104-105 / 340
Woordenschatontwikkeling is een complex gebeuren waarover vanuit de
wetenschap nog niet het laatste woord gezegd is. Wel is duidelijk dat een
effectieve aanpak van woordenschatontwikkeling om een vroegtijdige en
brede aanpak vraagt. Vooral bij kinderen afkomstig uit een niet taalrijk milieu
moet de directe instructie van nieuwe woorden gekoppeld worden aan de
ervaringen van kinderen. Hierbij is het van groot belang dat de nieuw geleerde
woorden herhaaldelijk in diverse contexten aan de orde moeten komen.
WOORDENSCHAT IS GEEN APART VAK
Daarbij moet een zeker evenwicht tussen expliciete en impliciete woordenschat-
verwerving zijn. Bij het laatste moet vooral gedacht worden aan een rijke taal-
en leesomgeving. Verder is woordenschat geen apart vak, maar een aspect
van begrijpend lezen dat vooral bij alle vakken waar teksten spelen aan de orde
komt. Het is in het bijzonder van belang dat leerkrachten goed geprofessiona-
liseerd zijn over de betekenis van en het omgaan met woordenschat, o.a. omdat
woordenschat bij alle vak- en vormingsgebieden aan de orde is.
Kinderen die 15 minuten
per dag lezen, lezen
1.146.000 woorden per jaar
Kinderen die dagelijks minder dan 5 minuten
per dag lezen, lezen per jaar slechts
21.000 woorden. Kinderen die 15 minuten
per dag lezen, lezen 1.146.000 woorden
per jaar (Vernooy, 2008). Een kind dat
15 minuten per dag leest of wordt voorgelezen,
leest dus 55 keer zo veel woorden per jaar
dan een kind dat 5 minuten per dag leest
of wordt voorgelezen.
HET BELANG
VAN
VOORLEZEN
WOORDENSCHATONTWIKKELING
WOORDENSCHATONTWIKKELING IS NOOIT VOLTOOID
Vanwege het belang van de woordenschat voor de schoolloopbaan van
de leerling neemt woordenschat een centrale plaats in het taalbeleidsplan
van de school in. Woordenschatontwikkeling kan nooit als voltooid worden
beschouwd. Gedurende het hele leven wordt de woordenschat verder uitgebreid.
De basisschool speelt een belangrijke rol. Daar wordt het fundament gelegd.
Kinderen ontwikkelen een flinke basiswoordenschat, worden nieuwsgierig
gemaakt naar nieuwe woorden en leren zelf de betekenis van nieuwe
woorden te achterhalen. Een meersporenbeleid is hiervoor onmisbaar!
Dr. Kees Vernooy, Lector Emeritus Effectief taal-
en leesonderwijs. Expertis kenniscentrum en
onderwijsadvies centrum voor onderwijskwaliteit.
Een goede woordenschat
is de basis voor een goede
schoolloopbaan
FRUIT ETEN EN VOORLEZEN
102
103