KOMPAS
29
Reflecteren hoort bij competentiegericht leren. Je kijkt terug op je competentieontwikkeling.
Op hoe je bijvoorbeeld werkt, welke keuzes je daarbinnen maakt, welke vaardigheden je
inzet en hoe dat voelt.
Door te reflecteren onderzoek je jouw manier van handelen, en ook hoe je reageert op een
bepaalde situatie en welke gevoelens dit teweeg brengt.
Reflectie kun je onderverdelen in:
1.
Reflectie op je persoonlijk functioneren.
Bij deze vorm van reflecteren kijk je
vooral terug op wie jij bent, wat je motivatie en je doelen zijn. Dit kan je helpen bij je
persoonlijkheidsontwikkeling.
2.
Reflectie op beroepsmatig handelen.
Je kijkt terug op je methodisch handelen.
Je onderzoekt wat het effect is van jouw handelen in de praktijk en de methoden die jij
inzet.
3.
Reflectie op je handelen als burger in de maatschappij.
Hier gaat het om de
invloed van de maatschappij op jouw handelen en omgekeerd.
Deze drie vormen van reflectie zijn niet altijd duidelijk van elkaar te onderscheiden; de ene
vorm hangt nauw samen met de andere. Het draait bij reflectie in ieder geval altijd om jou.
Je kunt op verschillende manieren reflecteren. Even tussendoor op je werk, op school of
op weg naar huis. Je kunt er ook bewust mee bezig zijn in een reflectiegesprek met je
begeleider, een studiegenoot of collega. Het kan je bijvoorbeeld helpen bij het maken van
je Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP). Schriftelijk reflecteren helpt je om met enige afstand
op je handelen terug te kijken. Door een logboek bij te houden en een reflectieverslag te
schrijven, vertraag je als het ware je denkproces, en neem je de tijd om rustig terug te kijken
en na te denken over je handelen.
Een paar tips:
reflecteer op een methodische manier, bijvoorbeeld de STARRT-methode
reflecteer niet alleen op probleemsituaties, maar ook op succeservaringen
gebruik feedback van anderen om vanuit dat gezichtspunt te reflecteren
