339 / 698
٣٣٨
ﮐﺘﺎﺏ
ﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻰ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﮥ ﺍﺧﻼﻕ
)
ﺍﺧﻼﻕ ﻣﺼﻮّﺭ
(
، ﻭﺭﺯﺵ ﻭ ﺧﺎﻧﻪ
ﺩﺍﺭﻯ ﻳﺎ ﻧﻮﺷﺖ ﻳـﺎ
ﺗﺮﺟﻤــــــﻪ ﮐــــــﺮﺩ ﻭ ﺑــــــﻪ ﭼــــــﺎﭖ ﺭﺳــــــﺎﻧﺪ
«)
ﻓــــــﺮﺥ ﻏﻔــــــﺎﺭﻯ
۱۹۹۷ :
۱۵۴ .(
ﺍﺣﺘﻤــــــﺎﻻً ﭘــــــﺪﺭ ﻭﻯ
ﺻـﻨﻴﻊ
ﺍﻟـﺴﻠﻄﻨﻪ ﮐـﻪ ﺩﺭ ﺯﻣـ
ﺎﻥ ﻧﺎﺻـﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷـﺎﻩ ﺑـﺮﺍﻯ ﻓـﺮﺍ ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﺻـﻨﻌﺖ ﻋﮑﺎﺳـﻰ ﺑـﻪ ﻓﺮﺍﻧـﺴﻪ
ﺍﻋﺰﺍﻡ ﺷﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ
.
ﺍﺯ ﭘﻴــﺸﺮﻭﺍﻥ ﻫﻨــﺮ ﻣﻮﺳــﻴﻘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳــﺪ ﺑــﻪ ﻣﻴــﺮﺯﺍ ﻋﺒــﺪﺍﻟﻠﻪ ﻓﺮﺍﻫــﺎﻧﻰ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﮐــﺮﺩ ﮐــﻪ ﺩﺭ
ﺯﻣـﺎﻥ ﻧﺎﺻـﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷـﺎﻩ ﻣـﻰ
ﺯﻳـﺴﺖ ﮐـﻪ
»
ﺁﻧﭽـﻪ ﻫـﻢ
ﺍﮐﻨـﻮﻥ ﺑـﻪ ﻧـﺎﻡ ﺩﺳـﺘﮕﺎﻩ ﺍﻳﺮﺍﻧـﻰ ﻭ ﻣﻮﺳـﻴﻘﻰ
ﺳـــﻨّﺘﻰ ﺍﺟـــ
ﺮﺍ ﻣـــﻰ
ﺷـــﻮﺩ ﻣﺎﺣـــﺼﻞ ﺟﻤـــﻊ ﺁﻭﺭﻯ ﻭ ﺗـــﺪﻭﻳﻦ ﺗﻮﺳـــﻂ ﺍﻳـــﻦ ﺍﺳـــﺘﺎﺩ ﺍﺳـــﺖ ﮐـــﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ
ﮐﺘــــﺎﺏ ﻣﻮﺳــــﻴﻘﻰ ﺍﻳــــﺮﺍﻥ ﻣــــﻰ
ﻧﺎﻣﻨــــﺪ
...«)
ﺍﺷــــﺮﺍﻕ
۱۹۹۳ :
۱۴۷ . (
ﺩﺭ ﺯﻣــــﺎﻧﻰ ﮐــــﻪ ﺩﺭ ﺍﻳــــﺮﺍﻥ
ﻣﻮﺳـــﻴﻘﻰ
ﺩﺍﻧـــﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻄـــﺮﺏ ﻭ ﻋﻤﻠـــﮥ ﻃـــﺮﺏ ﻣـــﻰ
ﻧﺎﻣﻴﺪﻧـــﺪ ﻭ ﻓﻘـــﻂ ﺍﻓـــﺮﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻃﺒﻘـــﺎﺕ ﭘـــﺎﻳﻴﻦ
ﺍﺟﺘﻤـــﺎﻉ ﻭ ﺁﻥ ﻫـــﻢ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧـــﻪ ﺑـــﻪ ﺍﻳـــﻦ ﮐـــﺎﺭ ﻣــــﻰ
ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨـــﺪ ﺗﻌـــﺎﻟ
ﻴﻢ ﺩﻳـــﻦ ﺑﻬـــﺎﺋﻰ ﻳـــﺎﺩ ﮔــــﺮﻓﺘﻦ
ﻣﻮﺳﻴﻘﻰ ﺭﺍ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﮐﺮﺩ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﺮ ﺷﺪ
.
ﺑﻬـﺎءﺍﻟﻠﻪ ﻣﻮﺳـﻴﻘﻰ ﺭﺍ
ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎﻟﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺭﻭﺡ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎﻥ
ﻫﺎﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻣﻰ
ﻧﻤﺎﻳـﺪ
ﻧﺎﻣـﻪ .
