Previous Page  92 / 359 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 92 / 359 Next Page
Page Background

1748

I Ø j e b l i k k e t f o r s t o d K o r f f a t b e t v i n g e s i n H a r m e o g s i n

F r y g t , f o r

a t

S a g e n

s k u l d e

b l i v e

b e k e n d t

i

L o g e n .

H a n

p a a s t o d , a t

h u n

t a l t e i V i l d e l s e , — h u n v a r i k k e s i g s e l v

m æ g t i g ,

o g

e f t e r

T i d e n s

S k i k

t i l r a a d e d e

l i a n

s t r a x

e n

A a r e l a d n i n g , f o r a t F e b e r e n s k u l d e s t i l l e s . P a a h a n s i v r i g e

A n m o d n i n g

m a a t t e

h u n

n ø d t v u n g e n t

g i v e

e f t e r , o g B a r o ­

n e n s K a m m e r t j e n e r f u l d b y r d e d e d a A a r e l a d n i n g e n s a a g r u n ­

d i g t , a t D ø d e n h u r t i g t i n d t r a a d t e .

S o m J f r . T h i e l o s

L ø b e b a n e

v a r

k o r t ,

e r

M e d d e l e l s e r n e

o m

h e n d e s

s t r a a l e n d e

o g

s e j r r i g e

K u n s t

u f u l d k o m n e

o g

k n a p p e .

S a a

m e g e t v e d v i ,

a t

h e n d e s

T a l e n t

o m s p æ n d t e

F r e m s t i l l i n g e n

b a a d e

a f

L y s t s p i l l e t s

k o k e t t e

E l s k e r i n d e r

o g

T r a g e d i e n s

H e l t i n d e r .

H u n

s p i l l e d e

d e n

H o l b e r g s k e

L e o n o r a m e d b e d a a r e n d e s k æ l m s k Y n d e , o g P o r t i a i S ø r g e ­

s p i l l e t „ C a t o “

m e d

a d e l b a a r e n

H ø j h e d .

H e n d e s T e m p e r a ­

m e n t

p a a

S c e n e n

v a r

i k k e

m i n d r e

i l d f u l d t

e n d

i

L i v e t ,

o g h e n d e s p a a s a m m e T i d e l e g a n t e o g s v u l m e n d e L e g e m s ­

s k ø n h e d

g a v

h e n d e s

F r e m s t i l l i n g e r

e n

y d r e ,

p r a g t f u l d

G l a n s .

H e n d e s a l t f o r t i d l i g e B o r t g a n g v a r i S a n d h e d e t s m e r t e ­

f u l d t T a b f o r S k u e p l a d s e n .

Jfr. Anna Catharina Materna,

f .

25/i 1731,

a f g .

10/3 1753, f 3/ø

1757

s o m

Fru

v . P a s s o w .

J o m f r u

M a r t e r n a ’ s

T h e a t e r c a r r i é r e

v a r

e n d n u

k o r t e r e

e n d J o m f r u T h i e l o ’ s

O g v a r

d e n

e n d i k k e s a a s t r a a l e n d e

i s i t F o r l ø b , v a r d e n l a n g t f r a u d e n B e t y d n i n g .

H u n v a r

u d g a a e t

f r a

e n a f L a n d e t s f o r n e m s t e F a m i l i e ­

k r e d s e o g t i l f ø r t e s a a l e d e s P e r s o n a l e t e t E l e m e n t f r a S a m ­

f u n d e t s

ø v r e

o g

m e s t

k u l t i v e r e d e L a g

o g h æ v e d e d e r v e d

d e t s A n s e e l s e i d e n

a l m i n d e l i g e

B e v i d s t h e d .

H e n d e s

e l e ­

g a n t e

H o l d n i n g ,

f o r n e m m e

V æ s e n

o g

f i n e

A n s i g t s t r æ k

g j o r d e

h e n d e

p a a

S c e n e n

t i l

e n

S k u e s p i l l e r i n d e ,

h v e m

A n s t a n d s d a m e r n e

g a n s k e

n a t u r l i g t

m a a t t e

t i l f a l d e .

H u n

m a g t e d e b a a d e L e o n o r a o g P e r n i l l e o g f o r l e n e d e d e m

m e d

k v i n d e l i g

Y n d e

o g

S k æ l m e r i

o g

f o r m a a e d e

t i l l i g e

s o m

J f r . T h i e l o

a t

g ø r e

s i g g æ l d e n d e i d e t a l v o r l i g e S k u e s p i l .

