آیین جهانی بهایی

1 / 34

آﺋﯿﻦ ﺟﮭﺎﻧﯽ ﺑﮭﺎﺋﯽ
اﻟﻒ: ﻣﻘﺪﻣﮫ ای ﺑﺮ ﺗﺎرﯾﺦ آﺋﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ
آﺋﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﻧﮫ ﺗﻨﮭﺎ از اﯾﺮان ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﮫ اﺳﺖ ﺑﻠﮑﮫ ﺑﺎ روح ﻓﺮھﻨﮓ ﺷﺎﻣﺦ و ﺷﮑﻮھﻤﻨﺪ اﯾﺮان ﭘﯿﻮﻧﺪی ﯾﮕﺎﻧﮫ و
اﺳﺘﻮار دارد. آﺋﯿﻦ ﻓﺮﺧﻨﺪۀ ﺣﻀﺮت زردﺷﺖ ﺟﻠﻮۀ ﺷﮕﺮﻓﯽ از ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﺴﺎﻣﺢ و ﺑﺮدﺑﺎری در اﯾﺮان ﺑﻮد. ﺑﮫ ھﻤﯿﻦ ﺟﮭﺖ
در اﯾﺮا ن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﺮدﺑﺎری ﻓﺮھﻨﮕﯽ و ﻣﺬھﺒﯽ ﻣﺒﺎدﻟﮥ ﻓﮑﺮی و ﺷﮑﯿﺒﺎﺋﯽ ﻣﺬھﺒﯽ را ﺗﺸﻮﯾﻖ ﻧﻤﻮد و در زﻣﺎن ﻧﺎﻣﺪاراﻧﯽ
ﭼﻮن ﮐﻮروش دادﮔﺮ اﯾﺮان ﻣﮭﺪ ﺗﻤﺪّن و ﺧﻼﻗﯿّﺖ ﻓﺮھﻨﮕﯽ و ﻋﻠﻤﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮔﺮدﯾﺪ. ھﻤﯿﻦ روﺣﯿّﮥ ﺗﺴﺎﻣﺢ و ﺑﺮدﺑﺎری
ﺑﻮد ﮐﮫ ﺑﺎ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ روح آﺋﯿﻦ ﻣﻘﺪّس اﺳﻼم ﺑﮫ ﻣﺒﺎدﻟﮥ ﻓﺮھﻨﮕﯽ و ﺧﻼّ ﻗﯿّﺖ ﻓﮑﺮی ﺷﮕﺮﻓﯽ در ﻗﺮﻧﮭﺎی اوﻟﯿﮥ اﺳﻼم ﻣﻨﺠﺮ
ﺷﺪ. اﻣﺎ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﮫ ﺑﺘﺪرﯾﺞ ﺑﺎ ﺟﮭﺎﻟﺖ ﺑﺴﯿﺎری از ﻋﻠﻤﺎء و ﺗﺤﮑّﻢ ﻧﺎﺑﺮدﺑﺎری ﻣﺬھﺒﯽ اﯾﻦ روﺣﯿﮥ ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺑﺮدﺑﺎری ﺳﺮﮐﻮب
ﮔﺸﺖ و ﺑﺠﺎی آن ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﮑﻔﯿﺮ، ﺗﻘﻠﯿﺪ، ﺳﻨﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ و ﻧﻔﺮت از ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮان ﻣﺬھﺒﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗﺸﻮﯾﻖ ﮔﺮدﯾﺪ.
