19
1.1
❚
Filosofiealsdagelijksekost
laboratorium bevrucht met het sperma van deman. Vervolgens wordt de
bevruchte eicel bij mevrouw Y ingeplant. In dit geval wordt nietmeer van
draagmoedersmaar van leenmoeders gesproken. Waar voorheen het kind
als een godsgeschenk danwel als de vrucht van een geconsumeerd huwe-
lijkwerd verwelkomd, is het nu een product geworden van een industrie,
met alle bijbehorende elementen: leveranciers van eicellen, bemiddelings-
bureaus, producenten (leenmoeders) en het verplaatsen van de productie
naar de lagelonenlanden (draag- of leenmoeders indeVerenigde Staten of
Europazijnvelemalenduurder).
Alsgevolgvantechnologischeontwikkelingen levenwevolgensdeSloveense
filosoof Slavoj Žižek in ‘een unieke tijd waarin iedereen op een bepaalde
manierwordtgedwongenomeensoort filosoof tezijn’ (Žižek&Daly, 2005).
Steeds vakerwordenwe in ons dagelijks leven geconfronteerdmet vragen
dieeen filosofischkarakterhebben.Want ishetwelmenswaardigen recht-
vaardigdat een Indiasevrouwals leenmoederwordt ingehuurd?Reduceert
het leenmoederschap haar niet tot een ‘broedmachine’, een ‘babyfabriek’?
Wordenbaby’s gereduceerd tot handelswaar, datwil zeggen als dingendie
gekocht en verkocht kunnenworden?Wordt hunmens-zijn daarmee niet
naarbenedengehaald? Is inde toekomst een scenariodenkbaardat baby’s
waaraan ietsmankeert teruggebracht enbijwijzevansprekenbinnenveer-
tiendagengeruildkunnenworden?Getuigtdezezwangerschap tegenbeta-
ling niet van een respectloze behandeling van vrouwen? Enweegt dit alles
op tegen het directe voordeel dat de leenmoeders (een betere toekomst
voorhunkinderen) enhet echtpaarvandit alleshebben?
De technologischeontwikkelingenroepenookandere filosofischevragen
op. Is het wel menselijk, en dus wenselijk, om levens te verlengen? Moe-
tenwe iemandvanvierentachtignogeendureopenhartoperatiegeven?Zal
prenatale diagnostiek er uiteindelijk toe leidendatwe invalidennietmeer
geborenzullen latenworden?Looptonzedemocratischerechtsstaat gevaar
wanneer de overheid met één druk op de knop over onze bel-, bank- en
e-mailgegevenskanbeschikken?Enwatmoetenweantwoordenalsdeart-
senaanonsvragenof onzedementemoedermoetwordengereanimeerd in
het geval zij eenhartstilstandzoukrijgen?
Deunieke tijdwaarvanŽižekspreekt, dwingtóóksociaalwerkersomeen
soort filosoof te zijn. Professionele sociaal werkers, welzijnswerkers, zorg-
verleners enmaatschappelijke dienstverleners worden in hunwerk bijna