A t

h u n

s a a

h u r t i g t

t a b t e s

f o r

S k u e p l a d s e n

b e g r u n d e d e s

f o r h e n d e s V e d k o m m e n d e i k k e i n o g e n s ø r g e l i g A n l e d n i n g

- ^ 4 v e r t i m o d .

H y m e n s

B a a n d

v i s t e

s i g

a t

b i n d e

h e n d e

s t æ r k e r e

e n d

K u n s t e n s .

H u n

i n d t r a a d t e i Æ g t e s k a b

m e d

e n L i e u t e n a n t v o n P a s s o w

o g

d ø d e

i ø v r i g t

f i r e A a r

e f t e r ,

k o r t f ø r e t a f h e n d e

f o r f a t t e t S k u e s p i l „ M a r i a n e “ k o m t i l

O p f ø r e l s e .

D e t t e S k u e s p i l f i k e n r e g u l æ r F i a s k o , o g n a a r v i n æ v n e r

d e t

h e r ,

s k e r

d e t

k u n ,

f o r d i

d e t v a r

d e t

f ø r s t e

d a n s k e

S t y k k e , d e r g i k o v e r S c e n e n e f t e r H o l b e r g s B o r t g a n g .

Mad. Lund, f. Holst, f 29/io 1759.

J o m f r u H o l s t ,

s e n e r e M a d . L u n d ,

o m

h v i s P e r s o n a l i a v i

n æ s t e n i n t e t v é d , v a r f r a T h e a t r e t s f ø r s t e B e g y n d e l s e d e n

r e t m æ s s i g e I n d e h a v e r a f

P e r n i l l e r o l l e r n e , t i l h v i l k e

I n g e n

f o r m a a e d e

a t

g ø r e

h e n d e

R a n g e n

s t r i d i g .

H o l b e r g

s e l v

s k a l

h a v e

s a t

o v e r o r d e n t l i g

P r i s

p a a

h e n d e s

E v n e r

s o m

l y s t i g

S o u b r e t t e ,

m e d e n s

h a n

p a a

d e n

a n d e n

S i d e

g i k

s t r e n g t i R e t t e m e d h e n d e p a a G r u n d a f h e n d e s S t r i d b a r ­

h e d a f h e n d e s L y s t t i l a t i n t r i g e r e .

A t

h u n v a r

e n

m e g e t a n v e n d t A k t r i c e s e s a f e n D i r e k ­

t i o n s s k r i v e l s e

f r a 1 7 5 6 ,

h v o r i

h u n

s a m m e n

m e d R o s e o g

L o n d e m a n n n æ v n e s b l a n d t d e m , „ d e r f a s t i e t h v e r t S t y k k e

i k k e a l e n e h a v e R o l l e , m e n e n d o g s a a o f t e s t m e g e t v i d t l ø f ­

t i g e o g b e s v æ r l i g e R o l l e r ,

h v o r u d i d e d o g p l e j e a t a c q v i t -

t e r e s i g m e d Æ r e o g T i l s k u e r n e t i l F o r n ø j e l s e “ .

H e n d e s u s a l i g e I n t r i g e l y s t v i s t e s i g b l . a . d e n g a n g , D i r e k ­

t i o n e n v e d J f r . M a t e r n a ’ s A f g a n g m a a t t e s k a f f e d e n n e d y g ­

t i g e S k u e s p i l l e r i n d e e n A f l ø s e r s k e o g d e r t i l h a v d e e n g a g e r e t

M a d .

R o s e n k i l d e

( t i d l i g e r e

M a d .

F e r s l e v ) ,

d e r

f ø r

h a v d e

v æ r e t

v e d

T h e a t r e t

s o m

e n

y n d e t

E l s k e r i n d e ,

m e n

p a a

G r u n d a f p r i v a t e F o r h o l d

v a r b l e v e n a f s k e d i g e t .

E n g a g e ­

m e n t e t

v a k t e

i s æ r M i s f o r n ø j e l s e

h o s

M a d . L u n d o g R o s e ,

h v i s

m y n d i g e

o g

s t r i d b a r e

N a t u r

v i

o v e n f o r h a r o m t a l t .