ﻫـﺎﻯ
ﻋﺒــﺪﺍﻟﺒﻬﺎء ﺑــﻪ ﻣﻴــﺮﺯﺍ ﻋﺒــﺪﺍﻟﻠﻪ ﻓﺮﺍﻫــﺎﻧﻰ ﮐــﻪ ﺍﻏﻠــﺐ ﻣﻮﺟــﻮﺩ ﺍﺳــﺖ ﻫــﺮ ﮐــﺪﺍﻡ ﻧــﻪ ﺗﻨﻬــﺎ ﺗﺠﻠﻴﻠــ
ﻰ
ﻓﺨﺮﺁﻣﻴــﺰ ﺍﺯ ﻫﻨــﺮ ﻣﻮﺳــﻴﻘﻰ ﺍﺳــﺖ ﺑﻠﮑــﻪ
»
ﻫــﺎﺩﻯ ﻭ ﺭﺍﻫﻨﻤــﺎﻯ ﻣﻴــﺮﺯﺍ ﻋﺒــﺪﺍﻟﻠﻪ ﺩﺭ ﮐــﺎﺭ ﻫﻨــﺮﻯ ﺍﻭ
ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ
« )
ﺍﺷﺮﺍﻕ
۱۹۹۳ :
۱۴۷ .(
ﺭﻭﺡ
ﺍﻟﻠﻪ ﺧﺎﻟﻘﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﻋﺒـﺪﺍﻟﻠﻪ ﻧﻮﺷـﺖ
ﺍﺯ ﺍﻭ »
ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﮕﺎﻩ
ﺩﺍﺭﻯ ﺁﻫﻨـﮓ
ﻫـﺎﻯ ﺯﻣﺎﻧـﻪ
ﺍﺵ ﺑـﻮﺩﻩ ﺍﺳـﺖ ﺑـﺎ ﺍﺣﺘـﺮﺍﻡ ﻭ ﻧﻴﮑـﻰ ﻳـﺎﺩ ﮐﻨـﻴﻢ
ﺍﺯ .
ﺍﻳــﻦ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﻭﻯ ﻣــﺮﺩﻯ ﺑــﻮﺩ ﺧــﻮﺵ
ﻃﻴﻨــﺖ ﻭ ﻣﻬﺮﺑــﺎﻥ ﺑــﻮﺩ ﻭ ﻫﻤــﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﮔــﻨﺞ ﻫﻨــﺮﺵ ﺑﻬــﺮﻩ
ﻣﻰ
)« ﺭﺳﺎﻧﺪ
ﺍﺷﺮﺍﻕ
۱۹۹۳ :
۱۴۸ .(
ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﺩﺑﻰ ﺩﻭﺭﮤ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﭼﻪ ﻧﻈﻢ ﻭ ﭼﻪ ﻧﺜﺮ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﻣﺜﺎﻝ
ﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ
ﺗﺮﻯ ﺩﺭ
ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﻧﻔﻮﺫ ﺗﻔﮑّﺮ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﺎﺑﻰ ﻭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑﺮ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰ
ﺑﺎﺷﺪ
.
ﻧﻤﻮﻧﮥ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﺻﺎﺑﺮ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ
ﻫﺎﻳﺶ ﻧﺸﺎﻧﮥ
ﮔﺮﺍﻳﺶ
ﺍﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻴﻦ ﺍﺳﺖ
.
ﺍﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ
۱۸۶۲
ﺩﺭ ﺷﻤﺎﺧﻰ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻗﻔﻘﺎﺯ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ
. ﺁﻣﺪ
ﺻﺎﺑﺮ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﺳﺎﺩﻩ
ﺍﻯ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺩﺭﺳﺖ ﮐﺮﺩﻥ ﺻﺎﺑﻮﻥ ﺍﻣﺮﺍﺭ ﻣﻌﺎﺵ ﻣﻰ
ﻧﻤﻮﺩ
.
ﺍﺷﻌﺎﺭﺵ ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺗﺮﮐﻰ ﺍﺳﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺑﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﮔﺬﺍﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ
.
ﻣﺆﻟﻒ
ﺍﺯ ﺻﺒﺎ ﺗﺎ ﻧﻴﻤﺎ
ﻣﻰ
ﻧﻮﻳﺴﺪ
:»
ﺻﺎﺑﺮ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻣﻄﻠﺒﻰ ﮐﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻰ
ﮔﻮﻳﺪ
ﻣﺮﺟﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﺵ ﻳﮑﻰ ﺍﺳﺖ
:
ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﺮﺩﻡ
.
ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺑﻰ