salonkantoor een introductie

Salonkantoor een introductie

kantoren zijn monofunctioneel

Een Salonkantoor.

Een Salonkantoor, ook wel bekend als een vierde generatiekantoor, is een inrichtingsconcept voor kantoren. Er ligt een ontwerphouding aan ten grondslag waarbij niet het gebouw maar het ruimtegebruik centraal staat. Op die manier is een zeer efficiënt interieur te ontwerpen. Bovendien, en dat is wellicht nog belangrijker, een interieur dat door de gebruikers als zeer prettig en comfortabel wordt ervaren. Daarnaast is een Salonkantoor flexibel bij veranderend gebruik. Dat uit zich in geringe verbouwings- en mutatiekosten. Hierna gaan we op al deze aspecten nader in.

1

Resumé, bladzijde 18

Relatie met het FWR

De FWR is een set van afspraken voor de kantoorhuisvesting van het Rijk. Primair bedoeld om de behoeftestelling te standaardiseren. Een Salonkantoor is daar mee op geen enkele manier in conflict. De eisen voor de flexfactor, de werkplekbepaling en werkplekmix kunnen allemaal worden toegepast in een Salonkantoor. De FWR- kaders bieden ruimte voor verschillende architectonische interpretaties en daar is het Salonkantoor er een van. Een Salonkantoor is dus een FWR-kantoor.

2

FWR –wijzer 2.1

Efficiëntie.

Zoals gezegd stelt een Salonkantoor het ruimtegebruik centraal. Daar waar nodig wordt afgeweken van stramienen en dwingende verkeersroutes. Afwijkende verkavelingen worden onderzocht. Ruimtes worden op een Tetris-achtige wijze in elkaar gepast. Daarmee is een grote ruimtewinst te behalen. Vergeleken met een ‘standaard’ FWR kantoor kan dit wel oplopen tot wel 25%. Als voorbeeld is een fit-out gemaakt voor het Sparkgebouw. (fig.1) Deze vloer kan ingericht worden met 139 fwte’s. Doorgeteld naar het totale gebouw komt dit op 1013 fwte’s op 15.100 m2 Bruto Vloer Oppervlak (bvo) Dat is 14,9m2 per fwte. Vergelijken we dat met drie andere grote panden van de Belastingdienst namelijk de Knip in Amsterdam (Kingsfordweg), de Knoop in Utrecht (Croeselaan) en Gravinnen van Nassauboulevard in Breda dan komen die respectievelijk uit op 20,5m2, 22,4m2 en 18,4m2. (fig. 2) Gemiddeld 20,4m2. (fig. 2) Dat betekent dat het Salon- kantoor in dit rekenvoorbeeld 37% meer werkplekken telt.

3

Figuur 1, bladzijde 4

Figuur 2, bladzijde 5

4

Salonkantoor fit-out

5

Opgave fwte en bvo

Efficiëntie (2)

De praktijk is soms weerbarstig en daarom hebben we ook een ‘standaard’ inrichting voor het Sparkgebouw uitgewerkt. (fig. 3) op basis van de FWR uitgangspunten. Deze inrichting telt 100 fwte’s op het totale bvo. In dit praktijkvoorbeeld komt de ruimtewinst ten gunste van het Salonkantoor op 26%. De conclusie uit deze voorbeelden is dat voor het Sparkgebouw met een Salonkantoor minimaal 25% ruimtewinst is te behalen wat neerkomt op minimaal 185 extra werkplekken. (fwte)

6

Figuur 3, bladzijde 7

7

Fwr - plattegrond

Efficiëntie (3)

Hierboven is al aangehaald dat een Salonkantoor efficiënter is dan een standaard AGH kantoor. Dat surplus kan gebruikt worden om simpelweg meer medewerkers te huisvesten maar kan ook aangewend worden om, binnen de FWR kaders, andere inrichtingscomponenten toe te voegen. Denk eens aan kleine belwerkplekken in nabijheid van de bureauplekken. Inrichtingselementen die niet in de fwte-telling opgenomen worden maar wel kunnen bijdragen aan het beter functioneren van een AGH omgeving en het welbevinden van de gebruikers. De extra vierkante meters kunnen ook benut worden voor extra hospitality functies of experimentele werkvormen .

8

Belplek, bladzijde 9

9

Belwerkplek

Wendbaarheid

De wijze waarop we werken (TPAW) als ook de wijze waarop we samenwerken (denk aan agile werken) verandert snel. Daarmee verandert ook het gebruik van een kantoor. Een Salonkantoor blijkt zeer flexibel te zijn en kan al deze veranderingen moeiteloos in zich op te nemen. Het Delftse onderzoekbureau CfPB heeft onderzoek gedaan naar de mate waarin kantoren van de belastingdienst in staat zijn om veranderingen in de werkprocessen blijvend te ondersteunen zonder dat grote (gebouw)ingrepen nodig zijn. In dat rapport (wendbare werkomgeving; flexibiliteit binnen de belastingdienst 2019) worden 3 modellen voorgesteld voor wendbare werkomgevingen die, binnen de FWR kaders, de verschuivingen van individueel werken naar samenwerken en vice versa, kunnen opvangen. Uit nadere studies blijkt dat een Salonkantoor met name geschikt is om……

10

Wendbare werkomgeving CfPB 2019

Wendbaarheid (2)

