باب و تجدد

ھﺴﺘﯽ اﺷﯿﺎء را ﻣﺘﺤﻘﻖ ﻣﯽ ﺳﺎزد. ﺑﮫ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ از ﻧﻘﻄﮫ ﻧﻈﺮ آﺛﺎر ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ھﻤﮫ اﺷﯿﺎء ﺑﺨﺼﻮص اﻧﺴﺎن در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﮐﮫ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﺸﯿﺖ اﻟﮭﯽ اﺳﺖ ﺑﻨﺎ ﺑﮫ ارادهء ھﻤﺎن ﻣﺸﯿﺖ آزاد و ﻣﺨﺘﺎر ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﮫ ﮐﻮﺗﺎه ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺤﺚ ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﻧﯿﺴﺖ اﻣّﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮫ ﻧﺘﯿﺠ ﮫء اﯾﻦ اﺻﻞ ﺗﻮﺟﮫ ﻧﻤﻮد و آن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ آﺛﺎر ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻣﯿﺎن ﻗﺪرت اﻟﮭﯽ و آزادی اﻧﺴﺎن را از ﻣﯿﺎن ﺑﺮده و ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﺑﮫ وﺣﺪت آن دو ﻗﺎﺋﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﻧﺘﯿﺠﮫ دوم ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد ﻣﺮاﺗﺐ ھﻔﺘﮕﺎﻧﮫء ﺧﻠﻘﺖ درآﺛﺎر ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﺗﻘﺪس ھﻤﮫ اﺷﯿﺎء اﺳﺖ. ﭼﻮن ھﺴﺘﯽ ھﺮﺷﯿﺊ اﻧﻌﮑﺎﺳﯽ ازھﻔﺖ ﺟ ﻨﺒﮫء ﻓﻌﻞ اﻟﮭﯽ اﺳﺖ ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﻤﺎﻣﯿﺖ ﺟﻮاﻧﺐ ھﺴﺘﯽ ھﺮ ﺷﯿﺊ آﯾﻨﮫ ای ازﺟﻮاﻧﺐ و ﻣﻈﺎھﺮﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻓﻌﻞ اﻟﮭﯽ اﺳﺖ. در ﻧﺘﯿﺠﮫ در ھﺮﺷﯿﺊ ﭼﯿﺰی ﺟﺰﺗﺠﻠّﯽ اﻟﮭﯽ و ﻓﻌﻞ اﻟﮭﯽ ﻣﺸﮭﻮد ﻧﯿﺴﺖ. اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد ﻣﺮاﺗﺐ ھﻔﺘﮕﺎﻧﮫء ﺧﻠﻘﺖ ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد ﻋﻄﻮﻓﺖ و ﻋﺸﻖ ﺳﺮﺷﺎر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﮫ ھﻤﮫء ھﺴﺘﯽ اﺳﺖ. ﺣﺎ ل ﮐﮫ ﺑﺎ اﺻﻞ ﺗﻘﺪّس ھﻤﮫ اﺷﯿﺎء و آزادی اﻧﺴﺎن در آﺛﺎر ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﺑﯿﺸﺘﺮ آﺷﻨﺎ ﺷﺪﯾﻢ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﮫ ﺧﻼﻗﯿﺖ ﯾﮕﺎﻧﮫ ای در آن آﺛﺎر اﺷﺎره ﻧﻤﻮد. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﮫ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﮫ ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ ھﻤﮫ ھﺴﺘﯽ و ﻟﺰوم ﻋﺸﻖ وﻋﻄﻮﻓﺖ ﺑﮫ ھﻤﮫء اﺷﯿﺎء ﺧﺼﻮﺻﺎً اﻧﺴﺎن را ﺑﮫ ﻣﻌﻨﺎی دﻋﻮﺗﯽ ﺑﺮای ﻓﺮارازطﺒﯿﻌ ﺖ وﺟﺎﻣﻌﮫ ﻧﮕﺮﻓﺘﮫ ﯾﺎ آﻧﮑﮫ آن را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﮑﺎﻣﻞ و ﻋﻘﻼﻧﯿﺖ ﻗﺮار ﻧﻤﯽ دھﻨﺪ. ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ اﯾﻦ اﺻﻞ ﺗﻘﺪس ھﻤﮫ اﺷﯿﺎء وﻋﻄﻮﻓﺖ ﺳﺮﺷﺎر و راﺳﺘﯿﻦ ﺑﮫ ھﻤﮫ اﺷﯿﺎء ﺑﮫ ﺷﮑﻞ ﻟﺰوم ﺑﮫ ﮐﻤﺎل رﺳﺎﻧﯿﺪن و ﻓﻌﻠﯿﺖ ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﮫ ﻗﻮای ھﻤﮫ اﺷﯿﺎء ﭼﮫ اﻧﺴﺎن و ﭼﮫ ﭘﺪﯾﺪارھﺎی طﺒﯿﻌﯽ ظﺎھﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد. از اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﻘ ﺘﻀﺎی ﻋﺮﻓﺎن و ﻋﺸﻖ دﺧﺎﻟﺖ ﻣﺴﺌﻮل و ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در ﺗﻤﺎﻣﯿﺖ ھﺴﺘﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﯾﻌﻨﯽ آﻧﮑﮫ آدﻣﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻌﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﮫ در ﺗﻮان اوﺳﺖ ﻧﮫ ﺗﻨﮭﺎ ﺧﻮد و دﯾﮕﺮ اﻧﺴﺎن ھﺎ ﺑﻠﮑﮫ ھﻤﮫ اﺷﯿﺎء را ﺑﮫ ﺣﺪ ﮐﻤﺎل ﺧﻮد ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ. در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﺎ ﻧﮑﺘﮫ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﮭﻤﯽ در آﺛﺎر ﺣﻀﺮت ﺑﺎب روﺑﺮو ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ ﮐﮫ ﻣﺒﻨﺎی اﺳﺎﺳﯽ ﻣﻔﮭﻮم ﺗﺠﺪد راﺳﺘﯿﻦ را ﺑﮫ دﺳﺖ ﻣﯽ دھﺪ. از ﻧﻈﺮ آﺛﺎر ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ھﻤﮫ اﺷﯿﺎء و ﻧﮫ ﻓﻘﻂ اﻧﺴﺎن دارای ﺣﻘﻮق ﻻﯾﻨﻔﮏ و ﻋﯿﻨﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺻﻞ اﺧﻼق و ﺣﻘﻮق ﻣﻌﻄﻮف ﺑﮫ ھﻤﮫ ھﺴﺘﯽ اﺳﺖ. اﻣّﺎ ﻋﺼﺎرهء اﺻﻠﯽ اﯾﻦ اﺧﻼق و ﺣﻘﻮق ھﻤﮫ اﺷﯿﺎء اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ھﺮ ﺷﯿﺊ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮫ ﺑﮭﺸﺖ ﺧﻮد ﺑﺮﺳﺪ. ﺑﮫ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻧﮫ ﺗﻨﮭﺎ آﺛﺎر ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﻣﻔﮭﻮم رﺳﺘﺎﺧﯿﺰ را ﻣﻔﮭﻮﻣﯽ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻓﺮﻣﻮد و آن را ﻧﮫ ﺑﮫ ﺷﮑﻞ ﭘﺎﯾﺎن ﺗﺎرﯾﺦ و ﺳﻨﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﺑﻠﮑﮫ ﺑﮫ ﺷﮑﻞ ﻓﻠﺴﻔﮫء ﺗﺠﺪﯾﺪ و اﺣﯿﺎء داﺋﻤﯽ و ﻧﻘﺪ ﺳﻨﺖ ﮔﺮاﺋﯽ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻤﻮد ﺑﻠﮑﮫ ﺑﮫ ﻋﻼوه ﻣﻔﮭﻮم ﺑﮭﺸﺖ و دوزخ را ھﻢ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﺟﺪﯾﺪ ﮐﺮد. در