12
Vangedachtenwisselen
antwoordelijkheid,macht, veiligheid, ordeenmenswaardigheid. De tweede
bedoeling–maarmisschien ishetbeter tesprekenvaneenheimelijkgenoe-
gen– is studentenenprofessionals te latendelen indeverwonderingende
zelfoefeningvanhetdenkenwaarinnietsmeervanzelf spreekt. Dat sommi-
gen indit labyrint vanhetdenken totwanhoopwordengedrevenzal ikniet
ontkennen.Zostuitte ikenige tijdgeledenbij toevalopeen
tweetwaarineen
studentmijn boek als nummer éénnomineerde voor de jaarlijkse boeken-
verbranding.Deexactewoordenwaarmeehij
Vangedachtenwisselen
kwali-
ficeerde zal ikhiermaar niet herhalen. Duidelijkwasdat hijworsteldemet
vragen enopdrachtenwaaropdit boek geenpasklare antwoorden geeft. In
feitewasde studentheel goedbezig.
Sociaalwerkers zijn ermeester innaar debekendeweg te vragen. Maar
minstens zobelangrijk is het dat zij zich verwonderen en leren fundamen-
televragen te stellenoverwaar zenueigenlijkmeebezig zijn. Hierbijmoet
worden opgemerkt dat verwonderen geen trucje is dat even kan worden
geleerd. Of, in het hedendaagse onderwijsjargon, verwondering is geen
competentiediekanwordenverworven. Deverwondering is een schokdie
gepaard gaat met verwarring, verbijstering en ergernis, omdat het decor
vanvanzelfsprekendhedenwordtdoorbroken.
Het boek is als volgt opgebouwd. Het eerste hoofdstuk gaat in opde vraag
hoe sociaal werkers geconfronteerdwordenmet filosofische vragen en zet
deopvattingvan filosofieals verwonderingen zelfoefeningvanhet denken
nader uiteen. In de daaropvolgende hoofdstukken staat steeds een filoso-
fisch thema centraal. In het tweede hoofdstukwordt aan de hand van het
werkvanAristoteles, Seneca, JohnStuartMill enMichel Foucaulthet thema
geluk enwelzijn uiteengezet. Het bevorderen vanwelzijn is lang het cen-
trale uitgangspunt geweest vanwat nu sociaalwerk en voorheenwelzijns-
werkwerd genoemd. In hoofdstuk 3wordt de vraag naar het welzijn van
de mens opnieuw gesteld vanuit de maatschappijkritische filosofie van
KarlMarx, ErichFrommenHannahArendt. Inhaarboek
Menslievendezorg
verwondert Annelies van Heijst zich in het verlengde van Arendt over de
verzakelijking in de zorgpraktijk, waarachter volgens haar een ontmense-
lijking schuilgaat. Zienwe in het maatschappijkritisch perspectief de aan-
dacht voor het welzijn en de ontplooiing van het individu, in de politieke
filosofie van Hobbes, Locke en Rousseau staat de samenleving als geheel
centraal. De opvattingen van deze filosofenworden in hoofdstuk 4 uiteen-
