85 / 100
breidda av mål som er i planverket, er
utenkeleg utan eit myndig og medvite
lærarsubjekt. Ved å rehabilitere om-
grepet «undervising» og tilføre det
litt «tapt glans», kan vi kanskje og
friske opp nokre basale innsikter om
sjølve læringssituasjonen.
Biesta peikar tidleg på at «lærings-
situasjonen» er svært sårbar, og at
vi ikkje kan setje denne til side med
styringsgrep. For å navigere i denne
sårbare situasjonen skisserer han ei
lærarrolle som er fylt av både sensi-
bilitet, handlekraft og dømmekraft,
utan å vere sentimental eller maktsjuk.
Korleis kvaliteten er på møtet mellom
lærar og elev, er er heilt avgjerande for
om det skjer vesentleg læring eller
ikkje. Det å ta undervisingsomgrepet
tilbake er å minne om basale føreset-
nader for læring som ikkje er vilkår-
leg. Vi kan ikkje resignere på læraren
sine vegne. Om vi er villige til å gje
opp tanken om at læraren har noko
å undervise i, og at elevane har noko
å lære av lærarane sine, er det berre å
pakke saman.
Læraren har alltid arbeidd fram
mot å gjere seg sjølv overflødig, gjen-
nom å bidra til eleven sin vekst på
mange ulike område. Noko må skje.
Noko må verte utvikla. Noko må
kome til eleven som ikkje var der frå
før. Dette «noko» er ferdigheiter. Det
er kunnskapar. Og sist, men like vel
først: det er meining, noko som eleven
gjer til sitt eige. Idealet er at gjennom
undervisinga skal eleven utvikle sjølv-
stende og dei indre og ytre reiskapane
som skal til for å klare seg i verda.
Som Per Tore Dalen også uttryk-
ker det, blir eleven «dannet til de
mennesker de blir gjennom å tilegne
seg kulturens praksisformer»
(Bedre
Skole nr. 2, 2014, s. 90).
Utan læraren som den skjervheim-
ske «deltakar og tilskodar» får eleven
heller ingen å spele ball med. Under-
visingsomgrepet gjer plass til både det
ansvarleg lærarsubjekt som represen-
tant for ein kultur, og den naudsynte
dialogpartnaren som eleven treng for
å vekse inn i vaksensamfunnet. Dette
er grunnleggande komponentar som
ikkje passar like saumlaust inn i læ-
ringsomgrepet.
Møtet mellom menneske er avgje-
rande for kva som vert lært, og kva
meining som vert skapt. Ekte meining
vert skapt gjennom kommunikasjon
og dialog, gjennom ein refleksiv prak-
sis der vi analyserer konsekvensane
av handlingane våre før vi går vidare.
Møta som er mellommenneske i sku-
len er og blir etiske hendingar i stort
og smått. Menneske som ikkje sjølv
har valt kvarandre, skal vere i lag og
arbeide mot formål som er definert
av andre. I dette møtet er det mange
spenningar sommå verte konfrontert
og jobba med. Det er ein lang, frustre-
rande og tung veg utan store garantiar.
Målstyring og kjensla for individet
Den kompetansemålstenkinga sku-
len er prega av, står i eit markant
spenningsforhold til den sårbare
kvardagen, som er fylt av konkrete
Illustrasjonsfoto:
© Rido
85
Bedre Skole nr. 3
■
2017 – 29. årgang