﻨﺪی، ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﻋﺒ ﺪاﻟﺒﮭﺎء، در ﮔﻔﺘﮥ ﺧﻮد دﻗﯿﻘﺎً ﺑﺮ اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﺟﮭﺎن ﺑﯿﻨﯽ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ: ﺑﺎﯾﺪ اﺷﺘﺒﺎه ﻧﺸﻮد ﮐﮫ اﺻﻞ وﺣﺪت ﻋﺎﻟﻢ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﮐﮫ ﻣﺤﻮر ﺟﻤﯿﻊ ﺗﻌﺎﻟﯿﻢ ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎء ﷲ اﺳﺖ ... ﻓﻘﻂ ﻣﺘﻮﺟّﮫ اﻓﺮاد ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﮫ ﺑﺮواﺑﻂ ﺿﺮورﯾّﮫ ای ﻧﯿﺰ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﮫ ﻣﻤﺎﻟﮏ و ﻣﻠﻞ را ﺑ ﮭﻢ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﯽ دھﺪ و ﻋﻀﻮ ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻮادۀ ﺑﺸﺮی ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﭼﻨﺎن ﻧﯿﺴﺖ ﮐﮫ ﻓﻘﻂ ﻣﺮاﻣﯽ را اﻋﻼن ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﮑﮫ ﺑﺎ ﺗﺸﮑﯿﻼت و ﻣﺆﺳّﺴﺎﺗﯽ ھﻤﺮاه و ﭘﯿﻮﺳﺘﮫ اﺳﺖ ﮐﮫ آن ﺗﺸﮑﯿﻼت ﺣﻘﯿﻘﺖ ذاﺗﯽ اﺻﻞ وﺣﺪت ﻋﺎﻟﻢ اﻧﺴﺎﻧﯽ را ﺗﺠﺴّﻢ ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ و ﺻﺤّﺖ و اﻋﺘﺒﺎرش را ﻧﻤﺎﯾﺎن و ﺗﺄﺛﯿﺮ و ﻧﻔﻮذش را ﺟﺎودان ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻧﯿﺰ ﻣﺴﺘﻠﺰم آﻧﺴﺖ ﮐﮫ در ﺑ ﻨﯿﺎن ﺟﺎﻣﻌﮥ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗ ﯽ ﺣﯿﺎﺗﯽ ) ارﮔﺎﻧﯿﮏ ( ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮد ﮐﮫ ﺷﺒﮭﺶ را ﭼﺸﻢ ﻋﺎﻟﻢ ﻧﺪﯾﺪه اﺳﺖ. 18

اﻣّﺎ ھﻤﺎن ﮔﻮﻧﮫ ﮐﮫ دﯾﺪﯾﻢ آﺋﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﺳﺮﭼﺸﻤﮥ ﻧﮭﺎﺋﯽ ظﻠﻢ را ھﻢ در ﺳﻄﺢ رﻓﺘﺎر اﻓﺮاد و ھﻢ در ﺳﻄﺢ رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺤﺼﻮل ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ﮐﮫ آدﻣﯽ را ﺑﮫ ﺣﺪّ ﯾﮏ ﺷ ﯿ ﺌﯽ و ﺟﺎﻣﻌ ﮫ را ﺑﮫ ﺣﺪّ ﯾﮏ ﺟﻨﮕﻞ ﻣﻨﺤﻂ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ راه ﻧﮭﺎﺋﯽ ﺑﺮای ﮔﺴﺘﺮش ﻋﺪل و داد ﮔﺴﺘﺮش اﯾﻦ ھﺸﯿﺎری و ﻓﺮھﻨﮓ روﺣﺎﻧﯽ و ﻣﻌﻨﻮی در ﺟﮭﺎن اﺳﺖ. ﭼﺸﻢ ﮔﯿﺮﺗﺮﯾﻦ ﺑﺎزﺗﺎب اﯾﻦ ﺟﮭﺎﻧ ﻣﻌﻨﻮی ﮔﺮاﯾﺶ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺟﮭﺎﻧﯽ اﺳﺖ. ھﻤﺎﻧﮕﻮﻧﮫ ﮐﮫ ﻋﺒﺪاﻟﺒﮭﺎء ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ " ھﺮ اﻣﺮ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﮐﮫ ﺗﻌﻠّﻖ ﺑﮫ ﻋﻤﻮم ﻋﺎﻟﻢ " 19 و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ھﺮ اﻣﺮ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻏﯿﺮ اﻟﮭﯽ اﺳﺖ. ﭘﺲ ﭼﻨﯿﻦ روﺷﯽ ﺑﮭﺎﺋﯿﺎن را دﻋﻮت ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ﺑﮫ ﮫ ﷲ اﻧﺴﺎن را ﺑ ﻋﻨﻮان ﻣﻮﺟﻮدی ﮐﮫ ﺑﮫ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻦ ﻋﻠﯽ اﻻرض ﻗﯿﺎم ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﻮد. در ﻧﺘﯿﺠﮫ ﺑﮭﺎﺋ ﯿﺎن در ﻓﻌّﺎﻟﯿّﺖ ھﺎﺋﯽ ﮐﮫ د ر ﺗﻌﺎرض ﺑﺎ اﯾﻦ اﺻﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﯾﺎ روح - ﻣﺤﻮر اﺳﺖ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﻤﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. اﻣّﺎ ﻧﮭﻀﺖ ھﺎﯾ ﺧﻮان ﺑﺎ اﯾﻦ اﺻﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﺳﺖ ﮐﺎﻣﻼً ﺑﺎ ﺟﮭﺎن ﺑﯿﻨﯽ ﺑﮭﺎﺋﯽ ھﻤﺮاه ﺑﻮده و ﺑﮭﺎﺋﯿﺎن در اﯾﻨﮕﻮﻧﮫ اﻧﺴﺎﻧﯽ دارد اﻟﮭﯽ اﺳﺖ ﺧﺪﻣﺖ ھﻤﮥ ﻧﻮع ﺑﺸﺮ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ ﭼﻨﺎﻧﮑﮫ ﺑﮭﺎء

ﺒﯿﻨﯽ

ﻣﯽ

ﯽ ﮐﮫ ھﻢ

18 ﺷوﻗﯽ اﻓﻧدی، ﻧظم ﺟﮭﺎﻧ ص ﯽ ﺑﮭﺎﺋ ﯽ

٥۹-٦۰.

19

اﺷراق ﺧﺎوری، ﮔﻧﺟﯾﻧﮫ ﺣدود و اﺣﮑﺎم: طﮭران، ﻣؤﺳﺳﮫ ﻣﻠﯽ ﻣطﺑوﻋﺎت اﻣری، 128 ﺑدﯾﻊ ص. 411 .

ﻋﺑداﻟﺣﻣﯾد