H o l b e r g

b l e v

f o r b i t r e t ,

d a

h a n

k o m

I n t r i g e n

p a a

S p o r ,

o g d e t e r ø j e n s y n l i g t t i l M a d . L u n d o g R o s e h a n s i g t e r , n a a r

h a n t a l e r o m „ P e r s o n e r , d e r e f t e r S æ d v a n e r p l e j e r a t g ø r e

B e v æ g e l s e r , n a a r e n n y A k t ø r e l l e r A k t r i c e s k a l a n t a g e s “ .

H a n

f o r s v a r e r m e d V a r m e M a d . R o s e n k i l d e

m o d

d e

o n d e

B e s k y l d n i n g e r m o d U æ r b a r h e d . „ K o m e d i e n “ , s i g e r H o l b e r g ,

„ k a n

a l d r i g

k o m m e

i s t a n d ,

h v i s

m a n

s k a l

d e p e n d e r e

a f

t o e l l e r t r e P e r s o n e r s K a p r i c e r ,

s o m

h v e r k e n v i l h a v e

b e ­

k v e m m e P e r s o n e r

e l l e r

k a n

d ø m m e

o m

d e r e s

B e s k a f f e n ­

h e d “ .

O m M a d . R o s e n k i l d e s S k æ b n e i

A n l e d n i n g

a f

d i s s e K a ­

b a l e r s k a l s e n e r e b l i v e f o r t a l t .

O g h v a d M a d . L u n d a n g a a r ,

s a a d ø d e h u n a l l e r e d e i 1 7 5 9 .

Mad. Utilia Lenkiewitz, f. v. Mander,

f .

1711,

s i d s t e O p t r . 8%

1770, t 23/9 1770.

J f r . U t i l i a

v a n M a n d e r v a r

e n S ø n n e d a t t e r

a f C h r i s t i a n

d e n

4 d e s H o f m a l e r

K a r e l v a n M a n d e r

d e n Y n g r e

o g

v a r

f ø d t 1 7 1 1 .

D a

h u n i 1 7 4 7

b e s t e m t e

s i g t i l a t i n d t r æ d e i

v o n Q v o t e n s T r u p ,

v a r

h u n

a l t s a a

h e n i m o d

d e

F y r r e

o g

n æ r m e s t h e n v i s t

t i l

d e t

æ l d r e

R o l l e f a g ,

f o r

h v i l k e t

h u n

s n a r t

v i s t e

a f g j o r t

E v n e .

H u n

h a r

p a a

T h e a t r e t i S t o r e

K o n g e n s g a d e

r i m e l i g v i s

s p i l l e t

a d s k i l l i g e

M a g d e l o n e r

o g

N i l l e i „ J e p p e “ o g h a v d e i a l f a l d

p r æ s t e r e t s a a g o d K u n s t ,

a t

d e n

d a n s k e

S k u e p l a d s

s k y n d t e

s i g

m e d

a t

s i k r e

s i g

h e n d e s M e d v i r k n i n g , o g s a m m e n m e d H o r t u l a n o g C l e m e n -

1748

tin holdt hun da sit Indtog paa Kongens Nytorvs Scene.

Sam tidigt fik hun besørget sin Mand, Polakken Adam Len­

kiewitz, ansat som Overkontrollør og Kasserer ved det nye

Theater, hvorefter hun holdt Bryllup, og i over tyve Aar

var Mad. Lenkiew itz e t sk a tte t Medlem af Personalet, hvis

øvrige kvindelige Bestand endnu var temmelig uøvet og

ung af Aar, saa at der strax tilbød sig et stort og vigtigt

V irkefelt for hendes udmærkede Evner.

Hun forenede Smag med et oprindeligt og ægte Lune og

var en alvorlig K unstnernatur, og hun fandt baade i Mo­

lière og Holberg et omfangsrigt Repertoire, i hvilket hun

skabte typiske Skikkelser, der har h aft L ivskraft gennem

Tiderne. B landt saadanne Skikkelser kan foruden Magde-

lonerne nævnes Nille i „Erasmus Montanus“ og Geske i

„Den politiske K andestøber“. Fr. Schwarz har forsikret,

at de ældre Skuespillere ta lte med Beundring om „den

Virkelighed, hvormed hun holdt sig i sin Rolle fra det

Øjeblik, hun b etraad te Scenen, og indtil hun var kommen

langt ind i Kulissen, og om, hvorledes hun bestandig havde

sine udtryksfulde Øine fæstede paa de Medspillende under

deres Replikker, saa a t hun, som H ortulan sagde, aldrig

havde set Publikum, men derfor desto tiere h ø r t d e t“.

