باب و تجدد

اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﯿﺎن ھﺮ ﮔﺮوھﯽ اﻋﻢ از ﺧﺮﯾﺪار و ﻓﺮوﺷﻨﺪه، ﺳﺮﻣﺎﯾ ﮫ دار وﺳﺮﻣﺎﯾﮫ دار، و ﮐﺎرﮔﺮ و ﮐﺎرﮔﺮ، ﻣﺸﻤﻮل اﺻﻞ ﻗﺮار داد ﻣﯽ ﺷﻮد. اﯾﻦ اﻣﺮ ﮐﺎﻻ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﻧﺴﺎن ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﮫ ﺷﮑﻮﻓﺎﺋﯽ آزادی و ﺷﺮاﻓﺖ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ. آﺛﺎر ﺣﻀﺮت ﺑﺎب اﯾﻦ آزادی راﺳﺘﯿﻦ اﻗﺘﺼﺎدی را ﺑﮫ ﺷﮑﻞ ھﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﺆﮐّﺪ ﻣﯽ ﺳﺎزد در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﮐﮫ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ اﻏﻨﯿﺎ و ﺟﺎﻣﻌﮫ را ﺑﺮای ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮی اﻓﺮاطﯽ ﺗﺄﮐﯿﺪ و ﺗﺼﺮﯾﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﺑﯿﺎن ﻓﺎرﺳﯽ اﺻﻞ ﻗﺮارداد را ﮐﮫ ﺑﮫ ﺗﻮاﻓﻖ و رﺿﺎء طﺮﻓﯿﻦ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺼﺪﯾﻖ و ﺗﺼﺮﯾﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. اﯾﻦ اﻣﺮﻋﺼﺎرهء آزادی راﺳﺘﯿﻦ اﻗﺘﺼﺎدی اﺳﺖ. در ﺑﺎب 18 از واﺣﺪ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﯿﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﻨﺪ: "ﺧﺪاوﻧﺪ اذن ﻓﺮﻣﻮده در ﺑﯿﻊ و ﺷﺮی ﺑﺘﺤ ﻘﻖ رﺿﺎء ﺑﯿﻨﮭﻤﺎ. " درھﻤﯿﻦ ﺑﺎب ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﺗﻨﺰﯾﻞ را ﺣﻼل ﻓﺮﻣﻮده و آن را ﺑﮫ ﺧﺎطﺮ ﻣﺨﺘﺼﺎت وﯾﮋهء اﻗﺘﺼﺎد ﭘﻮﻟﯽ ﻣﺠﺎز ﻣﯽ ﺷﻤﺎرﻧﺪ. در ﺑﺎب 7 از واﺣﺪ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﯿﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش و ﺗﺠﺎرت ﻣﯿﺎن ﻣﺆﻣﻦ و ﻏﯿﺮ ﻣﺆﻣﻦ را ﺣﻼل ﻓﺮﻣﻮده و ھﺮﮔﻮﻧﮫ ﻣﻤﺎﻧﻌﺘﯽ در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص را ازﻣﯿﺎن ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ. ﺑﯿﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﻓﻘﻂ در ﻣﻮرد زﻣﯿﻦ ھﺎی اطﺮاف ﺑﯿﺖ ﻣﺒﺎرک در ﺷﯿﺮاز ﮐﮫ ﻣﺤﻞ ﺟﺪﯾﺪ ﺣﺞ ﻣﯽ ﮔﺮدد اﺟﺎزهء ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش را ﻟﻐﻮ ﺳﺎﺧﺘﮫ و اﺟﺎزه ﻣﯽ دھﻨﺪ ﮐﮫ ﺑﺮای ﺑﭙﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﻘﺎع ﻣﻘﺪﺳﮫ در اطﺮاف ﺑﯿﺖ ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﺧﻮاﺳﺘﮫء ﻣﺎﻟﮑﺎن آن زﻣﯿﻦ ھﺎی ﻣﺰﺑﻮر ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺑﺸﻮﻧﺪ. ﺑﺎب 19 از واﺣﺪ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﯿﺎن ﻓﺎرﺳ ﯽ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﮫ ﭘﺲ از ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﻣﺸﺮوﻋﯿﺖ اﺻﻞ ﻗﺮارداد ﺣﮑﻢ ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﮫ دوﻟﺖ را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺑﮫ ﺧﻼف ﮔﻔﺘﮫء ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﮐﮫ ﺗﺼﻮر ﮐﺮده اﻧﺪ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﺗﺠّﺎر وﺗﺠﺎرت را ﺑﮫ ﺷﮑﻠﯽ ﻣﻨﻔﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ، آﺛﺎرﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﻣﻤﻠﻮازﺳﺘﺎﯾﺶ ﺗﺠﺎرت وﺗﺠّﺎراﺳﺖ. ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﮐﺘﺎب اﻻ ﺳﻤﺎء ﺣﻀﺮت ﺑﺎب در ﻣﻮرد اﺳﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ ﯾﻌﻨﯽ اﺳﻢ ﻏﻨﯽ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ و ﺑﮫ ﺳﺘﺎﯾﺶ ﻏﻨﺎ ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ. اﻏﻨﯿﺎ ﻣﻈﺎھﺮ اﺳﻢ ﻏﻨﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ اﻣّﺎ اﯾﺸﺎن ﺻﺮﻓﺎً زﻣﺎﻧﯽ ﺑﮫ ﺣﻖ ﻣﻈﮭﺮاﯾﻦ اﺳﻢ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﮫ ﺑﮫ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﺮدم و ﮐﻤﮏ ﺑﮫ ﻓﻘﺮاء ﻗﯿﺎم ﮐﻨﻨﺪ. درھﻤﯿﻦ ﺑﺨﺶ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب از ﺗﺠّﺎر ﺑﺎ ﻧﮭﺎﯾﺖ اﺣﺘﺮام ﺳ ﺨﻦ ﻓﺮﻣﻮده و ﻣﺘﺬﮐﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﮫ در ﻣﯿﺎن اﺻﻨﺎف ﻣﺮدم ھﯿﭻ ﮔﺮوھﯽ ﺑﯿﺶ از ﮔﺮوه ﻣﺸﻐﻮل ﺑﮫ ﺗﺠﺎرت ﺑﮫ ﻣﺮدم ﻧﻔﻊ ﻧﻤﯽ رﺳﺎﻧﻨﺪ ﺑﺨﺼﻮص ﺗﺠّﺎری ﮐﮫ ﺗﺠﺎرت راه دور ﮐﺮده و ﮐﺎﻻھﺎی ﻧﻘﺎط دﯾﮕﺮ را در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﺮدم ﻗﺮار ﻣﯽ دھﻨﺪ. ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﮫ ھﻢ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ و ھﻢ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ھﺮدو ﺗﺎﺟﺮ ﺑﻮدﻧﺪ: "ﺑﺴﻢ ﷲ اﻻﻏﻨﯽ اﻻﻏﻨﯽ... ﻗﻞ انّ ﺑﻌﺪ اﻻﯾﻤﺎن ﺛﻢ اﻟﻌﻠﻢ ﺑﻤﺎ ﻧﺰّل ﻓﯽ اﻟﮑﺘﺎب ﻣﺎ ﺧﻠﻖ ﻟﮑﻢ ﺻﻔﺔ اﺣﺴﻦ ﻟﮑﻢ ﻣﻦ ذﻟﮏ } ﺛﺮوت{ ان اﻧﺘﻢ ﻓﯽ ﺳﺒﯿﻞ ﷲ ﺗﻨﻔﻘﻮن ... ﻗﻞ ﻣﺎ ﺟﻌﻠﮑﻢ ﷲ اﻻﻏﻨﯿﺎء اﻻّ ﻟﺘﺼﻠﺤﻦ اﻣﺮ ﻓﻘﺮاﺋﮑﻢ... ﻗﻞ ان ﻓﯽ اﺻﻨﺎف ذﻟﮏ اﻟﺨﻠﻖ، اﻟﺬﯾﻨﮭﻢ ﯾﺘّﺠﺮون ﺧﯿﺮﻋﻦ دوﻧﮭﻢ ذﻟﮏ ﻣﻦ ﻓﻀﻞ ﷲ ﻋﻠﯿﮭﻢ ﻟﻌﻠﮭﻢ ﯾﺸﮑﺮون . ﻗﻞ ﻗﺪ ﺟﻌﻞ ﷲ ﺳﻨّﺔ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻦ ﻗﺒﻞ ھﺬا، ﺛﻢّ ﺳﻨّﺔ ﻋﻠﯽّ }ﺣﻀﺮت ﺑﺎب{ ﻣﻦ ﺑﻌﺪ ذﻟﮏ، وان ﯾﮑﻦ ﻋﻨﺪﷲ ﺻﻔﺔ ﯾﻌﺪل ھﺬا ﻟﯿﺨﺘﺺّ ﷲ ﻋﺮش ظﮭﻮره ... ﮐﻞ ﻣﺎ اﻧﺘﻢ ﺗﻨﻈﺮون ﻓﻮق اﻻرض ھﺆﻻء اﻧﻔﻊ ﺧﻠﻘﺎً ﻓﯽ ﮐﺘﺎب ﷲ. ﯾﺘ ﻌ ﺒﻮن اﻧﻔﺴﮭﻢ ﻓﯽ ﺳﺒﯿﻞ ﷲ وﯾﺮﺳﻠﻮن ﻣﻦ ارض اﻟﯽ ارض ﻣﺎ اﻧﺘﻢ ﻻ ﺗﺴﺘﻄﯿﻌﻮن، وﯾﺸﺘﺮون ﻣﻦ ارض اﺧﺮی ﺛّﻢ ﯾﺒﯿﻌﻮن ﻓﯽ ارض ﻣﺎ اﻧﺘﻢ ﻋﻠﯽ ذﻟﮏ ﻻ ﺗﺴﺘﻄﯿﻌﻮن... و ﻣﻨﮏ ﻟﻢ ﯾﺰل ادّﻻء ﻏﻨﺎﺋﮏ ﻓﯽ ارﺿﮏ وﮐﻼﺋﮏ ﻓﯽ ﻣﻠﮑﻮﺗﮏ ﻟﺘﻨﻈﻤﻦ اﻣﺮ ﻣﻤﻠﮑﺘﮏ و ﻟﺘﺼﻠﺤﻦ ﺷﺌﻮن اﻟﻔﻘﺮاء ﻣﻦ ﺳﻌﺔ ﻓﻀﻠﮏ. )ﮐﺘﺎب اﻻﺳﻤﺎء( اﻣّﺎ اﮔﺮﭼﮫ آزادی اﻗﺘ ﺼﺎدی در آﺛﺎر ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﻣﻮرد ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد اﻣّﺎ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ آزادی اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ ارزش ھﺎی روﺣﺎﻧﯽ ھﺪاﯾﺖ و ﻣﺤﺪود ﮔﺮدد. ﺑﺪﯾﻦ ﺟﮭﺖ اﺳﺖ ﮐﮫ در ﺑﯿﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب اﯾﻦ اﺻﻞ را ﺧﺎطﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ ﮐﮫ ﻣﻠﮏ ھﻢ ﺑﮫ ﻣﻌﻨﯽ اﻗﺘﺪار و ھﻢ ﺑﮫ ﻣﻌﻨﺎی ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ در وا ﻗﻊ ﺗﻌﻠﻖ ﺑﮫ ﺧﺪاوﻧﺪ دارد. اﻣّﺎ ﭼﻮن آدﻣﯿﺎن ﻣﻈﺎھﺮ و ﻣﺠﺎﻟﯽ اﺳﻤﺎء وﺻﻔﺎت اﻟﮭﯽ در رﺗﺒﮫء ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ، اﯾﻦ ﻗﺪرت و ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ در ﺣﻖ آﻧﮭﺎ ﻧﯿﺰ ﺻﺪق ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ. وﻟﯽ در ھﺮﻗﺮارداد در واﻗﻊ ﻣﺸﺮوﻋﯿﺖ ﻗﺮارداد ﺑﮫ ﺧﺎطﺮ ﺗﻌﮭّﺪ ﺑﮫ ارزش روﺣﺎﻧﯽ ﻣﺸﺘﺮک اﺳﺖ. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ھﺮﮔﻮﻧﮫ آزادی اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﺴﺘ ﻠﺰم ﺣﻔﻆ