اﯾﻦ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﮭﺸﺖ ﺻ ﺮﻓﺎً ﻣﺨﺼﻮص اﻧﺴﺎن ﻧﯿﺴﺖ و ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﮫ ﺟﮭﺎن ﺑﻌﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﮑﮫ در اﯾﻦ ﺟﮭﺎن ﻧﯿﺰ ھﻤﮫ اﺷﯿﺎء ﻣﺸﻤﻮل ﺗﺠﺮﺑﮫء ﺑﮭﺸﺖ و دوزخ ھﺴﺘﻨﺪ. ﺑﮭﺸﺖ ھﺮ ﺷﯿﺊ رﺳﯿﺪن ﺑﮫ ﮐﻤﺎل آن ﺷﯿﺊ در ﺣﺪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ھﺮ زﻣﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﮫ دوزخ ھﺮ ﺷﯿﺊ ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ آن از اﯾﻦ ﻓﻌﻠﯿﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ اﺳﺖ. از ﻧﻘﻄﮫ ﻧﻈﺮ آﺛﺎر ﺑﺎب اﻧﺴﺎن وظﯿﻔﮫء ﺧﺎﺻﯽ در اﯾﻦ رﺳﺘﺎﺧﯿﺰ ﺑﺎزی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﯾﻌﻨﯽ آﻧﮑﮫ او ﻣﻮظﻒ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﮫ در ﻗﺪرت اوﺳﺖ ھﻤﮫء اﺷﯿﺎء را ﺑﮫ ﮐﻤﺎل ﺧﻮد ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و اﮔﺮ ﻧﮑﻨﺪ ﻣﺴﺌﻮل ﺧﻮاھﺪ ﺑﻮد. واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﮫ در ﭼﻨﯿﻦ اﻧﺪﯾﺸﮫ ای ﻋﺸﻖ و ﻋﺮﻓﺎن ﺑﮫ ﺻﻮرت درﮔﯿﺮی در ﺟﮭﺎن و ﺗﺎرﯾﺦ، ﺣﻔﻆ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ، ﺗﻮﺳﻌﮫ و ﺗﮑﺎﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، اﻗﺘﺼﺎدی، ﻓﺮھﻨﮕﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ، و ﻧﯿﺰ ارﺗﻘﺎء روﺣﺎﻧﯽ و ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ آﺷﮑﺎر ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻔﮭﻮم ﺷﮑﻮھﻤﻨﺪی از ﺗﺠﺪد و ﺗﮑﺎﻣﻞ ازھﺮﮔﻮﻧﮫ ﻣﻔﮭﻮم ﺳﻨﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ و رﮐﻮد ﯾﺎ ھﯿﭻ ﮔﺮاﺋﯽ و ﺑﯿﮭﻮدﮔﯽ و ﯾﺎ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﯾﮏ ﺑُﻌﺪی و ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ از ﺗﺠﺪّد ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﮫ و ﻣﻨﻈﺮی ﺑﺪﯾﻊ ﺑﮫ دﺳﺖ ﻣﯽ دھﺪ. ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﺑﯿﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﻨﺪ: " ﺧﺪاوﻧﺪ... ازﺑﺮای ھﺮ ﺷﯿﺊ ﺣﮑﻢ ﻓﺮﻣﻮده ﮐﮫ ﻣﻘﺘﺪرﯾﻦ ﺑﺮ ھﺮ ﺷﯿﺊ آن ﺷﯿﺊ را ﺑﮫ ﻋﻠّﻮ ﮐﻤﺎل ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ ﮐﮫ از ﺟﻨّﺖ ﺧﻮد ﻣﻤﻨﻮع ﻧﮕﺮدد... ﮐﮫ اﮔﺮﻓﻮق آن در ﻋﻠﻢ او ﺑﺎﺷﺪ و در ﺣﻖ آن ... ظﺎھﺮ ﻧﺴﺎزد، اورا از ﺟﻨّﺖ ﺧﻮد ﻣﻤﻨﻮع داﺷﺘﮫ و

ﺣﻀﺮت