One Hundred and Sixty Years

222 / 698

٢٢١
ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺩﺭ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻣﻼﻗﺎﺗﺶ ﺑﺎ ﺩﮐﺘﺮ ﻣﺼﺪﻕ ، ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ
ﮐﻪ ،
ﺩﺭ ﻧﺨﺴﺘﻴ ﻦ ﺳﺎﻝ ﻧﺨﺴﺖ ﻭﺯﻳﺮﻯ ] ﺍﻭ ۱۳۳۰ [ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ : ﺪ ﻧﻮﻳﺴ ﻣﻰ
ﺑﻪ ﺍﻭ ﮔﻔﺘﻢ ﺷﻤﺎ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻭ ﺍﻻﻥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻫﺎ ﺩﺭ
ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ
ﻫﺎ ﻓﻌّ ﺎﻝ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﺸﮑﻼﺗﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ . ﺍﻧﺪ ﮐﺮﺩﻩ ﻟﺬﺍ
ﻣﺮﺗﺒﴼ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺋ ﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﮑﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺁﻳﺖ ﺍﻟﻠﻪ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻯ ﻣﻰ ﺭﺳﺪ . ﺍﻳﺸﺎ ﻥ
ﻻﺯﻡ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﻰ ﺑﻔﺮﻣﺎﺋﻴﺪ . ﺩﮐﺘﺮ ﻣﺼﺪﻕ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ
ﺷﺪﻥ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻦ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﺗﻤﺴﺨﺮ ﺁﻣﻴﺰﻯ ﻗﺎﻩ ﻗﺎﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺻﺪﺍﻯ ﺑﻠﻨﺪ ﺧﻨﺪﻳﺪ ﻭ
»: ﮔﻔﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﻓﻠﺴﻔﻰ، ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻓﺮﻕ ﻧﺪﺍﺭﺩ . ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﻳﮏ
ﻣﻠّ ﺖ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ «. ﺍﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻦ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺷﮕﻔﺖ ﺁﻭﺭ ﺑﻮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﮔﺮ ﺳﺆﺍﻝ
ﻣﻰ
ﮐﺮﺩ ﻓﺮﻕ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﭼﻴﺴﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻰ. ﺩﺍﺩﻡ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺧﻨﺪﻩ
ﺗﻤﺴﺨﺮ ﺁﻣﻴﺰ ﻭ ﻣﻮﻫﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﺎﺋﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮﺩﻥ ﻭ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﺎﻗﻰ
ﻧﻤﺎﻧﺪ . ﻟﺬﺍ ﺳﮑﻮﺕ ﮐﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﻮﻗﻌﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ ﺁﻳﺖ ﺍﻟﻠﻪ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻯ ﺭﺳﻴﺪﻡ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﺟﻤﻠﻪ ﺭﺍ ﮔﻔﺘﻢ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻬﺖ ﻭ ﺗ ﺤﻴّ ﺮ ﭘﻴﺎﻡ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﻤﺎﻉ ﮐﺮﺩ .
) ﻓﻠﺴﻔﻰ ۱۳۷۶ : ۱۳۳ (
ﻧﻪ ﺩﮐﺘﺮ ﻣﺼﺪﻕ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻣﺸﮑﻼﺗﻰ ﮐﻪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﺯ ﻣﺤﻤﺪ
ﺗﻘﻰ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﻣﻰﭘﺮﺳﺪ ﻭ ﻧﻪ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﺗﻮﺿﻴﺤﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﻬﻤﺖ ﺩﺍﺭﺩ . ﻫﺮ ﺩﻭ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﺍﻳﻦ
ﺳﺨﻦ ﻧﺎﺭﻭﺍ ﻭ ﺩﺭﻭﻍ ﺍﺳﺖ ﺑﻠﮑﻪ
ﺑﻬﺎﻧﻪ
ﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻭﺷﻦ ﮐﺮﺩﻥ ﺁﺗﺶ ﺍﺧ ﺘﻼﻑ ﺑﻴﻦ
ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ .
ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﻧﺨﺴﺖ ﻭﺯﻳﺮﻯ ﺩﮐﺘﺮ ﻣﺼﺪﻕ ، ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﭼﭗ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﺼﺪﻕ ﺑﺮﻳﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭ ﻧﺰﺩﻳﮏ . ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺍﻟﻠﻪ ﺁﻳﺖ
ﮐﺎﺷﺎﻧﻰ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻳﺎﺕ ﻋﻈﺎﻡ ﻣﺜﻞ ﺁﻳﺖ ﺍﻟﻠﻪ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺩﮐﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﺪﻕ ﻭ
ﺩﺭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﮐﻮﺩ ﺗﺎﻯ ۲۸ ﻣﺮﺩﺍﺩ ۱۹۵۳ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪﻩ
ﺍﻯ
ﺍﻳﻔﺎ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﺁﻣﺪ ﭘﻰﺍﺯ .
ﻫﺎﻯ
ﺍﻳﻦ ﮐﻮﺩﺗﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﮥ ﺩﮐﺘﺮ ﻣﺼﺪﻕ، ﺳﺮﮐﻮﺏ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺰﺏ ﺗﻮﺩﻩ ﻭ
ﮐﺸﻒ ﺷﺒﮑﮥ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺁ ﻥ ﺣﺰﺏ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ ﮔﺸﺘﻦ ﻭ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎء
ﺁﻥ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪ . ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺮ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻧﻴﺰ ﻃﺒﻖ ﺭﻭﺍﻝ ﺟﺎﺭﻯ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺩﻫﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ
ﺁﺯﺍﺭ ﻭ ﺍﺫﻳﺖ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ . ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