One Hundred and Sixty Years

44 / 698

۴٣
ﻫﻴﭽﮑﺲ ﺟﺰ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ . ﻭﻯ ﺩﺭ ﻏﻴﺒﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﮑﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﮑﻢ
ﺍﻣﺎﻡ ﻏﺎﻳﺐ ﻣﻰ. ﺴﺖﺩﺍﻧ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻭﻯ ﺑﺎ ﺗﺎﺯﻳﺎﻧﻪ ﺣﺪّ ﺧﻮﺭﺩﻧﺪ ﺍﺯ ﺷﻤﺎﺭ
ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻭﻯ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﮑﺼﺪ ﻧﻔﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻗﺎﻣﻪ
ﺣﺪﻭﺩ ﮐﺸﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺷﻔﺘﻰ ﻟﺸﮑﺮﻯ ﻫ ﻢ ﺍﺯ ﻟﻮﻃﻴﺎﻥ ﻭ ﺁﺩﻣﮑﺸﺎﻥ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﮐﺮﺩ .» ﺧﻮﻧﺨﻮﺍﺭ،
ﺷﺎﺭﺏ ﺍﻟﺨﻤﺮ ) ﺷﺮﺍﺏ ﺧﻮﺍﺭ ( ، ﻗﻤﺎﺭ ﺑﺎﺯ، ﺯﺍﻧﻰ ﻭ ﺩﺯﺩ « ) ﺗﺤﻮﻳﻠﺪﺍﺭ ۱۳۴۲ : ۸۶(. ﻫﻤﺎ
ﻧﺎﻃﻖ ﺍﺯ ﻗﻮﻝ ﺳﭙﻬﺮ ﻣﻮﺭّ ﺥ ﺩﺭﺑﺎﺭ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﻧﻮﺷﺖ :
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻭﻗﺖ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﺷﺮﺍﺭ ﺣﺮﺑﻪ ﺍﻯ ﺭﺍ ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺭﺍ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻘﺘﻮﻝ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﺭ
ﺁﺑﮕﻴﺮﻫﺎﻯ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻏﺴﻞ ﻣﻰ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺷﺴﺘﻦ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺪﺍﻥ ﻓﺨﺮ ﻣﻰ ﻭ ﮐﺮﺩﻧﺪ
”ﻳﺎ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺷﺒﻬﺎ “ ﮐﻪ ﻟﻮﻃﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﺎﻥ ﻳﻮﺭﺵ ﻣﻰ ﺑﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺯﻥ ﻭ ”
ﻓﻀﻴﺤﺖ ” ﺭﺍ “ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﻣﻰ“ . ﮐﺮﺩﻧﺪ ﺍﮔﺮ ﮐﺴﻰ ﺑﻪ ﻓﺮﺩﺍﻯ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﺣﺪﻳﺚ ”
ﻳﺎﺩ ﻣﻰ “ ﺷﺒﺎﻧﻪ
ﺑﻰ” ﮐﺮﺩ ﮔﻤﺎﻥ ﺷﺐ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺮ ﺍﺯ ﺗﻨﺶ ﺑﺮ ﻣﻰ .“ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ
) ﻧﺎﻃﻖ ۱۹۸۸ : ۵۴ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﻧﺎﺳﺦ ﺍﻟﺘﻮﺍﺭﻳﺦ (
ﮐﻨﺖ ﺩﻭ ﺳﺮﺳﻰ ﺳﻔﻴﺮ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﺑﺎﺭ ﻣﺤﻤﺪ ﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺷﻰ ﻧﻮﺷﺖ :
... ﺑﺪﻳﻨﺴﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻟ ﻮﻃﻴﺎﻥ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺯﺍﻯ ﻣﺰﺩﻯ ﮐﻪ ﻣﻰ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ، ﺩﺳﺖ ﺩﺭﺍﺯ
ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺟﺎﻥ ﻭ ﻣﺎﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻰ . ﺷﺪﻧﺪ ﻫﺮ ﻳﮏ ﭼﻨﺪﻯ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎ ﻳﻮﺭﺵ
ﻣﻰ
ﺑﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﻣﺎﺭ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺑﺮ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺯﻳﺮ ﺳﺎﻳﻪ ﻣﺠﺘﻬﺪﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ
ﻫﻴﭻ ﻗﺪﺭﺗﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﻧﻤﻰ . ﺷﻨﺎﺧﺖ
) ﻧﺎﻃﻖ ۱۹۸۸ : ۵۵(
ﺁﺟﻮﺩﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻗﺪﺭﺕ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻣﻼّﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺿﮥ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﺪ :
] ﺩﺭ ﺩﻭﺭﮤ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ [ ﻣﺪﺍﺧﻼﺕ ﻣﺠﺘﻬﺪﺍﻥ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﻤﻠﮑﺘﻰ
ﺭﻧﮓ ﻭ ﺑﻮﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﻓﺖ . ﺣﻮﺯﮤ ﻗﺪﺭﺗﺸﺎﻥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ
ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭﮒ ﺣﺎﮐﻤﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻣﺠﺘﻬﺪﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ... ﻗﺪﺭﺕ ﻗﻮﺍﻡ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﻯ ﮐﻪ ﺑﻪ
ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺯﻣﺎﻥ ﻫﻢ ﺩﺳﺖ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﺳﻬﻴﻢ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺯﻣﺎﻥ ﻧﻘﺶ ﺍﭘﻮﺯﻳﺴﻴﻮﻥ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﻭ ﻧﺴﺒﺘﴼ ﻣﺘﺸﮑﻞ
ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻯ ﻣﻰ. ﮐﺮﺩ