ایقان انقلابی در فرهنگ و سیاست

12 / 29

ﺑﯿﺎﻧﺪﯾﺸﯿﻢ، اﺛﺮ و ﻧﻮﺷﺘﮫ ًھﺎي ﮐﺴﻲ را دﻗﯿﻘﺎ
ﺑﺨﻮاﻧﯿﻢ ﮐﮫ ادﻋﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ﻇﮭﻮر ﺟﺪﯾﺪي
آورده دﺳﺖ ﺑﮫ ﻗﻀﺎوًاﺳﺖ و ﻣﺴﺘﻘﻼ ت ﺑﺰﻧﯿﻢ.
اﯾﻦ اﻧﻘﻄﺎع اﻟﺒﺘﮫ ﻣﺴﺘﻠﺰم اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ
ﻣﺎ از ﺳﻨﺖ ھﺎ ﻣﻨﻘﻄﻊ ﺷﻮﯾﻢ، از ھﺮ ﺑﺎوري ﮐﮫ
ﺟﺎﻣﻌﮫ و اﻃﺮاﻓﯿﺎن ﺑﮫ ﻣﺎ ﺗﻠﻘﯿﻦ ﮐﺮده
اﻧﺪ،
ﻋﺎري ﺷﻮﯾﻢ. ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﻟﺪي ﻧﻮ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﻢ و اﯾﻦ
ھﻤﺎن ﻣﻔﮭﻮم ﺗﺮک ﺗﻘﺎﻟﯿﺪ اﺳﺖ. ﺗﻘﺎﻟﯿﺪ را ﺗﺮک
ﻣﻲ
ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ ﺗﺤﺮي ﺣﻘﯿﻘﺖ ﮐﻨﯿﻢ. اﯾﻦ
ﻣﻔﮭﻮم ﺑﺨﺶ اول ﮐﺘﺎب اﯾﻘﺎن اﺳﺖ. ﺷﮑﻞ ﺳﺎده
ای از اﯾﻦ ﻣﻔﮭﻮم ﻣﺒﻨﺎی روش ﻓﻠﺴﻔﯽ
دﮐﺎرت
اﺳﺖ. ﻣﻲ ﺗﻮان دﮐﺎرت را ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﺎﻧﻲ ﻓﻠﺴﻔﮫي
ﻣﺪرن ﻏﺮب داﻧﺴﺖ. ﺳﺨﻦ دﮐﺎرت اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﮫ ﻣﺎ
ﺑﺮاي ﻓﮭﻢ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺑﺎﯾﺪ اﺑﺘﺪا ﺷﮏ ﮐﻨﯿﻢ، ﯾﮏ ﺷﮏ
ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ، ﻣﻨﻈﻢ، روﺷ
ﻤﻨﺪ و
ﻣﺘﺪﯾﮏ. ﻣﻲ
ﮔﻮﯾﺪ،
ﺑﺎﯾﺪ دﯾﺪ ﮐﮫ آﯾﺎ ﻣﻲر ﺷﻮد د ھﺮ ﭼﯿﺰي ﺷﮏ ﮐﺮد
ﯾﺎ ﻧﮫ. اﮔﺮ ھﺮ ﭼﯿﺰي، ھﺮ ﻣﻄﻠﺒﻲ، ھﺮ ﻗﻀﯿﮫ
اي
ﻗﺎﺑﻞ ﺷﮏ اﺳﺖ، در آن ﺻﻮرت آن را ﺑﮫ ﻋﻨﻮان
ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻧﻤﻲﺗ ﻮاﻧﯿﻢ ﻗﺒﻮل ﮐﻨﯿﻢ، ﭼﻮن ﻗﺎﺑﻞ ﺷﮏ
اﺳﺖ. ﭘﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﺳﯿﻢ ﺑﮫ ﭼﯿﺰي ﮐﮫ از ﻧﻈﺮ ﺧﺮد
ﻗﺎﺑﻞ ﺷﮏ ﻧﯿﺴﺖ. آن ﻣﻲ ﺷﻮد ﯾﮏ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻣﺤﮑﻢ و ،
ﺑﻌﺪ ﺑﺮ اﺳﺎسآن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺣﻘﺎﯾﻖ دﯾﮕﺮ را
ﺑﺸﻨﺎﺳﯿﻢ.
دﮐﺎرت ﭘﺲ از ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﺶ ﻣﺘﻮﺟﮫ ﺷﺪ ﮐﮫ ﺑﮫ
ھﻤﮫ ﭼﯿﺰ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺷﮏ ﮐﺮد. ﻓﻲ اﻟﻤﺜﻞ: آﯾﺎ ﺷﻤﺎ
اﯾﻦ ﺟﺎ ﻧﺸﺴﺘﮫ اﯾﺪ؟ آ ﯾﺎ ﺷﻤﺎ واﻗﻌﯿﺖ دارﯾﺪ؟
از ﻧﻈﺮ دﮐﺎرت ھﻤﮫ ي اﯾﻦ ﭼﯿﺰھﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺷﮏ اﺳﺖ،
ﺑﮫ اﯾﻦ ﻋﻠﺖ ﮐﮫ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ، ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﻣﺎ رؤﯾﺎ
ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻮﻗﻌﻲ ﮐﮫ ﺧﻮاب ﻣﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ، ﻓﮑﺮ ﻧ ﮐﻨﯿﺪ ﻤﻲ
ﮐﮫ دارﯾﺪ ﺧﻮاب ﻣﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ، ھﻤﮫ ﭼﯿﺰ ﺧﯿﻠﻲ ﺟﺪي
و واﺿﺢ ﺑﮫ ﻧﻈﺮ ﺗ
ﺎن ﻣﻲ
رﺳﺪ. آدم ھﺎ را
ﻣﻲ
ﺑﯿﻨﯿﺪ، ﻣﻲ آﯾﯿﺪ، ﻣﻲ، روﯾﺪ ًﻣﺜﻼ ﺳﺮﺗﺎن ﺑﮫ
دﯾﻮار ﻣﻲ ﺧﻮرد و دردﺗﺎن ﻣﻲ ﮔﯿﺮد. اﻣﺎ ھﯿﭻ ﯾﮏ
از اﯾﻨﮭﺎ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻧﺪارد. رؤﯾﺎﺳﺖ. اﻣﺎ ﻣﺎﺗﺼﻮر
ﻣﻲ
ﮐﻨﯿﻢ ﺣﻘﯿﻘﺖ دارد. دﮐﺎرت ﻣﻲ
ﮔﻮﯾﺪ،
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺧﯿﻠﻲ ﭼﯿﺰھﺎ ﮐﮫ ﻣﻦ اﻷن ﺻﺪ در ﺻﺪ