ﯾﻦﺑﺪ ﺳﺎن ﺑﻮد ﮐﮫ ﺷﮑﻮه ﮔﺬﺷﺘﮥ ﺗﺎﺑﻨﺎک اﯾﺮان در وراء اﺑﺮی ﺗﯿﺮه از اوھﺎم و ﺗﻘﺎﻟﯿﺪ ﻣﺬھﺒﯽ ﭘﻨﮭﺎن ﮔﺮدﯾﺪ و ﺧﻼﻗﯿّﺖ ﻓﮑﺮی
و ﻋﻠﻤﯽ ﺟﺎی ﺧﻮدرا ﺑﮫ رﮐﻮد ﻓﺮھﻨﮕﯽ، ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺳﭙﺮد. در ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﺑﻮد ﮐﮫ ﻓﺮھﻨﮓ و اﻗﺘﺼﺎد ﻧﻮزای
ﻏﺮب ﮐﮫ در ﻋﺼﺮ ﺟﺪﯾﺪ از ﮐﺎﺑﻮس اوھﺎم ﺳﻨﺘﯽ و ﻧﺎﺑﺮدﺑﺎری ﻓ ﺮھﻨﮕﯽ ﺗﺎ ﺣﺪودی ﺑﯿﺪار ﮔﺸﺘﮫ و در ﺟﮭﺖ اﻋﺘﻼء ﻋﻠﻤﯽ
و ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﻗﺪم ﻣﯽ زد ﺑﮫ آﺳﺎﻧﯽ و ﺳﺎدﮔﯽ در رﻗﺎﺑﺘﮭﺎی اﻗﺘﺼﺎدی و ﻧﻈﺎﻣﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺮ اﯾﺮان ﭼﯿﺮه و ﻓﺎﺋﻖ ﮔﺸﺖ.
ﻋﻠﻤﺎی اﯾﺮان ﺑﺠﺎی ﺗﺸﻮﯾﻖ ﮐﺴﺐ ﻋﻠﻢ و ﺻﻨﻌﺖ و ﻓﺮھﻨﮓ ﺧﻼّق و آزادی ﻋﻘﯿﺪه و وﺟﺪان ﺑﮫ ﺗﻌﺮّض ﺑﺮ ﻋﻘﺎﺋﺪ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ
و ھﺮ ﮔﻮﻧﮫ ﯾﺎدﮔﯿﺮی از ﻋﻠﻮم و ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻏﺮب را ﺑﺎﺳﺘﻨﺎد ﺣﺪﯾﺚ "ﻣﻦ ﺗﺸﺒّﮫ ﺑﻘﻮم ﻓﮭﻮ ﻣﻨﮭﻢ" )ھﺮﮐﺲ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻗﻮﻣﯽ ﺷﺒﺎھﺖ
ﺟﻮﯾﺪ از آﻧﮭﺎ ﻣﯿﺸﻮد( ﺑﺒﺎد دﺷﻨﺎم و ﺗﮑﻔﯿﺮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و از ھﺮﮔﻮﻧﮫ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻋﻠﻤﯽ و ﺧﻼّﻗﯿّﺖ ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﮐﺮدﻧﺪ. ﻧﺘﯿﺠﮫ
آن ﺷﺪ ﮐﮫ ﻧﮫ اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻨﺘﯽ اﯾﺮان ﺗﺎب رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ اﻗﺘﺼﺎد ﺻﻨﻌﺘﯽ اروﭘﺎ را داﺷﺖ و ﻧﮫ ارﺗﺶ اﯾﺮان ﻗﺎدر ﺑﮫ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در
ﻣﻘﺎﺑﻞ ارﺗﺸﮭﺎی اروﭘﺎﺋﯽ ﺑﻮد. ﺟﺎی ﺗﺄﺳﻒ اﺳﺖ ﮐﮫ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺮان ﻓﺮھﻨﮕﯽ و ﻣﺬھﺒﯽ ﺑﮫ اﯾﻦ ﺷﺮاﺋﻂ ﻧﺎﮔﻮار از ﻗﺮن ھﺠﺪھﻢ
ﺑﮫ ﺑﻌﺪ ﺗﺸﺪﯾﺪ روﺣﯿﮥ ﻧﺎﺑﺮدﺑﺎری ﻣﺬھﺒﯽ، ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﮑﻔﯿﺮ و ﺗﻔﺴﯿﻖ، اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺪرت آﺧﻮﻧﺪھﺎ در ﻓﺮھﻨﮓ و ﺳﯿﺎﺳﺖ
اﯾﺮان ، داﻣﻨﮫ زدن ﺑﮫ روﺣﯿﮥ ﺗﻮطﺌﮫ ﮔﺮاﺋﯽ، اﻣﺘﻨﺎع از ﻗﺒﻮل ھﺮﮔﻮﻧﮫ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻓﺮھﻨﮕﯽ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﯾﻦ ﻋﻘﺐ اﻓﺘﺎدﮔﯽ
اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻧﺎﺑﺮدﺑﺎری ﻓﺮھﻨﮕﯽ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و دﯾﻨﯽ از طﺮﯾﻖ ﻧﮭﺎدی ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﻨﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻓﺮھﻨﮕﯽ در
ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺎﺳﯽ اﯾﺮان ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺑﺪﯾﻦ ﺳﺎن اﺳﺖ ﮐﮫ اﯾﺮان ﻋﺰﯾﺰ ﮐ ﮫ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﮭﺪ ﺗﺴﺎﻣﺢ ﻓﺮھﻨﮕﯽ و ﺑﺮدﺑﺎری ﻣﺬھﺒﯽ ﺑﻮد
ﺑﻌﻨﻮان ﻧﮥ ﺗﯿﺮه ﻻ ای از ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﮑﻔﯿﺮ و ﻧﺎﺑﺮدﺑﺎری و ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺗﺒﻌﯿﺾ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ دﻧﯿﺎ ﺷﮭﺮت ﯾﺎﻓﺘﮫ اﺳﺖ.
