One Hundred and Sixty Years

70 / 698

۶٩
. ﻭ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﻳﺪﻳﻢ ﮐﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺎ ﺑﺎ ﮐﻮﺷﺶ ﻭ ﭘﺎﻳﻤﺮﺩﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ
ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﺯﺑﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﻟﻬﺠﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ، ﻣﺜﻞ ﮐﺮﺩﻯ ﻭ ﻟﺮﻯ ﻭ
ﺑﻠﻮﭼﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ، ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻬﻦ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻋﺮﺑﻰ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻧﺸﺪ . ﻭﻃﻦ ﻣﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﻭﺳﻌﺖ ﺯﻣﺎﻥ ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩ
ﻭﻟﻰ ،
ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺻﻔﻮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ
ﮐﻨﻮﻧﻰ ﺗﺤﮑﻴﻢ ﺷﺪ . ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻯﻧﮋﺍﺩ ﺳﺎﺑﻘﮥ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﭼﻮﻥ ﺍﺯ ﺍﺻﻞ ﺳﺎﻣﻰ ﻧﺒﻮﺩ
ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﻭﺣﺪﺕ ﻭﻃﻦ ﻭ
ﺯﺑﺎﻥ
ﻫﺎﻯ ﺑﻮﻣﻰ ﺍﻓﺰﻭﺩ .
ﺣﻤﻠﮥ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﻗﺮﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﻭﺯ
ﺳﺮﮐﺸﻰ
ﻫﺎﺋﻰ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻬﻀﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺷﻮﺭﺵ
ﻣﻠّﻰ ﻫﺎﻯ
. ﺷﺪ ﻧﻬﻀﺖ
ﻰﺋﻫﺎ
ﻣﺜﻞ ﺷﻌﻮﺑﻴﻪ ﻫﺎﻯ ، ﻗﻴﺎﻡ ﺳﻴﺎﻩ ﺟﺎﻣﮕﺎﻥ، ﻗﻴﺎﻡ ﺑﺎﺑﮏ ، ﻣ( ﻡ ﺩﻳﻨﺎﻥ ﺧﺮّ ) ﺎﺯﻳﺎﺭ، ﺍﻟﻤﻘﻨّﻊ، ﺍﺳﺘﺎﺩ
ﺳﻴﺲ، ﻭ ﺩﻩ ﻫﺎ ﺩﻻﻭﺭﺍﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻧﻤﻰ ﺗﺎﻓﺘﻨﺪ ﻧﺸﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ
ﺧﻮﻧﺒﺎﺭ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻮﺩ ) . ﺯﺭّﻳﻦ ﮐﻮﺏ ۱۳۴۴ : ۲۲۸ - ۳۰۰ (.
ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﻫﺎ ﻳﮏ ﻳﮏ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ
ﻳﺎﺭﻯ ﺩﺳﺘﻴﺎﺭﺍﻥ ﺗﺮﮎ ﺁﻧﺎﻥ ﺳﺮﮐﻮﺏ ﮔﺮﺩﻳﺪ . ﺣﺎﮐﻤﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺣﺘّﻰ ﺑﺎ ﺟﺎ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻋﺮ ﺍﺏ ﺩﺭ
ﻫﺎﻯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ) ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺑﺨﺎﺭﺍ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﺑﺮﺍﻯ ( ﺟﺎﺳﻮﺳﻰ ﺍﺯ ﻧﺤﻮﮤ
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ، ﻭ ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟ ﻤﻳﺮ ﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﻧﻤﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ
ﺍ، ﺭﻓﺘﻨﺪ ﻧﻤﻰ
ﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ) ﺯﺭﻳﻦ ﮐﻮﺏ ۱۳۴۴ : ۱۷۳ ( .
ﺑﺪﻳﻦ
ﺗﺮﺗﻴﺐ
ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻗﺮﻥ
ﻫﺎ
ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺗﻔﺎﻫﻤﻰ ﺑﺮﺳﻨﺪ .
ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺎﻃﺮﮤ ﻫﺠﻮﻡ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺟﺪﺍ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﻳﻦ ﻭ
ﺩﻝ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺶ ﻣﺮﺍﺳﻤ
.
ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺍﻳﻦ ﺁﺷﺘﻰ ﻭ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻗﺮﻥ
ﻫﺎ
ﺭﺷﺪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ - ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﺩﻏﺪﻏﮥ ﺩﻭ
ﻗﻄﺐ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻫﻮﻳّ
ﻣﻠّﻰ ﺖ ﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻫﻮﻳّ
ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺩﻟﻤﺸﻐﻮﻟﻰ ﻣﺎ ﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﺎﻗﻰ
. ﻣﺎﻧﺪ ﻳﮏ ﺳﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﻗﻄﺐ ، ﺩﻳﻦ ﺯﺭﺩﺷﺘﻰ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﮐﻬﻦ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﻰ ﻭ ﺳﺎﺳﺎﻧﻰ ، ﻭ ﻗﻄﺐ
ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻗﺒﻮﻝ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﺏ ﻭ ﺭﻧﮕﻰ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻋﺮﺍﺏ . ﺩﺍﺷﺖ ﻟﺬﺍ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ
ﺁﺷﺘﻰ ﻫﻮﻳّ
ﻣﻠّﻰﺖ
ﻭ ﻫﻮﻳّ ﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﺯﺭﺩﺷﺘﻰ ﻭ ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺳﻨﺖ ﻫﺎﻯ ﮐﻬﻦ
ﻨﺪ ﺩﺍﺷﺘ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺁ
ﻭ ﻧﺪ ﻭﺭﺩ
ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻭ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﺑﺎ ﺳﻨﻦ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﻣﻴﺨﺘﻨﺪ
ﺍﺯ .
ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﺁﻧﮑﻪ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺳﻴﻨﻪ ﺯﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﻢ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻧﺎﺭﺿﺎﺋﻰ ، ﻣﻼّﻳﺎﻥ
ﻧﻮﺭﻭﺯ ﻭ ﭼﻬﺎﺭﺷﻨﺒﻪ ﺳﻮﺭﻯ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺟﺸﻦ ﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﮐﻬﻦ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺷﺎﺩﻯ ﻭ ﺷﮑﻮﻩ ﺑﺮ