milieu
compact
8
2012 overschreden, vergeleken met 10 landen in
2011 . Evenals in voorgaande jarenwas het meest
overschredenplafondstikstofoxide (NOx ), namelijk
negen lidstaten. Wegvervoer draagt voor ongeveer
40 procent bij aan de totale EU NOx-emissies
en is daarmee één van de belangrijkste factoren
achter het grote aantal NOx- overschrijdingen.
De reducties van deze sector in de afgelopen
twee decennia blijken niet zo groot te zijn als
oorspronkelijk verwacht werd.
Hans Bruyninckx, EEA- directeur: “Luchtveront-
reiniging is nog steeds een zeer reëel probleem
- kijk maar naar de hoge concentraties van
luchtverontreiniging die we onlangs zagen in grote
delen vanWest-Europa.Wemoetendeze situatie te
verbeterendoor deemissiesverder terug tedringen.
Nieuwe technologieën kunnen daarbij helpen ,
moetenweookaanparticulierenaan temoedigenom
actie te ondernemen, maar wemoetenmensen ook
aanmoedigen om individueel actie te ondernemen,
bijvoorbeeld door het stimuleren van alternatieven
voor het autogebruik.”
Twee landen-DenemarkenenFinland–overtradende
limietvoorammoniak (NH3 ), terwijlLuxemburgalleen
het plafond voor niet - methaan vluchtige organische
stoffen ( NMVOC) overschreed. Luxemburg was het
enige land dat twee plafonds overschreed in 2012,
voor NOx en NMVOC. Alle 27 lidstaten hebben
voldaanaande limiet voor zwaveldioxide (SO2).
De gegevens tonen aan dat een aantal landen
hardnekkige problemen heeft om aan hun
nationaleemissieplafonds te voldoen. Bijvoorbeeld,
Oostenrijk, België, Frankrijk, Duitsland, Ierland,
Luxemburg enSpanje overtraden het NOx-plafond
in 2010, 2011 en 2012. Denemarken en Finland
hebbenhetNH3plafonddrie jaaroprijoverschreden.
Ondanks meerdere inbreuken op de plafonds zijn
de totaalemissies van alle vier verontreinigende
stoffen gedaald in de EU tussen 2011 en 2012.
Lokaleoplossingsmogelijkhedenvoor
overschrijdingenfijnstof-norm
Lokaal worden normen voor fijnstof overschreden.
VoorNederlandalsgeheelblijvendeoverschrijdingen
binnen de norm, zelfs na de aanscherping van de
EU-regels voor fijnstofconcentraties in de lucht
die in 2015 ingaan. Steeds meer onderzoekers
twijfelen echter of daarmee de gezondheid ook
geborgd is. Een lokale situatie kan nogal afwijken
van het landelijk beeld. Zo kunnen er bronnen als
autoverkeer, scheepvaart, dieseltreinen, industrie,
maar ook houtkachels bijdragen aan concentraties
fijnstof in de lucht. Het Energieonderzoek Centrum
Nederland (ECN) biedt oplossingen om de situatie
zo in beeld te brengen, dat duidelijk wordt welke
lokalemaatregelen effectief zijn. Bijvoorbeeld:
1. Meet met sensoren op meerdere lokale locaties
Het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit monitort met
nauwkeurige meetapparatuur op 58 stations de
situatie inNederland.Een lokalesituatiekandaarvan
echter behoorlijk afwijken. Met een combinatie van
sensoren en nauwkeurige apparatuur kan een
lokalesituatieveel gedetailleerder inbeeldgebracht
worden door op meer plaatsen en veel frequenter
temeten. Op dezemanier wordt fijnstof op diverse
plekken al inEindhoven gemeten.
2. Breng specifieke bronnen in kaart Met een
slimme combinatie van meetapparatuur kunnen
specifieke bronnen in kaart gebracht worden, zoals
scheepvaart, dieseltreinen, houtkachels, verkeer
en vliegtuigen. Dit geeft gemeenten de kans die
specifieke bronnen te onderscheiden en zo nodig
aan te pakken. In 2009 zijn zo de emissies van
houtkachels inSchoorl inzichtelijk gemaakt.
3. Meet de samenstelling Fijnstof is een
verzamelnaam voor allerlei soorten stof, van
zeezout tot metaaldeeltjes tot roet. Deze deeltjes
zijnniet allemaal evenschadelijk.Hetmetenvande
samenstelling geeft een indruk van schadelijkheid
en helpt om bronnen te identificeren. Op de
Overtoom in Amsterdam werd vastgesteld dat het
fijnstof vooral uit roet bestond.
4. Meet het effect Het is van belang om ook het
effect van milieumaatregelen binnen een bepaald
gebied vast te stellen. Met monitoring voor en na
implementatievanmaatregelen isdit vast testellen.
ecn.nl
Jaarlijkszevenmiljoendodendoor luchtvervuiling
Het aantal sterfgevallen door luchtvervuiling ligt
wereldwijd fors hoger dan voorheen werd gedacht.
Zo’n 7 miljoen sterfgevallen in 2012 houden
verband met vervuilde lucht. Dat maakt deWereld
gezondheidsorganisatie(WHO) bekend. Het aantal
van 7 miljoen slachtoffers is een verdubbeling
van eerdere schattingen. “De risico’s door
