٥
ﻣﯽ
ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ارﺳﺎل
درﺧﻮاﺳﺘﯽ
ﺑﻪ ﻣﻦ، اﯾﻦ ﮐﺎر را ﺑﮑﻨﺪ ﯾﺎ آﻧﮑﻪ ﺑﺎﯾﺪ آن را ﺑﻪ اﻃﻼع ﮐﺎرﮔﺰار ﻓﺎرس
ﺑ
ﺮﺳﺎﻧﻢ
ﺗﺎ ﺑﺮای دﻓﺘﺮ ﺧﺎرﺟ
یﻪ
اﯾﺮان ﻫﻢ ارﺳﺎل
ﮐﻨﺪ
و ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از اﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ اﯾﻦ ﺑﺎﻧﻮ را رﻋﯿﺖ ﻫﻨﺪی
ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾﯽ -
ﻧﺸﻨﺎﺳﻢ؟ ﻻزم ﺑﻪ ذ ﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ دو ﺧﻮاﻫﺮ ﺣﯿﺪرﻋﻠﯽ ﺧﺎن، ﺷﺎه ﺳﻠﻄﺎن ﺧﺎﻧﻢ و ﻣﺎه ﺳﻠﻄﺎن ﺧﺎﻧﻢ، ﻧﯿﺰ در
ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺷﻤﺲ ﺟﻬﺎن ﺧﺎﻧﻢ ﻗﺮار دارﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺷﻤﺎ در ﯾﮏ ﻣﻮرد، ﻣ
ﯽ
ﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ
ﻗﻄﻌﯽ ﺑﺮای ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮﺳﻢ. )ﺗﺮﺟﻤﻪ(
۹
ﺳﻮای ﺑﺤﺚ ازدواج و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ازدواج، در اﯾﻦ ﻧﺎﻣﻪ از ﻋﺒﺎرت رﻋﯿﺖ )
subject
( اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ، ﻫﻤﭽﻨﺎن اﻓﺮاد رﻋﯿﺖ
ا
ﻧﺪ، ﻧﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎز ﻧﻘﺶ ﮐﺎرﮔﺰار را
ﻣﯽ
ﺑﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﺮای
ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ و ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪی ﻏﯿﺮ اﯾﺮاﻧﯿﺎن، در ﻫﺮ ﺷﻬﺮ، ﻗﻀﺎوت و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﯽ
ﮐﺮده
اﺳﺖ.
ﺳﯿﺮ
ﻗﺎﻧﻮن ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز
ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺑﺮﺧ
ﯽ
ﻣﻨﺎﺑﻊ، روز
ﻘﻌﺪه ﯾذ ۴۲
ﯽﻣ ۸) ۳۱۳۱
۱۸۹۶
ﯽ ( ﻓﺮﻣﺎﻧ
در ﺑﺎب ﺗﺎﺑﻌ
ا ﯿﺖ
ﯾﺮاﻧﯽ
ﺻﺎدر ﺷﺪه اﺳﺖ .
۱۰
ﯿﻦ ﻫﻤﭽﻨ
در ﻣﺎه ﺷﻮال
ﯾﻪ )ﻓﻮر یﻗﻤﺮ ۷۱۳۱
ﯿﻼدی ﻣ ۰۰۹۱
،(
ﻣﻈﻔﺮاﻟﺪﯾﻦ
ﺷﺎه
"ﻗﺎﻧﻮن
ﯿﺖ ﺗﺎﺑﻌ یﻧﺎﻣﻪ
ّدوﻟﺖ
یﯿﻪﻋﻠ
ﯾﺮان ا
" را اﻣﻀﺎ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺎﻧﺰده اﺻﻞ ﺑﻮد.
۱۱
اﻣﺎ ﻫ
از ا ﯾﮏ ﯿﭻ
ﯾﻦ
دو در دﺳﺘﺮس ﻧ
ﯿﺴﺖ
.
