11 / 17
3
Een dynamische visie op talent
72
Het scenario van de opwaartse spiraal is echter maar een uit verschillende moge-
lijke scenario’s. Bij veel kinderen komen opwaartse spiralen ook weer tot stilstand
(en tot neergang). Er zijn bijvoorbeeld heel veel vijfjarigen met een geweldige fas-
cinatie voor dinosaurussen, wiens ouders boeken over dinosaurussen kopen en
hen meenemen naar een museum, maar die op hun zevende hun belangstelling
verplaatsen naar een ander domein (voetbal, games). Opwaartse spiralen worden
vaak afgebroken als er interesses ontstaan die in concurrentie zijn met de oor-
spronkelijke belangstelling.
Er zijn heel veel oorzaken waarom een opwaartse spiraal doorgaat, stagneert
of zelfs verdwijnt. De spiraal wordt namelijk gevoed door een zeer groot aantal
factoren (componenten in het netwerk).
Ook deze interesses zijn in een netwerk van invloeden ingekapseld. Er zijn scena-
rio’s denkbaar waarbij opvoeders de activiteiten van hun kinderen ontmoedigen.
Denk bijvoorbeeld aan een jonge ‘bioloog’ die elke dag met wormen, spinnen en
smerige schoenen thuiskomt. Het kind kan ontmoedigd worden doordat zijn ou-
ders geen oog hebben voor het positieve aspect, namelijk de belangstelling voor
biologische verschijnselen die hieruit spreekt, maar voor het onvermijdelijke ne-
gatieve aspect zoals de smerige schoenen en de beesten in huis. De belangstelling
van het kind ‘triggert’ dus zowel positieve als negatieve componenten. Het is de
vraag hoe het netwerk daarop reageert. Enerzijds kan het kind zijn belangstelling
Mogelijke kindcomponenten in het netwerk ‘belangstelling voor de na-
tuur’
concentratie
‘Ik word niet makkelijk afgeleid als ik wormen aan het
zoeken ben.’
emoties
‘Wriemelende dingen roepen bij mij plezier op.’
zelfbeeld
‘Ik word de grootste bioloog ter wereld.’
motoriek
‘Ik kan heel goed kleine beestjes beetpakken zonder ze te
beschadigen.’
autoriteit
‘Ik luister heel goed naar volwassenen van wie ik denk dat
ze veel afweten van het onderwerp waarin ik geïnteres-
seerd ben.’
sociale vaar-
digheden
‘Mijn ouders vinden wormen maar niks, maar ik durf
op de meester af te stappen en hem te vragen of hij me
wil helpen bij het determineren van een bepaald soort
worm.’
et cetera …