D ette er udmæ rkede og malende Ord, der i al deres

Knaphed giver et k lart Billede af hendes Kunst.

— Danseren Stolle.

Stolle var en Tysker, der tilligem ed H r. og J f r. H je ro -

n i m i strax i T heatrets første Tid engageredes til at „be­

pryde“ enkelte Stykker med Dans. Med Kunst har disse

P ræ stationer neppe havt synderligt a t skaffe.

F o r a t s æ t t e D a n s e - P r æ s t a t i o n e r n e i e t S l a g s S y s t e m a n ­

s a t t e D i r e k t i o n e n e n H r . d e s L a r c h e s m e d e n L ø n a f 50

R d l r . k v a r t a l i t e r .

H a n s k u l d e

s e l v d a n s e S o l o e r o g t i l l i g e

k o m p o n e r e B a l l e t t e r ,

d e r

d o g

i k k e

f a l d t u d t i l m e r e e n d

u b e t y d e l i g e D i v e r t i s s e m e n t e r , h v o r i h a n s e l v , H r . S t o l l e o g

d e n n e s

l i l l e

S ø n

s a m t

J f r .

H j e r o n i m i

v a r

H o v e d p e r s o n e r ,

m e d e n s T h e a t r e t s A k t ø r e r

o g A k t r i c e r

h o p p e d e

m e d ,

s o m

d e b e d s t k u n d e .

D e t h a r n e p p e v æ r e t o p b y g g e l i g t !

— Danseren Hieronimi.

E n r i m e l i g v i s t y s k D a n s e r , d e r v a r B r o d e r t i l d e n e f t e r -

n æ v n t e J f r . H j e r o n i m i .

H a n

e r

u d e n

r i n g e s t e

B e t y d n i n g .

— Danserinden Jfr. Hieronimi,

a f g . O k t .

1 7 5 0 .

D e n n e D a m e ,

d e r

v a r

e n g a g e r e t

t i l T h e a t r e t s o m D a n ­

s e r i n d e , h a r K r a v p a a e t P a r O r d , f o r d i h u n d . 2 6 . N o v b r .

1 7 4 9 f a a r L e j l i g h e d t i l a t f o r s ø g e s i g s o m S k u e s p i l l e r i n d e .

H u n o p t r æ d e r b l . a . d e n o v e n n æ v n t e D a t u m s o m L e o n o r e i

„ K i l d e r e j s e n “ — m e n u d e n s y n d e r l i g t H e l d , o g h e n d e s D e ­

b u t

m a a

n æ r m e s t

b e t r a g t e s

s o m e t U d s l a g a f d e n T r a n g ,

D i r e k t i o n e n n æ r e d e t i l a t f o r ø g e T r u p p e n m e d n y e , s m u k k e

A k t r i c e r .

1751

12A d e b u t e r e d e

Ivar Als

s o m

P e e r

A n d e r s e n

i „ F r u e n t i m -

m e r e t s S k o l e “ , f . 1 7 2 2 , s i d s t e O p t . 9/io 1 7 6 9 , f 30/8 1 7 7 0 .

B i l l e d e t a f I v a r A l s s t a a r

m e d

s y m p a t h e t i s k e T r æ k o p ­

t e g n e t i v o r t T h e a t e r s H i s t o r i e .

B a a d e s o m A k t ø r o g s o m

M e n n e s k e v a r h a n l a n g t o v e r G e n n e m s n i t t e t .

H a n

v a r

u d g a a e t

f r a

e n H a a n d v æ r k e r s H j e m ,

m e n

e n

H a a n d v æ r k e r , d e r

s y n e s

a t

h a v e

h a f t

b a a d e

k u n s t n e r i s k

■»Em ilie o g m e r e e n d a l m i n d e l i g D a n n e l s e .

A f h a n s t o S ø n n e r

b æ v

P e d e r

e n

a n s e t

M a l e r

o g P r o f e s s o r

v e d A k a d e m i e t ,

o g

I v e r

e n

f r e m r a g e n d e S k u e s p i l l e r , d e r

i

h ø j

G r a d

n ø d

P e r s o n a l e t s

o g

s i n e

M e d b o r g e r e s

A g t e l s e .