ﻗﻮاﻧﯿﻨﯽ
ﻣﺘﻔﺎوت
ﺑﺎب در
ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ
اﯾﺮاﻧﯽ
از ﭘﺲ ﮐﻪ ﺑﻮد ﻧﯿﺰ
اﻧﻘﻼب
ﻣﺸﺮوﻃﻪ
ﺗﺼﻮﯾﺐ
۴۲ روز در ﯾﮑﯽ ﺷﺪ؛
ﯽ اﻟﺜﺎﻧ ﺟﻤﺎدی
۱۳۲۴ )۱۵
اوت
۱۹۰۶
اﺧﺬ ی( ﺑﺮا
ﯾﺎ
ﺗﺮک ﺗﺎﺑﻌ
ﯿﺖ
ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺗﻐ
ﯿﺖ ﺗﺎﺑﻌ ﯿﯿﺮ
زﻧﺎن ا
ﯾﺮاﻧﯽ
ﭘﺲ از ازدواج
ﺷﺎن. در ا
ﯾﻦ
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
ﯿﺖ ﺗﺎﺑﻌ ﯿﻦ، ﻗﻮاﻧ
ﺧﺎ ک ﻣﻼک ﺗﺎﺑﻌ
ا ﯿﺖ
ّ ﯾﺮاﻧﯽ
ﻗﺮار داده ﺷﺪ. در ﻣﺘﻤ
ﻢ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳ
ﯽ
ﻣﺸﺮوﻃﻪ، اﺻﻞ ﺗﺎﺑﻌ
ﺷﺪه ﻣﻄﺮح ﯿﺖ
اﺳﺖ. اﺻﻞ
۲۴
ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳ
ﯽ
اﺳﺖ ﮐﻪ: "اﺗﺒﺎع ﺧﺎرﺟﻪ ﻣ
ﯽ
ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻗﺒﻮل ﺗﺒﻌ
ﯾﺮان ا ﯿﺖ
را ﺑﻨﻤﺎ
ﯾﻨﺪ،
ﻗﺒﻮل و ﺑﻘﺎ
ی
آﻧﻬﺎ ﺑﺮ
ﯿﺖﺗﺒﻌ
و ﺧﻠﻊ آﻧﻬﺎ از ﺗﺒﻌ
ﯿﺖ
ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺪا ﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ." ﮐﻤ
ﯾﺮﺗﺮ، د ﯽ
ﯿﻼدی ﻣ ۲۲۹۱ ) ﯽﺷﻤﺴ ۱۰۳۱ ﺳﺎل
(
ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪ )
ﺗﺬﮐﺮه
ﯿﺖ ﺗﺎﺑﻌ ﯾﺎ(
ﺑﺎ ﻧﺎم "ﻗﺎﻧﻮن
یﻧﺎﻣﻪ
ی ﺗﺬﮐﺮه
ﻗﺎﻧﻮن ﺗﺎﺑﻌ
ﯿﺖ
" ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷ
ﺪ.
۱۲
ﺑﻪ ﺳﺎل
ﯽﺷﻤﺴ ۴۰۳۱
ﯿﻼدی ﻣ ۵۲۹۱ )
( دوﻟﺖ ﻻ
ﯿﺖ ﺗﺎﺑﻌ ﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧ یﯾﺤﻪ
را در ده ﻣﺎده ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ داد ﮐﻪ ﺗﺼﻮ
ﯾﺐ
ﻧﺸﺪ.
ﯾﻮر ﺷﻬﺮ ۶۱
۱۳۰۸
۷) ﯽﺷﻤﺴ
ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ
۱۹۲۹
( ﻗﺎﻧﻮن ﺗﺎﺑﻌ
ﯿﺖ
را ﻣﺠﻠﺲ آن دوران ﺗﺼﻮ
ﯾﺐ
ﯾﻦ ﮐﺮد. ا
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮاﻧ
یا ﻣﺎده ۶۱ ﯿﻦ
ﺑﻮد و
ﯾﮏ
ﺳﺎل ﺑﻌﺪ دو ﻣﺎده د
ﯾﮕﺮ
ﻫﻢ ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺳﺎل
ﺑﻮد ﺟﺎری ﯽﺷﻤﺴ ۳۱۳۱
. در ا
ﯾﻦ
۷۲ ﺳﺎل )
ﺑﻬﻤﻦ( ﻗﺎﻧﻮن
ﯿﺖ ﺗﺎﺑﻌ
ﻣﻮاد
ﺗﺎ ۷۶۹
۹۹۱
ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺪﻧ
ِ ﯽ
را از آن
ﺧﻮد ﮐﺮد. ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳ
ﯽ
ی ﺟﻤﻬﻮر
اﺳﻼﻣ
ﯽ
در ﺳﺎل
۱۳۵۸
دو اﺻﻞ
۲۴و ۱۴
را ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺎﺑﻌ
ﯿﺖ
اﺧﺘﺼﺎص داد ﮐﻪ در ﺳﺎل
۱۳۶۱
و ﺑﻌﺪ
ﺗﻐ ۰۷۳۱
ﯿﯿﺮاﺗﯽ
ﮐﺮد.
۱۳
9
British National Archives: FO248/942- Shiraz, 22 February 1908- No. 17- From Grahame to Marling.
۱۰
ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﻨﺎد
ﯽﻣﻠّ
ﮐﺸﻮر:
http://www.nlai.ir/tabid/2598/mid/5853/ctl/asnad/Default.aspx?Subjectmid=5850&SubjectID=11290۱۱
ﯽ، ﻣﺪﻧ
ﺗﺤﻮﻻت ﺗﺎﺑﻌ
ﯿﺖ
، ص
۳۳.
۱۲
ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﻨﺎد
ﻣﻠّﯽ
ﮐﺸﻮر، ﺳﻨﺪ ﺷﻤﺎره
ی
۲۹۰۰۲۹۱۶۲
۱۳
ﯽ، ﻣﺪﻧ
ﺗﺤﻮﻻت ﺗﺎﺑﻌ
ﯿﺖ
، ص
۳۳.