ALLES voor de onderbouw

70-71 / 340

ONDERZOEK
Internationaal onderzoek heeft aangetoond dat kinderen van 0 – 7 jaar zich in
de ”taalgevoelige periode” bevinden. Zij zijn in staat om een paar talen tegelijk
te leren (o.a. Goorhuis – Brouwer 2007: 59). Uit ander onderzoek (Clyne, Jenkins
e.a. 1995; Aarts en Ronde, 2006:13) is gebleken dat vvto (vroeg vreemdetalen-
onderwijs) geen negatieve gevolgen heeft voor de moedertaalverwerving,
integendeel, het versterkt juist de algemene taalverwerving van het kind.
Als ment kiest voor Engels vanaf groep 1 ligt het accent op receptieve vaardig-
heden (luisteren) en communicatie. Spelenderwijs wordt het Engels ”gedaan”:
liedjes, spelvormen, en TPR activiteiten (Total Physical Response). De gedachte
die hieraan ten grondslag ligt is, dat visuele, auditieve en fysieke waarneming
en beleving er voor zorgen dat het leerproces effectief verloopt en dat kennis
wordt verankerd (Groot, 2006).
NIET PROGRAMMAGERICHT
Het is belangrijk om het Engels in de onderbouw niet programmagericht
aan te pakken. Dat lijkt tegenstrijdig met de ontwikkeling van het lespakket
My name is Tom. Het tegendeel is waar. My name is Tom is ontwikkeld om
leerkrachten te helpen om over de drempel te stappen die zij soms als hoog
ervaren. Als auteurs van My name is Tom proberen we te laten zien hoe men
op een eenvoudige manier handen en voeten kunt geven aan Vroeg Engels.
We hopen dat het de leerkracht aanzet tot het zelf bedenken van kring-
gesprekken met handpop Tom en tot het ontwikkelen van (eigen gemaakte)
kringactiviteiten, die passen bij het thema dat op dat moment aan de orde is.
Gaat Vroeg Engels niet ten koste van moedertaal-
verwerving? Moeten kinderen al niet veel te veel
tegenwoordig? Hoe kun je het Engels aan jonge
kinderen zo verzorgen dat het spelenderwijs
gebeurt en niet programmagericht? Kortom: hoe
introduceer ik Vroeg Engels op een verantwoorde
manier aan mijn leerlingen in de onderbouw van
de basisschool? Vragen die leerkrachten hebben,
voordat zij starten met Vroeg Engels in groep 1.
VROEG ENGELS,
HOE DOE JE DAT?
ENGELS VANAF GROEP 1
EENVOUDIGE LESACTIVITEITEN
Uit ervaring weet ik dat leerkrachten in de onderbouw heel creatief zijn in het
bedenken van allerlei taalactiviteiten en taalspelletjes. Dezelfde activiteiten
kunnen vaak integraal overgenomen worden bij het leren van de Engelse taal.
Mijn advies is: gebruik die creativiteit ook bij Engels en je zult zien: het werkt!
Het gaat niet om grote dingen, maar om eenvoudige lesactiviteiten: samen
Engelse liedjes zingen, spelletjes doen (I spy with my little eye and the colour
is... red), rijmpjes opzeggen (in de spiegel: I brush my hair, look, who ’s there),
bewegen (TPR: sit down, stand up, touch your nose, touch your hair etc.),
met de handpop communiceren (shake hands: hello, my name is...).
Engels in de onderbouw hoeft niet veel tijd te kosten. Een Engels liedje zing
je na het eten, of bij het naar buiten lopen. TPR kun je doen tijdens de gymles,
je kunt stapspelletjes doen op het plein enz. De uitdaging is vooral: je wilt
wereldburgers maken van je leerlingen. En de leerlingen? Die vinden
Engels: ”cool”!
Klaas Hoorn is docent Engels aan de Marnix Acade-
mie in Utrecht en eindauteur van My name is Tom
My name is Tom is een leerlijn Engels voor de gehele
basisschool die vooral nadruk legt op de natuurlijke
manier van taalverwerving bij kinderen. De leerlijn
sluit goed aan bij nieuwe onderwijsvormen, zoals natuurlijk leren, ervaringsge-
richt leren en zelfontdekkend leren. Maar ook binnen traditionelere vormen van
onderwijs is deze leerlijn goed in te zetten.
My name is Tom (onderbouw) is ”an introductory course”: leerlingen worden
op een speelse manier voorbereid op het Engels in de bovenbouw. De kinderen
maken kennis met Tom, een jochie uit Engeland dat ze van alles vertelt over
zijn ”family”, ”house”, ”school” en ”birthday”. Door het zingen van liedjes, het
doen van spelletjes en het werken op de computer maken de leerlingen op een
speelse manier kennis met de Engelse taal. My name is Tom (bovenbouw) sluit
naadloos aan op het deel van de onderbouw.
Engels in de onderbouw
hoeft niet veel tijd te kosten
ROLLENSPEL IN DE HUISHOEK
68 69