I

e n A l d e r a f

2 5 A a r h a v d e h a n m e l d t s i g t i l O p t a g e l s e i T h i e l o s T r u p o g

v a r

a l l e r e d e

v e d

A a b n i n g s f o r e s t i l l i n g e n o p t r a a d t i K a n d e ­

s t ø b e r e n s s t o r e R o l l e t i l H o l b e r g s ø j e n s y n l i g e B e h a g .

M e n

e f t e r

e n

S æ s o n s

F o r l ø b

t r a k h a n s i g t i l b a g e .

V i k e n d e r

i k k e

G r u n d e n .

M e n

r e t l æ n g e v a r e d e

d e t i k k e ,

f ø r

h a n

p a a n y

m e l d t e

s i g

t i l T j e n e s t e

h o s T h a l i a .

D e n 1 2 . F e b r .

1 7 5 1

o p t r æ d e r

h a n

s o m

A r n o l p h e

i „ F r u e n t i m m e r s k o l e n “

o g

l ø s e r

i

L ø b e t

a f

d e

f ø l g e n d e A a r e n R æ k k e O p g a v e r

a f

d e n

m e s t

f o r s k e l l i g e A r t

f r a

E l s k e r e n s

t i l P e d a n t e n s ,

f r a - d e n t r a g i s k e H e l t s t i l d e n e n f o l d i g e T j e n e r s F a g .

M e d s i n D a n n e l s e o g s i t l i g e v æ g t i g e V æ s e n

e g n e d e h a n

s i g t i l , o g s a a u d e n f o r S k u e s p i l l e r g e r n i n g e n , a t v æ r e s i t T h e a ­

t e r n y t t i g , o g D i r e k t i o n e n f i k h a m a n b r a g t i e n a d m i n i s t r a ­

t i v S t i l l i n g

s o m

e n

S l a g s

I n s p e k t ø r

„ M e s t e r “

k a l d t e s

h a n

h v o r h a n

g j o r d e

u d m æ r k e t

F y l d e s t

s o m V e j l e d e r

v e d P r ø v e r n e o g s o m e n p a a l i d e l i g

o g

r e t s i n d i g T a l s m a n d

f o r s i n e K o l l e g e r s I n t e r e s s e r h o s d e n h ø j e D i r e k t i o n .

D e n n y e S t i l l i n g b e v i r k e d e , a t h a n s s c e n i s k e V i r k s o m h e d

m e r e

o g

m e r e

t r a a d t e

i

B a g g r u n d e n .

H a n

o p t r a a d t e

t i l

P u b l i k u m s

B e k l a g e l s e

s j e l d n e r e

o g

s j e l d n e r e .

F a a D a g e

e f t e r

s i n

s i d s t e O p t r æ d e n , i O k t o b e r 1 7 6 9 , f a l d t h a n

i

e n

a l v o r l i g

S y g d o m ,

o g

u d

p a a

S o m m e r e n

i

1 7 7 0 ,

f ø r

h a n

e n d n u h a v d e n a a e t s i t h a l v t r e d s i n d s t y v e n d e A a r , a f g i k h a n

v e d D ø d e n .

1752

28/e

d e b u t e r e d e

Jfr. Elisabeth Catharina Amalie

B ø t t g e r ,

s e n e r e

M a d . R o s e ,

s o m

L e o n o r e

i „ K i l d e r e i s e n “ , f . S e p t .

1 7 3 8 , s i d s t e O p t r . V u 1 7 9 2 , f 23/a 1 7 9 3 .

J o m f r u B ø t t g e r

v a r

e n

G u l d s m e d d a t t e r , h v e m

H o l b e r g

f i k o v e r t a l t t i l a t p r ø v e s i n L y k k e p a a S c e n e n . H a n s s k a r p e

B l i k

h a r

a a b e n b a r t

a n e t

T a l e n t

h o s

d e n

l i v l i g e

o g

o p ­

v a k t e

u n g e

P i g e .

O g

H o l b e r g s

A n e l s e r

s l o g

i k k e

f e j l .

H u n

v a r

i

d e t

l a n g e T i d s r u m

a f

4 0 A a r k n y t t e t t i l d e n

d a n s k e S k u e p l a d s , o g o m h u n e n d i k k e a f d e f i n e s t e K u n s t -

90