135 / 698
١٣۴
۱-
ﺗﻮﻃﺌﻪ
ﭘﺮﺩﺍﺯﻯ ﻭ ﺩﺷﻤﻦ ﺗﺮﺍﺷﻰ
ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺎﺩﺯﻫﺮ ﺷﺎﻳﻌﻪ ﻭ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﺟﺰ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ
ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ
ﻫﺎ ﺍﺯ ﻳﮏ ﺳﻮ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﻭ ﻣﺘﮑﻰ ﺑﻪ
ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻰ ﻧﻴﺴﺖ
.
ﻋﺒﺎﺱ ﻣﻴﻼﻧﻰ
ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺑﺤﺜﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺁﻏﺎﺯ
ﻣﻰ
ﮐﻨﻴﻢ ﺯﻳﺮﺍ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ
ﮐﻪ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺗّ
ﻬﺎﻣﺎﺗﻰ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻰ
ﺷﻮﺩ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ
ﺗﻮﻫّ
ﻢ ﺗﻮﻃﺌﻪ
ﺩﺍﺭﺩ
ﻭ ﺑﮑﻠّ
ﻰ ﺑﺎ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ
.
ﺩﺭ ﻋﻠﻢ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻰ
»
ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺗﻮﻃﺌﻪ
Conspiracy theory
«
ﻣﻄﻠﺒﻰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ
٤٧
ﻭ ﺁﻧﻄﻮﺭ ﮐﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ
ﺩﻫﺪ ﺍﻳ
ﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻯ
ﺷﺮﻗﻰ ﺟﺎﺫﺑﮥ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺍﺭﺩ
.
ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﺮﻗﻴﺎﻥ، ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺭ
ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﻭ ﭘﺮﺍﮐﻨﺪﻥ ﺷﺎﻳﻌﺎﺕ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﭘﺸﺖ ﻫﺮ ﻭﺍﻗﻌﻪ
ﺍﻯ ﺗﻮﻃﺌﻪ
ﺍﻯ
ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﺗﺮﻧﺪ
.
٤٨
47
ﺩﮐﺘﺮ ﺍﺣﻤﺪ ﺍﺷﺮﻑ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺗﻮﻃﺌﻪ
Conspiracy theories
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﻰ
»
ﺗﻮﻫّﻢ ﺗﻮﻃﺌﻪ
«
ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺟﺎﻣﻌﻰ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﻟﻪﺎﻣﺴ
ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ
: ، ﻧﮏ
(
Ashraf 1993: 138-47; 1997: 57-88)
): ﻭ ﻧﻴﺰ
ﺍﺷﺮﻑ
۱۹۹۵ :۷-
۴۵ .(
48
ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﺩﺍﻧﻴﻞ ﭘﺎﻳﭙﺮ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ
»
ﺩﺳﺖ ﭘﻨﻬﺎﻥ
:
ﻭﺍﻫﻤﮥ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﺗﻮ
، «ﻃﺌﻪ
ﮐﻪ ﺩﺭ ﺻ
ﻔﺤﮥ
۷۶
ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﮥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻭﻝ ﻣﻰ
ﺪ ﺍﻧﺩ
)
Piper,
1996 .(