…. deze modellen in te passen. Dat betekent dat een Salonkantoor zonder (grote) verbouwingen een verandering van werken kan faciliteren. Dat is in het verleden ook gebleken. Het Salonkantoor ‘Acapella’ in Hoofddorp was bij de bouw bedoeld voor de douane. Na 18 maanden is de douane verhuisd naar het gebouw Outlook op Schiphol en kwam er een reguliere ‘blauwe’ dienst in.Tot ieders verbazing bleek een Salonkantoor zo flexibel inzetbaar dat er geen enkele mutatieverbouwing gedaan hoefde te worden. Ander voorbeeld: een expert op het gebied van agile werken bij de belastingdienst bezocht het gebouw Outlook op Schiphol en kon na een rondgang concluderen dat agile werken daar mogelijk was zonder bouwkundige aanpassingen. Dit in tegenstelling tot bv het kantoor aan de Tiberdreef in Utrecht en gebouw Quintax in Apeldoorn die pas na een verbouwing geschikt waren voor agile werken. (zie het rapport van CBRE agile werken, eindrapportage 11 juli 2017)

11

Acapella Hoofddorp

Rapport CBRE, bladzijde 12

12

Quintax, rapport CBRE verbouwing t.b.v. agile werken

Wendbaarheid (3)

Het Sparkgebouw heeft een plafondopbouw waarbij de technische installaties in het zicht zijn gelaten. Dat betekent dat wanden die aansluiten op deze leidingen en kanalen alleen met veel inspanningen en een grote zorgvuldige afwerking een akoestische kwaliteit kunnen krijgen. Voor het Sparkgebouw ligt het dan ook meer voor de hand om een inrichting te kiezen die vrij van het plafond blijft. De voorgestelde Salonkantoor-indeling sorteert hier al op voor. Op voorhand is hier gekozen om een interieur te maken met kastenwanden en akoestische panelen. Haaks op de gevel zijn de mogelijkheden ruimer om wanden aan het plafond te verbinden. Echter als gekozen wordt om op een andere manier geluidsoverlast te bestrijden dan is het voor de hand liggend om ook deze wanden vrij in de ruimte te plaatsen. Daarmee vindt er een verschuiving plaats van een bouwkundig interieur naar een meubel interieur en wordt het Sparkgebouw uitermate flexibel.

13

Plafond Sparkgebouw

Ervaringen gebruikers.

In een AGH omgeving zijn de zijn de meest voorkomende klachten die over het gebrek aan privacy en het ervaren van geluidoverlast. Salonkantoor is het eerste kantoor waar op deze onderdelen beter wordt gescoord dan andere grote belastingkantoren. Dit wordt door het CfPB aangetoond in hun rapportage ‘evaluatie kantoor Outlook’ (okt. 2014) zie fig.4. De focus op het ruimtegebruik werpt hier duidelijk zijn vruchten af. Opvallend is dat gebruikers de inrichting voor het onderdeel ‘openheid van het gebouw’ beter waarderen dan anderen kantoren en tegelijkertijd de ‘concentratie mogelijkheden’ als het beste beoordelen. Dat is het resultaat van de aandacht voor beschutte werkplekken en de geluidoverlast effectief bestrijden met goede akoestische panelen.

14

fig. 4 blz. 15

15

Ervaringen gebruikers

Kostenvergelijking.

Om een vergelijking tussen een Salonkantoor en een standaard FWR-kantoor compleet te maken is ook een bouwkostenonderzoek gedaan. In beide gevallen is de Netto Vloeroppervlakte begroot (1110m2 NVO). De fit-out van het Salonkantoor komt op €501.000,-- (afgerond) en de voorbeeldplattegrond van een FWR indeling komt op €459.000,-- (afgerond) Daarmee is een salonkantoor €37,-- per m2 duurder. Dit verschil zit voornamelijk in de posten kastenwanden en extra geluidwerende panelen. De kortere bouwtijd door het toepassen van die kastenwanden is uitgedrukt met 1% korting op de bouwplaatskosten . Het centrum voor facilitaire dienstverlening van de Belastingdienst hanteert een oplopende schaal van €188,-- voor een eenvoudige bouwkundige aanpassing tot €817,-- voor een complexe verbouwing. Het Salonkantoor valt hier met €451,-- mooi tussen. Als we daarentegen de prijs per werkplek uitdrukken dan valt de begroting aanmerkelijk gunstiger uit voor het Salonkantoor. Dan is het Salonkantoor €3.604,-- per fwte en een FWR indeling €4.590,-- per fwte en is daarmee ruim €986,-- per werkplek goedkoper . Maar de grootste winst wordt natuurlijk behaald omdat per werkplek minder oppervlakte gehuurd hoeft te worden.

16

Begroting bladzijde 17

17

Begroot oppervlak 1110m2

RESUMÉ

• Een Salonkantoor is een FWR kantoor. Het FWR kaders zijn zonder uitzondering van toepassing. • Het Salonkantoor is efficiënt. Voor het Sparkgebouw betekent dit 25% ruimtewinst ofwel 185 werkplekken extra (fwte). • Een Salonkantoor is comfortabel. Het wordt door gebruikers als beste van de grote belastingkantoren beoordeeld. • Gebruikers van een Salonkantoor zijn tevreden over de mate van privacy en ervaren geen geluidoverlast. • Een Salonkantoor is wendbaar. Verandering in gebruik kunnen door een Salonkantoor opgevangen worden zonder verbouwingen. Resultaten uit het verleden en conclusies uit onderzoek tonen dit aan. • Een Salonkantoor is zonder verbouwingen te gebruiken voor agile werken. • Een Salonkantoor is te realiseren met scheidingswanden die onafhankelijk van het plafond te plaatsen zijn. • De bouwkosten van een Salonkantoor vallen per m2 iets hoger uit, maar per werkplek is een Salonkantoor goedkoper. • De bouwkosten van een Salonkantoor komen overeen met de referentiebedragen van de Belastingdienst.

18