86 / 92
י
ěđĚĞĠĐ .ĤĤđĞĦĦ ĦėĤĞĚĐ ďēČ ęđ
ČĘ ČđĐ ĕđĜĕĥ ęĥĘ ęĞĠĐđ ,ĘĢĘĢĕ
Ęĕčĥč ČĘ đĘĕĠČ .ĐĤđĚĐ Ęĕčĥč ĐĕĐĕ
ĦėĤĞĚĐ Ęĕčĥč ĐĕĐĕ ČđĐ .ęĕďĕĚĘĦĐ
ďĞ ĕĦĚĢđĞđ ģĒē Ėė Ęė ĐĕĐĕ ČđĐđ ,ĐĘđė
ĦČ đĜĠĕ ěđĤđđĕĞđ ĦđĐģ ,ĐĜĕĥ Ęĥ ęĕĜĥĥ
ĘĞ ĦđĘėĦĝĚĥ ĦđēđģĠ ęĕĕĜĕĞĘ ěĚđģĚ
ĦėĤĞĚč ĕĦđĞĚĥĚĐđ ĕđČĤĐ ,ěđėĜĐ ĤčďĐ
ĦđĜĥģĞč ĤĥČ ěđĤđđĕĞ .ęďČĐ :ĦČĒĐ
ĖđĦč ęĕĚĤđĎ ĤđĠĝ ěĕČ ĕďĕ ĘĞ ēĠđĔ
ČĕĢđĐĘ ĦĜĚ ĘĞ ,ĐĘ ĐĢđēĚđ ĦėĤĞĚĐ
čđĥē ĕėĐĥ ĤčďĐ ĦČ ĦėĤĞĚĐ ĖđĦĚ
ěđĤđđĕĞĐ ěďĕĞ ęđĦč .ĔčĚĐ :ĐĤđčĞđ Đč
ęĕĜđĦĜ ĘĞ ,ęĕĤĠĝĚ ĘĞ ĔčĚĐ ęĢĚĔĢĕ
ĦėĤĞĐĘ ęĕĜđĕĢ ďđĞ ČĘ .ĦđģĕĔĝĕĔĔĝ ĘĞđ
,ęĕĜĕĕĔĢĚ ĤđĞĕĥ Ęĥ Đģĕďč ,ęĕĎĥĕĐ
ğđĠėč ęĕĝĤĠđ ęĕČėĒ ĒđēČ ĘĞ ĦđĤēĦ
ĦđĕĐĘ đĤĒēĕ ęĕĥĜČĐ .ęĕĝĕĕĎĦĚĐ ĦďĕĚĘ
ęďČĐđ ďĕĚĘĦĐ ęďČĐ .ĦėĤĞĚĐ ĒėĤĚ
ęĕĕĥĕČĜĕčĐ ęĕėĕĘĐĦĐ Ęėđ À ĐĤđĚĐ
ĖĕĘĐĦĘ ęĕģĕĜĞĚđ ęĐĕĜĕč ęĕĤđģĥ
.đĦđĞĚĥĚ ĦČđ đĦĚĥĜ ĦČ ĕėđĜĕēĐ
ĐĜđĜĕė Ęđė ęďđģ ČĕĐ ĦĕĦđĞĚĥĚ ĐďĕĚĘ
ČĥĚ Ęĥ ĖĕĘĐĦč ĦĠĦđĥĚ ĦđĞĚĥĚ Ęĥ
ďĢ ęĐĥ ęĕďďĢ ĕĜĥ ěĕč ĖĥĚĦĚ ěĦĚđ
ęĕĥĜČĐ ĦČ ĐČđĤĥ ĖđĜĕē ĦėĤĞĚ .ďēČ
ĦĕĦđĞĚĥĚ ĐďĕĚĘ ĦĚĕĕģĚ ĐėđĦčĥ
ĦĕčĕĔĚĤđĠĤĐ ĦĤĦđėĐ ęđĥĚ ČĘ -
ęđĥĚ ČĘČ ,ĦĤĢĕĕĚ ČĕĐĥ ĐĚĕĥĤĚĐ
ĐĦđČ ĘĘđēĚđ ĦđĕđĞĚĥĚ ĥĠēĚ ęďČĐĥ
ĕĜč ěĕč ęĕĤĥģ ĦĤĕĢĕ ĕďė ĖđĦ ĥďēĚ
ěĕčđ ĦĞď ĕĚđēĦ ěĕč ,ĞďĕĚ ĕĔĕĤĠ ěĕč ,ęďČ
ęĕĥĜČ ĕĜĥ .ďēĕ ęĎ ĐĘČĐ ęĕčĕėĤĚĐ Ęė
,ĤĕĞĢđ ĤĎđčĚ :ĦČĒĐ ĦđĞĚĥĚĘ ęĕĠĦđĥ
אורן לאלו
מחנך כיתה י”ב ורכז שכבה, מורה לפסיכולוגיה ולאזרחות, בית הספר ע”ש זיו ומרקס - ירושלים
בתום עידן העיוורון
על ההווה והעתיד של החינוך בישראל
Ęĥ ĖĕĘĐĦ ČĕĐ ĦđĞĚĥĚĐ .ďĕĚĘĦđ ĐĤđĚ
À ďēĕčđ ďčĘ ,ĥđĥĕČđ ĥđĥĕĎ ,ĕđĘĕĎđ ĥđĠĕē
.ĦđĜĘčĝčđ ĐĎĤďĐč ,ĐĚĘĥĐčđ ĐĕĜđĚĤĐč
ĐĜđĤđđĕĞĚēģĠĦĦĥ ĤēČĘ ĖđĜĕēĐ ĦėĤĞĚ
ĦđĞĢĚČč ČĘ .ęďČĐ ĦČ ĐČĤĦ ĕđđĥėĞĐ
ČĘ ,ęĕĥĜČ ĦđĞĢĚČč ČĘČ ęĕĔģĕđĤĠ
ĦđĞĢĚČč ČĘČ ĦđĕĜėđĦ ĦđĞĢĚČč
ęĕģđđĥĚđ ęĕĜėđĝ ĕďĕ ĘĞ ČĘ ,ęĕĤđĞĕĥ
ĖĤď ČĘ ,ęĕėĜēĚđ ęĕĤđĚ ĦđĞĢĚČč ČĘČ
ĦđĞĢĚČč ČĘ ,ęĕĘĕĚ ĖĤď ČĘČ ęĕĤĠĝĚ
ęĕĥĞĚ ĦđĞĢĚČč ČĘČ ĦđĘđďĎ ĦđĚĤđĠĤ
ģĤĠĜ ,ĐĘ ĘēĕĕĚ ĕĜČĥ ĦėĤĞĚč .ęĕĜĔģ
ĐĚĤđĠĤĐ ĦČ ,ĦđĕĦđČĘ ĦĤĦđėĐ ĦČ
,ĐēĕĥĘ ęĕČĜđĦĕĞĐ ĦčĕĝĚ ĦČ ,ĐĕĕĥĞĘ
ęĕĤđĚ .ĐĘđĞĠĘ ĦđĐđčĎĐ ęĕĘĕĚĐ ĦČ
ĥďģĚĐ ĦČ đĜĘ đĤĕĒēĐ .ĦđĥĞĘ ęĕĞďđĕ
đčĕĥĐ .ĘđďĎ ĝĜ ęĕĥđĞ đĜČ đčĥ ěĔģĐ
ěĕČč ĐĠĔĞĜ ĤĥČ ,ĖĜēĘ ĦđėĒĐ ĦČ đĜĘ
ĤĥČ ,ĤČđĠĚ ğđĎ đĜč ĤĥČ ęĕĚĒĕĚ ĤđĠĝ
:ęĕčđĥē Ħđďđĝĕ đėđĦĘ ĝĕĜėĐĘ đēėĥ
ęĕĕĜĕĞ ,ĦđĕčģĞđ ĦđĠĕĢĤ Ęĥ ĐĤďĥ ďđĚĞ
ĦĞĢčĦĚ Đčĥ ĦđČĕĢĚĐ ĦČ ĦđĜēđčĥ
ĥĎĤ ČĕčĐĘ ĥĕĕčĦĚ ČĘĥ čĘđ ,ĦĕĜėđĦĐ
čēĤĚč ĕĕďĚ ĕčĕĔĕĜĎđģĐ ęĘđĞĐ ĘČ
ČđčĦ ěđēģĕĠĐ ĤēČĘ .ĕđđĥėĞĐ ĕėđĜĕēĐ
ěĚ ęĕĚĔČĐ ĦČ ğđĘĥĜ .ĐĞĕĚĥĐ ęĎ
ĦČ ĘđďĎĐ ĥĞĤĐ ĖđĦĚ ģģĒĜđ ,ęĕĕĜĒđČĐ
:ĦĕėđĜĕē ĐĕĕĥĞĘ ĦđĕēĤėĐĐ ęĕĘĕĚĐ
ĕĦđĞĚĥĚ ĕĥĕČĜĕč Ĥĥģ ĖđĦĚ ĐďĕĚĘ
ĐĕĎđĘđĜėĔ ęĞ ĦĕĦđĞĚĥĚ ĐďĕĚĘ ĤĢĕĕĦ
(ğĕďĞ) đČ ĐĚĤđĠĤ ęĞ ,ĐĕďĞĘč đČ
đĜĦ .ęĦďđčĞ ĦČ ęĕĞďđĕ ęĕĤđĚĐ .ĐĕďĞĘč
