277 / 698
٢٧۶
ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﮐﺸﻮﺭ ﺗﻘﺮﻳﺒﴼ ﺑﻪ ﺭﺍﻳﮕﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻳﮏ
ﺷﺮﮐﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﮔﺬﺍﺭﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻣﻰ
ﻧﻮﻳﺴﺪ
:
ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺷﺎﻩ ﺷﺎﻫﺎﻥ، ﻇﻞ
ﺍﻟﻠﻪ، ﺑﺪﻭﻥ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻓﺸﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻗﺪﺭﺕ
ﻫﺎﻯ
ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ ﺩﺧﺎﻟﺘﻰ
ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺸﻮﺭ
ﻓﻘﻴﺮ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻢ ﭘﺎﺷﻴﺪﮤ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻔﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻰ ﺣﺮﻳﺺ ﻭ ﭘﺸﺖ ﻫﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﮐﻪ
ﺷﻬﺮﺕ ﺧﻮﺑﻰ ﻫﻢ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﮐﺮﺩ
.
ﻭﻯ ﺩﺭ ﺍﺯﺍﻯ ﻣﺒﺎﻟﻐﻰ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﮐﻪ
ﺣﺘّﻰ
ﮐﻔﺎﻑ ﺧﺮﺝ ﺩﺭﺑﺎﺭﺵ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻧﻤﻰ
ﺩﺍﺩ ﺑﺪﻭﻥ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻳﻦ ﺗﺄﻣّﻠﻰ ﺛﺮﻭﺕ ﻧﺴﻞ
ﻫﺎﻯ
ﺁﺗﻰ ﮐﺸﻮﺭﺵ ﺭﺍ ﻓﺮﻭﺧﺖ
ﺟﻤ .
ﻼﺕ ﺯﻳﺒﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻣﺜﻞ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺛﻤﺮﮤ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ
ﺍﺭﻭﭘﺎﺋﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﻪ ﺭﻓﺎﻩ ﻭ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺭﻋﻴّ
ﺘﺶ ﺍﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺷﺎﻩ ﻓﺎﺳﺪ ﻭ
ﻭﺯﺍﺭﻯ ﻣﺜﻞ ﺧﻮﺩ ﻓﺎﺳﺪﺵ ﺭﺍ ﺯﻧﻨﺪﻩ
ﺗﺮ ﻣﻰ
ﮐﺮﺩ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﺮﺹ ﺧﻴﺎﻧﺘﮑﺎﺭﺍﻧﮥ
ﺍﻳ
ﺸﺎﻥ ﺭﻧﮓ ﺩﻭﺭﻭﺋﻰ ﻧﻴﺰ ﻣﻰ
). ﺯﺩ
ﺗﺮﺟﻤﻪ
(
(Kazemzadeh 1968:108
)
ﻭﻗﺘﻰ ﺩﻋﻮﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍ
ﻥ ﻭ ﮐﻤﭙﺎﻧﻰ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ
ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺣﺴﻴﻦ ﺧﺎﻥ ﻣﺸﻴﺮﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺩﺭ
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺘﻰ ﺭﺳﻤﻰ ﺣﻘّ
ﺎﻧﻴﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺩّ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺑﺮ
. ﺷﻤﺮﺩ
ﺩﮐﺘﺮ ﮐﺎﻇﻢ ﺯﺍﺩﻩ
ﺍﻳﻦ ﺩﺭ
ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻰ
ﻧﻮﻳﺴﺪ
:
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺣﺴﻴﻦ ﺧﺎﻥ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺻﺪﺍﻗﺖ ﺑﻬﺮﻩ ﻧﺪﺍﺷﺖ
.
ﺍﻳﻦ
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﺍﺯ ﺍﺷﺘﻴﺎﻗﻰ ﮐﻪ ﺷﺎﻩ ﻭ ﻭﺯﺭﺍﻳﺶ ﺑ
ﻪ ﺑﺴﺘﻦ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻯ ﺑﺎ ﻫﺮ ﮐﺴﻰ
ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺣﺮﻓﻰ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻤﻰ
ﺁﻭﺭﺩ
.
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﺷﻮﻩ
ﻫﺎﻯ ﮐﻼﻧﻰ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻴﺮﺯﺍ
ﺣﺴﻴﻦ ﺧﺎﻥ، ﻣﺤﺴﻦ ﺧﺎﻥ ﻣﻌﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﮏ ﻭ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﻣﻠﮑﻢ ﺧﺎﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ
ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﺳﺎﮐﺖ ﺑﻮﺩ
. )
ﺗﺮﺟﻤﻪ
(
(Kazemzadeh: 1968: 128)
ﺑﺪﻳﻨﺘﺮﺗﻴﺐ ﺩﮐﺘﺮ ﮐﺎﻇﻢ
ﺯﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍ
ﺩ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰ
: ﮐﻨﺪ
ﻋﺪﻡ ﺩﺧﺎﻟﺖ
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﻣﺬﺍﮐﺮﺍﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ؛ ﺣﺮﺹ ﺧﻴﺎﻧﺘﮑﺎﺭﺍﻧﻪ ﺷﺎﻩ ﻭ
ﻭﺯﺭﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺷﺨﺼﻰ ﺧﻮﺩ
؛
ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺴﺘﻦ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻯ ﺑﺎ ﻫﺮ ﮐﺴﻰ
ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﮐﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ
.
ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻭ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻗﺎﺟﺎﺭ
ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﺣﺮﺹ ﻣﺄﻣﻮﺭﻳﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ
ﻭﺯﺭﺍء ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻭﺧﺘﻦ ﻣﺎﻝ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﻧﻤﻰ
. ﺩﺍﺭﺩ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺭﺷﻮﻩ ﺩﺭ ﻟﺒﺎﺱ