Utdanning nr. 6 - 2017

51 / 60

51 | UTDANNING nr. 6/24. mars 2017
skap og strategiar for å takle dette. Vi har mange
døme på kor tøft det kan vere for ein enkeltperson
å vere ein varslar. OmUtdanningsforbundet tar på
seg å vere den samfunnsmessige varslaren som vi
alle no treng, vil det kunne gje kraft og mot til kvar
og ein av oss til å sjå og handle.
Eg ser for meg at skoleringa må innehalde kunn-
skap og forsking om fire felt, som i stikkord kan
omhandle følgjande:
1. Kunnskap om lovverket som sikrar barn sine
rettar. Skoleloven, Straffeloven, Lov om likestilling
og Barnekonvensjonen vil mellom anna vere sen-
trale. Gjennomgang av straffesaker der overgripar
er dømd, kan vere nyttige for å forstå kva som er
straffbart i juridisk forstand og kva som må til av
dokumentasjon for at ein overgripar skal bli dømd.
Kunnskap ommeldeplikt og avverjeplikt og korleis
gå fram ved mistanke. Politiet og rettsapparatet sin
rolle. Forskingsbasert kunnskap om overgriparane,
korleis skal vi kunne sjå faresignal? Korleis vareta
varslaren?
2. Kunnskap om omfang av overgrep, kunnskap
om konsekvensar for liv og helse for dei barn som
blir utsett for overgrep. Korleis skal vi forstå barna,
korleis forstå dei signala som barn sender? Korleis
vareta barn som slit? Korleis bruke Utdannings-
forbundet sin etiske plattform og korleis gjere den
til eit verktøy for barn sine rettar? Korleis sikre at
barna sine behov kjem først? Analyse av skolen
sine rutinar og tiltaksplanar; korleis førebyggje
på eigen skole? Pedagogisk utviklingsarbeid for å
styrke barn sin sjølvtillit, evne til å sette grensar for
eigen integritet, mot til å melde frå om overgrep og
kunnskap om barn sine rettar til eit liv utan over-
grep og vald.
3. Kunnskap om korleis barn sine rettar har
utvikla seg over tid. Kunnskap om korleis seksu-
elle overgrep mot barn og kunnskap om dette, har
kome på den politiske dagsorden. Kunnskap om
samfunnsmessige, kulturelle og historiske faktorar
som gjer det vanskeleg å bli var overgrep. Kva kjen-
neteiknar oss som ikkje merkjer, kva skal til for at
vi skal bry oss? Korleis delta i den samfunnsmes-
sige debatten og korleis jobbe førebyggjande?
4. Kunnskap om hjelpeapparatet, om helseve-
senet, politi, med meir. Korleis kan skole og bar-
nehage samarbeide med alle som har ansvar for å
førebyggje seksuelle overgrep mot barn?
Det som skil ein overgripar frå den gode lærar, er
at den gode læraren, i tillegg til sine faglege kvali-
tetar, har innebygd ei sperre mot å forgripe seg på
barn seksuelt. Den gode læraren veit, intellektuelt
og kjensleboren, at han ikkje skal misbruke barn
seksuelt, og han er i stand til å handheve denne
kunnskapen i sitt møte med barna. Denne sperra
har ikkje overgriparen. Utdanningsforbundet har
både den gode læraren og overgriparen som sine
medlemmer. Å lage ein handlingsplan med ambi-
sjon om å stanse dei seksuelle overgrepa i skole
og barnehage, vil vere eit viktig signal å sende til
medlemmene i organisasjonen og til samfunnet
elles. Utdanningsforbundet sine klubbar rundt
om på skolane kan stille krav til kommunane om
skolering og oppfølging. Med grundig skolering og
ein sentral plan frå organisasjonen, kan Utdan-
ningsforbundet bli ein maktfaktor som stiller krav
til dei som til sjuande og sist har det overordna
ansvaret for at barna er trygge og ikkje blir utsette
for overgrep i skole og barnehage. Ein slik aksjon,
forankra i kunnskap, frå Utdanningsforbundet si
side, må ha som mål å gjere det umogleg for dei
ansvarlege på alle nivå å nedprioritere dette fel-
tet. Trykket frå ein slik aksjon vil måtte kjennast,
frå kommune og fylkeskommune, til Storting og
regjering.
Tillit er ikkje noko ein har ein gong for alle. Til-
lit må ein stadig kjempe for og gjere seg fortent til.
Lærarstanden og Utdanningsforbundet har ein
jobb å gjere.
Litteratur:
1) Utdanning 21/2016.
2) Utdanning 1/2017.
3) Thorkildsen, Inga Marte: Du ser det ikke før du
tror det. (2015)
4) NOU 2003:31, Retten til et liv uten vold.
5) Hagemann, Gro: Skolefolk. Lærernes historie i
Norge. (1992)
Kronikk
Emnar du på ein kronikk, er det lurt å presentere ideen for redaktør Knut Hovland,
Utgangspunktet er at temaet må vere interessant og relevant – og språket godt og forståeleg – for ei brei
lesargruppe. Stoff som byggjer på forsking, må vere popularisert. Det betyr blant anna at forskingsresulta-
tet er det sentrale i teksten og at det som handlar ommetode, har ein mykje mindre plass. Lengda kan vere
mellom 12.500 og 17.000 teikn inklusive mellomrom. Litteraturliste og referansar må vere inkluderte i talet
teikn. Eventuelle illustrasjonar må ikkje sendast limt inn i wordfila, men separat som jpg- eller pdf-fil.
«Utdanningsforbundet har både den gode læraren
og overgriparen som sine medlemmer.»