اﻣّﺎ در ﻧﯿﻤﮥ ﻗﺮن ﻧﻮزدھﻢ ﺑﺎ ظﮭﻮر آﺋﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ روﺣﯿﮥ ﺑﺮدﺑﺎری و ﺗﺴﺎﻣﺢ ﻓﺮھﻨﮕﯽ اﯾﺮاﻧﯽ ﺟﻠﻮۀ ﺗﺎﺑﻨﺎک ﺑﺪﯾﻌﯽ
ﯾﺎﻓﺖ. ھﻤﺎﻧﻨﺪ آﺋﯿﻦ ﻣ ﻘﺪس زرﺗﺸﺖ ﮐﮫ از اﯾﺮان ﺑﭙﺎ ﺧﺎﺳﺘﮫ ﺑﻮد آﺋﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﻧﯿﺰ از اﯾﺮان ظﮭﻮر ﮐﺮد و ﺑﻮﺣﯽ اﻟﮭﯽ و اﻟﮭﺎم
رﺑﺎﻧﯽ ﺗﻘﺪﯾﺮ ﯾﺰدان ﺑﺮان ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﮐﮫ اﯾﺮان ﺑﺎر دﮔﺮ ﻣﺤﻞ ظﮭﻮر ﻓﺮھﻨﮓ ﺷﮑﯿﺒﺎﺋﯽ و ﺑﺮاﺑﺮی و ﺗﻌﺎون و ﺗﮑﺎﻣﻞ
ﮔﺮدد. روﺣﯿّﮥ ﺗﺴﺎﻣﺢ و ﺑﺮدﺑﺎری در آﺋﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﺷﮑﻠﯽ ﺟﮭﺎن ﺷﻤﻮل ﺑﺨﻮد ﻣﯽﮔﯿ ﺮد و درﻧﺘﯿﺠﮫ آﺋﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﭘﻠﯽ ﺑﺮای
ارﺗﺒﺎط وآﺷﺘﯽ ﺧﻼّق ﻣﯿﺎن اﯾﺮان و ﺟﮭﺎن ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﺟﮭﺎن ﺷﻤﻮل و ﺧﻼّق و ﻣﺘﺮﻗّﯽ ﮐﮫ ﻧﯿﺎز و
ﻣﻘﺘﻀﺎی زﻣﺎن اﺳﺖ از اﯾﺮان ﺑﭙﺎﺧﺎﺳﺖ ﮐﮫ آرﻣﺎﻧﺶ ﺗﮑﺎﻣﻞ و اﺗﺤﺎد ﻋﺎﻟﻢ اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ.