,ĤĚđēĐ ĦČ ęĕĞďđĕ ęĐ .ĐĦđČ ĦđĥĞĘ ęĐĘ
ĦČ ęĕĤĕėĚ ęĐ ,đĦđČ ĖđđĦĘ ęĕĞďđĕ ęĐ
ęĐĘ ģĕĜĞĐĘ ęĕĞďđĕ ęĐđ ęĕďĕĚĘĦĐ
:ęĐĚ ĘĒĎ ĕĎđĘđĜėĔĐ ęĘđĞĐĥ ĐĚ ĦČ
ĤĥģĘ ĥĠēĦĐĥ ĕĥĕČĜĕčĐ ěĠĐ ĦČ
ĐĕĢģČĤĔĜĕČ Ęĥ ĐĕĘĥČ ĤĢĕĕĚđ ĕĘČđĔĤĕđ
.ĦĕĦđĞĚĥĚ
ęĕĤđĚĥ ĐĚ ĦČ ĞĢčĘ đĞĚĥĚ ĦđĥĞĘ
ęĕĕĦđĞĚĥĚ ęĕĤĎđčĚ ĦđĕĐĘ :đĘ đĤĥėđĐ
ěďĕĞč ĤĥČ ,ĤĞđĜ ĕĜčđ ęĕďĘĕ ĤđčĞ
,ęđĘė ČĘ ČđĐĥ ĘđėĐč ęĕĠģđĚ ĕđđĥėĞĐ
čĢĚĐ ĐĒĥ ĐĕĘĥČĐĚ đēėĠĦĐ Ĥčėđ
ęĕēĚĥ ĤĕėĚ ĕĜČĥ ęĕďĕĚĘĦĐ .ĕčĔĕĚĐ
ČĘđ ěĕĞ Ĥĥģ ĘĞ ĦĝĝđčĚĥ ĐēĕĥĘ
ęĕČĚĢ ,ęĕėĝĚ ĖĤď ĖđđĦĚ Ĥĥģ ĘĞ
ğĕĔĚ ęĞ đĘčĘčĘ ěĕČĥ) ĐĝđĜĚ ĘđģĘ
,ĔčĘĦĐĘ ĦđĜĚďĒĐĚ ęĕĜĐĜ ,(Ęđė-Ğďđĕđ
ĘėĘ ęĕĤĐĚĚ ,ģđĘēĘ ,ğĦĥĘ ,ēėđđĦĐĘ
.ęĦĤĕĐĘ ,čďĜĦĐĘ ,ęđĒĕĘ ,ęđĤĦĘ ĐČĕĤģ
.ĐĕĎđĘđĜėĔĐ ĦĚďģĘ ęĕČĚĢ ęĜĕČ ęĐ
Ęĥ ĕČĚģĐ ĤĦĕĚĘ ęĕĘēĕĕĚ ęĐ .ĖĠĐĘ
ĞđĚĥĘ ĕďėĥ ĐĒ ,ĦĕėđĜĕēĐ ĐĕĜđĠĚĕĝĐ
ĦČ ĦđČĤĘ .ĦđČĤĘ Ęđė ęďđģ ĖĕĤĢ đĦđČ
ĦČđ ěđĔĐ ĦČ ęĕČĦĐĘđ À ĖĘđĚĥ ęďČĐ
ĐĚĤĘ ēĕĥĐ Ęĥđ ĐČĤđĐĐ Ęĥ ěėđĦĐ
ĘĕčđĐĘ ĐĎĤďĐčđ ĔČĘđ ,ěđĦĜĐĚ ĤĦđĕ ĦēČ
ĖđĠĐĕĥ ĐĤĕĢĕĐ ğđĝ ĘČ ěĕĒČĚĐ ĦČ
ĕĦĕĚČ ĖđĜĕē .Đĥďē ĐĤĕĢĕ Ęĥ ĐĘēĦĐĘ
ĖđĦĚ ČĘ ĖČ ,ĥđē ĖđĦĚ ĦđĥĞĕĐĘ ĤđĒēĕ
Ęėč ĕĦĕĚČ ĒđČđĔĤĕđ đĚė .ĐĕĢĕČđĔĜĕČ
ěđĚĔ đĦĞďđĦ ĝĕĝčč ĤĥČ ,ĦĞď ęđēĦ
ČđĐ ęĕĞđĢĕčĐ ĦĚč ĘĞđ ,ęđďģĐ ĞďĕĐ
Ėė À ĐėđĦč ĘĞđĠđ ĦđČĕĢĚĐ ĦČ ĥē
đĕĦđĞĕďĕ ĦČ ĘĘėĥĕ ČđĐ .ĐĤđĚĐ ęĎ
,ĐĦĕėč ĦĚČĐ ĞĎĤč ĖČ ,đĕĦđĕđĜĚđĕĚđ
ĘĎđĝĚ ĐĕĐĕ ,Đēĕĥč đČ ĤđĞĕĥč ,ěđĤďĝĚč
86