8 / 27
3.4
Risico- en beschermingsfactoren
62
3.4.1
Groeps- en individueel niveau
62
3.4.2
Indeling van risicofactoren
63
3.4.3
Indeling van beschermingsfactoren
68
3.4.4
Effecten van en invloeden op risico- en beschermingsfactoren
71
3.5
Ontwikkelingstrajecten
74
3.6
Hulpverlening
75
3.6.1
Classificatie en diagnostiek
75
3.6.2
Preventie
76
3.6.3 Behandeling
76
3.7
Hoofdstuk 3 in 10 statements
78
Belangrijke begrippen en concepten uit hoofdstuk 3
78
4 De invloed van zwangerschap en geboorte op de ontwikkeling
van het kind
79
4.1
Inleiding
79
4.2
Ontwikkeling tijdens de zwangerschap
80
4.2.1
Fasen
80
4.2.2
Erfelijk materiaal
81
4.2.3
De prenatale hersenontwikkeling
84
4.2.4
Prenatale programmering: invloeden op embryo voor en tijdens
de zwangerschap
86
4.3
De geboorte
92
4.3.1
Prematuriteit en dysmaturiteit
92
4.3.2
Effect van de geboorte op moeder en vader
94
4.3.3 De post-partumdepressie
95
4.3.4 Andere stoornissen na de bevalling
96
4.4
Preventie en hulpverlening
96
4.4.1
Psycho-educatie voor aanstaande ouders
97
4.4.2
Specifieke interventies
97
4.5
Hoofdstuk 4 in 10 statements
99
Belangrijke begrippen en concepten uit hoofdstuk 4
100
5 Slaapstoornissen en slaapproblemen
101
5.1
Inleiding
101
5.2
Wat is slaap?
102
5.2.1
De slaapcyclus
103
5.2.2
Functie van rem- en nrem-slaap
104
5.2.3
Biologische klokken
104
5.3
Normale ontwikkeling van slaap
105
5.3.1
Omvang van de slaaptijd
105
5.3.2
Verhouding rem-slaap en nrem-slaap
105
5.3.3
Kenmerken van de slaapperiodes
105
5.3.4
Ontwikkeling van de biologische klok
107
5.3.5
Leren slapen
107
5.3.6
Individuele verschillen bij kinderen
107
5.4
Slaapstoornissen
107
5.4.1
Dyssomnieën (vormen van slechte slaap)
108
5.4.2
Parasomnieën (vormen van vreemde slaap)
112
5.4.3
Slaapgebonden bewegingsstoornissen
114