306 / 698
٣٠۵
ﻭﺯﻳﺮ ﻣﺨﺘﺎﺭ ﺗﺸﮑﺮ ﻧﻤﻮﺩ
١٤٧
(Shoghi Effendi 1965: 106)
.
ﺍﻋﺰﺍﻡ ﻣﺄﻣﻮﺭ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺭﻭﺱ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺑﻬﺎءﺍﻟﻠﻪ ﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ
ﺍﺵ
ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻧﻴﺰ
ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻗﺎﺟﺎﺭﻳﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺩﺍﺭﺩ
.
ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷﺨﺼﻴﺖ
ﻫﺎﻳﻰ ﮐ
ﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻏﻀﺐ ﺷﺎﻩ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﻭ
ﺟﺎﻧﺸﺎﻥ ﺑﺎ ﭘﺎﺩﺭﻣﻴﺎﻧﻰ ﻳﮏ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻧﺠﺎﺕ ﻣﻰ
ﻳﺎﻓﺖ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺗﺒﻌﻴﺪ، ﺑﺮﺍﻯ
ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻼﻣﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ، ﻣﺄﻣﻮﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﻫﻤﺮﺍﻫﺸﺎﻥ ﻣﻰ
. ﺷﺪ
ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ
ﺍﻣﻴﻦ
ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ
)
ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ﺧﺎﻥ ﺳﺮﺩﺍﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﻰ
(
ﺻﺪﺭ ﺍﻋﻈﻢ ﻓﺘﺢ
ﻋﻠﻴﺸﺎﻩ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﺎ ﭘﺎﺩﺭﻣﻴﺎﻧﻰ
ﺳﻔﻴﺮ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺁﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺎﺯﻡ ﻋﺘﺒﺎﺕ ﮔﺮﺩﻳﺪ
.(
Amanat 1985: 939-41)
ﻫﻢ
ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﺎﺝ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺁﻗﺎﺳﻰ ﻭﺯﻳﺮ ﺑﺎ ﻧﻔﻮﺫ ﺩﺭﺑﺎﺭ
ﻣﺤﻤﺪ ﺷﺎﻩ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺷﺎﻩ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺍﺯ ﺑﻴﻢ
ﺟﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺒﺎﻧﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻳﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺍﻭ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﻣﺨﺼﻮﺻﴼ ﻣ
ﻬﺪ ﻋﻠﻴﺎ ﻣﺎﺩﺭ
ﺷﺎﻩ ﺟﻮﺍﻥ، ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺩﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﺒﺪﺍﻟﻌﻈﻴﻢ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﻩ ﺷﺪ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﭘﺎﺩﺭﻣﻴﺎﻧﻰ ﺩﻭ ﻭﺯﻳﺮ ﻣﺨﺘﺎﺭ
ﺭﻭﺱ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﺯ ﺷﺎﻩ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺟﺎﻧﻰ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻗﺮﺍﻭﻝ
ﻫﺎﻯ ﺩﻭ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﻋﺎﺯﻡ ﻋﺮﺍﻕ
ﮔﺸﺖ ﻭ ﻳﮏ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻭﻓﺎﺕ ﻳﺎﻓﺖ
(Amanat 1987: 183-8)
.
ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺑﻬﺎءﺍﻟﻠﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ
ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺳﺮﺍﻥ ﻭ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺑﺎﺑﻴﻪ ﺑﻮﺩ
.
ﺍﺩﻋﺎﻯ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﻨﻴﺎﻥ
ﮔﺬﺍﺭ ﺩﻳﻦ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺍﺳﺖ ﺩﻭﺍﺯﺩﻩ ﺳﺎﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻋﺮﺍﻕ ﺩﺭ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﺳﺎﺧﺖ
.
ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ ﺷﺪﻥ ﺑﻬﺎءﺍﻟﻠﻪ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﻩ ﭼﺎﻝ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﺍﻭ
ﺑﻪ ﮐﻮﺷﺶ ﻭﺯﻳﺮ ﻣﺨﺘﺎﺭ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻭ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻧﺎﻣﮥ ﺗﺸﮑﺮ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺗﺰﺍﺭ ﺭﻭﺱ ﺩﺭ ﺗ
ﻤﺎﻡ ﮐﺘﺎﺏ
ﻫﺎﻯ
ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻴﭽﻮﺟﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺁﻥ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﮐﺎﺭﻯ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ
.
ﺩﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺩﺳﺘﺎﻭﻳﺰ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺘﺴﺎﺏ ﺁﻥ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﺗﺰﺍﺭﻯ
. ﺷﺪ
ﻳﮑﻰ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻋﺸﻖ
ﺁﺑﺎﺩ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻯ ﻭ
ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﻗﺎﺗﻞ ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﺑﻬﺎﺋﻰ
ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﻬﺮ
.
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﮑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﺗﺰﺍﺭﻯ ﻣﻨﺎﻃﻖ
ﺁﺳﻴﺎﻯ ﻣﺮﮐﺰﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺼﺮّﻑ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺁﺑﺎﺩﺍﻧﻰ ﺁﻧﺠﺎ ﻧﻤﻮﺩ ﺟﻤﻊ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ، ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺑﻬﺎﺋﻰ، ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺨﺼﻮﺻﴼ ﺍﺯ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺭﻭﺍﻧﮥ ﺁﻥ
147
ﺑﻬﺎءﺍﻟﻠﻪ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﺩﺭﻧﻪ ﻧﺎﻣﻪ
ﻫﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻥ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ ﻭ
ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻠﺢ ﻭ ﺁﺷﺘﻰ ﻭ
ﺧﻠﻊ ﺳﻼﺡ ﺩﻋﻮﺕ ﮐﺮﺩ
.
ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﺰﺍﺭ ﺭﻭﺱ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﻳﺎﺭﻯ ﻭﺯﻳﺮ
ﻣﺨﺘﺎﺭ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﺩﺭ ﻧﺠﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ
ﻧﻤﺎﻳﺪ
)
ﺑﻬﺎءﺍﻟﻠﻪ
۱۹۹۶ :۵۱ .(