دﯾﺎﻧﺖ ﺟﮭﺎﻧﯽ ﺑﮭﺎﺋﯽ آﻏﺎزش از ﺷﮭﺮ ﺷﯿﺮاز در ۳ ﺧﺮد اد ﻣﺎه ﺳﺎل ۱۲۲۳ ﺷﻤﺴﯽ ) ٥ ﺟﻤﺎدی اﻻوﻟﯽ از ﺳﺎل
۱۲٦۰ ھﺠﺮی ﻗﻤﺮی( ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ۲۳ ﻣﯽ ۱۸٤٤ ﻣﯿﻼدی ﺑﻮد. در اﯾﻦ ﺳﺎل ) ۱۲٦۰ ھﺠﺮی ﻗﻤﺮی( ﮐﮫ ھﺰار ﺳﺎل ﮐﺎﻣﻞ
از وﻓﺎت اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﮑﺮی ﮔﺬﺷﺘﮫ ﺑﻮد ﺟﻮاﻧﯽ ۲٥ ﺳﺎﻟﮫ ﺑﻨﺎم ﺳﯿّﺪ ﻋﻠﯽ ﻣﺤﻤﺪ ﺷﯿﺮازی ﺑﺎب ﻋﻠﻢ اﻟﮭﯽ را ﺑﺮوی ﺟﮭﺎﻧﯿﺎن
ﮔﺸﻮد، ﺧﻮدرا ﺑﺎب ﻧﺎﻣﯿﺪ و ﭘﯿﺮواﻧﺶ ﺑﮫ ﺑﺎﺑﯽ ﻣﻌﺮوف ﺷﺪﻧﺪ. ﺣﻀﺮت ﺑﺎب زﻟﺰﻟﮫ ﺑﺮ ارﮐﺎن اوھﺎم و ﺗﻘﺎﻟﯿﺪ اﻧﺪاﺧﺖ و
ﺑﺘﮭﺎی ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ و ارﺗﺠﺎع ﻓﺮھﻨﮕﯽ را درھﻢ ﺷﮑﺴﺖ. ﺑﺨﻼف ﻋﻠﻤﺎی رﺳﻮم ﮐﮫ ﻣﺒﻨﺎی ﻋﻠﻢ و اﻗﺘﺪار ﺧﻮدرا
ﻣﺸﺮوﻋﯿّﺖ ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﮐﮫ ﺗﺎﺟﺮی ﺟﻮان ﺑﻮد اﻋﻼن ﻓﺮﻣﻮد ﮐﮫ ﺑﮫ وﺣﯽ و اﻟﮭﺎم اﻟﮭﯽ آﺋﯿﻦ
ﺑﺪﯾﻌﯽ را ﺑﺮای ﺑﺸﺮﯾﺖ ﺑﮫ ارﻣﻐﺎن آورده اﺳﺖ ﮐﮫ ﺳﻨﺖ ھﺎی ﮐﮭﻨﺴﺎل را درھﻢ ﻓﺮورﯾﺨﺘﮫ و از ﻟﺰوم ﺗﺠﺪّدی راﺳﺘﯿﻦ ﮐﮫ
ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ھﻤﺎھﻨﮕﯽ ﻋﻠﻢ و دﯾﻦ اﺳﺖ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ. ﺑﺮای اﻋﻼن اﯾﻦ ﻧﻮزاﺋﯽ روﺣﺎﻧﯽ و ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﮐﺘﺎﺑﯽ
ﺑﻨﺎم ﻗﯿّﻮم اﻷﺳﻤﺎء در ﺷﺮح ﺳﻮرۀ ﯾ ﻮﺳﻒ ﻧﺎزل ﻓﺮﻣﻮد و در اﯾﻦ ﺗﻔﺴﯿﺮ ﺷﮕﺮف از وﺣﺪت ھﻤﮥ اﻧﺒﯿﺎء اﻟﮭﯽ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ و
داﺳﺘﺎن ﯾﻮﺳﻒ را ﺳﻤﺒﻠﯽ از اﯾﻦ وﺣﺪت راﺳﺘﯿﻦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان ﺗﻠﻘّﯽ ﻓﺮﻣﻮد. آن ﺣﻀﺮت اﻋﻼن ﻓﺮﻣﻮد ﮐﮫ اﮐﻨﻮن زﻣﺎن ظﮭﻮر
ﺣﻘﺎﺋﻖ ﻧﮭﻔﺘﮥ در ﮐﺘﺐ ﻣﻘﺪّﺳﮫ ﻓﺮا رﺳﯿﺪه اﺳﺖ و آدﻣﯿﺎن را ﺑﮫ ﺗﻮﺟّﮫ ﺑﮫ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻣﺸﺘﺮک ادﯾﺎن و ﭘ ﯿﺎﻣﺒﺮان دﻋﻮت ﻧﻤﻮد. از
ﻧﻘﻄﮫ ﻧﻈﺮ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﺣﻘﯿﻘﺖ ھﻤﮥ اﻧﺒﯿﺎء ﯾﮑﯽ اﺳﺖ و آن اﻣﺮ و ﻣﺸﯿّﺖ اﻟﮭﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ در ھﺮ زﻣﺎن ﺑﻨﺎﺑﮫ اﻗﺘﻀﺎء زﻣﺎن