120 / 398
Stor Foredragsrejse
113
mere, véd kun, jeg udtalte, at det var mig kært, naar de
store Literaturer optog mine Skrifter, men at intet bevægede
mig som hvis Polakkerne undte mig en Plads blandt deres
egne.
Mange Aar efter, i 1903, gav Koscielski mig en Dag i
Karlsbad Udkastet til hans „Tale ved det store Festmaaltid
i 1885“, som han havde fundet blandt .sine Papirer; dens
Slutning var desværre kommet ham af Hænde*).
*) Begyndelsen lød: Des mihi veniam, vir ornatissime, rem breviter
agendi, ut tibi vota nostra faustissima paucis verbis devoveam.
Fuerunt tempora, in quibus latino præcipue sermone utebantur
omnes cives magnæ reipublicæ litterariæ, et hodie etiam, quamvis inclyta
lingva Ciceronis semper parciores håbet discipulos, non dubito quin sit
optima in occasionibus, in quibus de solemniis viri classico tamquam
ingenio adornati agitur.
Nuper ad nos venisti, advena rerum nostrarum inscius, tamen non
ignotus, nam gloria nominis tui jam diu in hoc terrarum angulo viget
atque splendet, et elegantissima ingenii tui suavitas jam diu omnes
nos maxima implevit adoratione. Per totum orbem terrarum, quocunque
venisti, januæ et corda aperiebantur, sed nunquam et nusquam, crede
mihi, ornatissime vir, tam vehementer, tam sincere amplexus es communi
consensu quam apud nos, miserrimam gentem omnium terrarum et
temporum.
Mortern nostram decreverunt tyrannni, perversos nos esse et vitæ
indignos statuunt clientes eorum atque sycophantæ; delendam esse etiam
memoriam nominis nostri clamant hostes veræ libertatis, sæpe, ut nuper,
togis doctorum et professorum induti — tamen, ut saxum in pelago turbido,
incolumes sumus et integri, quia inest nobis vis illa, quæ omnia frangit:
vis animi semper prorsus spectantis, semper superius ascendentis. Salu-
tamus te, unum ex proceribus ingenii, nos corpore servi, indole liberi,
non plebs, sed populus, non helotæ, sed cives, non morituri, sed veræ
vitæ atque veræ libertatis propugnatores impavidi.
Non dubito quin tibi nota sit elegantissima illa Horatii, poetarum
longe principis, sententia:
— — — nunc adbibe puro
pectore verba puer, nunc te melioribus offer!
Georg Brandes: Levned. III.
g