12-13 / 182
LEREN DOOR DOEN
Bij onderzoekend en ontwerpend leren stimuleert
u leerlingen de wereld zelf te ontdekken en te ervaren
en ook problemen te signaleren en op te lossen.
Dingen waarover je je verwondert zijn een krachtige
stimulans in het leerproces. Quest en Stichting
Ontdekplek hebben in samenwerking met Heutink
speciaal voor het onderwijs proefjes en werkbladen
ontwikkeld, die verwondering, vragen en verlangens
oproepen. Hierdoor komt een scala aan talenten
bovendrijven, en dat is het allerbelangrijkste in
wetenschap en techniek. Ontdekken, ervaren en
ontwikkelen!
Een aantal voorbeelden:
• Hoe smelt ijs?
• Een robothand maken (zie volgende pagina)
• Maak je eigen luchtballon
Door het uitvoeren van de proefjes leren de leerlingen
de theorie achter een wetenschappelijk verschijnsel.
Vervolgens kunnen zij aan de hand van de ontwerp-
cyclus (zie onder) aan de slag om de geleerde theorie
toe te passen en zelf een ontwerp of prototype te maken
met behulp van de extra opdrachten bij de proefjes.
EEN INTEGRALE BENADERING VAN TECHNIEK
Binnen het voortgezet onderwijs zien we dat men
steeds meer integraal te werk gaat. Technieklessen
worden aangesloten op de lessen biologie, natuur-
kunde en scheikunde of andersom. Gaat de biologieles
over het (drogen van) planten, dan kan bijvoorbeeld in
de techniekles een droogpers ontworpen worden.
Of wat te denken van het bedenken van een oplossing
voor een bepaalde proefopstelling voor de scheikundeles.
De door Heutink en Quest ontwikkelde proefjes sluiten
goed aan bij deze integrale benadering.
1.
Formuleer een duidelijk thema of een relevante
vraagstelling en laat deze door de leerlingen uit-
gebreid verkennen. Waar gaat de opdracht over en
waarom is deze belangrijk? Laat de leerlingen boeken
lezen of personen interviewen zodat ze zich kunnen
verdiepen in het thema.
2.
Bespreek de resultaten en brainstorm over hoe
een ontwerp kan inspelen op de vraagstelling. Bedenk
veel ideeën en maak hieruit een selectie.
3.
De gekozen ideeën worden uitgewerkt en
door te schetsen en prototypes te maken
kunnen de leerlingen hun idee visualiseren.
4.
Hierna kunnen de leerlingen hun ontwerpen
testen in de praktijk en weer opnieuw aanscherpen.
Vaak moeten er verschillende versies gemaakt
worden om tot een geschikt definitief ontwerp te
komen.
5.
Een presentatie van alle ontwerpen kan
de cyclus afsluiten of weer opnieuw starten om
tot nog meer en betere ideeën te komen.
MEER INFORMATIE OVER DE ONDERZOEKS- EN
ONTWERPCYCLUS VINDT U OP
ONTWERPINDEKLAS.NL.HIER VINDT U OOK TIPS HOE U DEZE CYCLI
TOE KUNT PASSEN IN UW LESSEN.
DE PROEFJES MAKEN
EEN INTEGRALE
BENADERING VAN
TECHNIEK MOGELIJK
Een onderzoekende
houding creëren
in de onderbouw
Om een onderzoekende houding
bij leerlingen te stimuleren,
hebben Stichting Ontdekplek en
Quest in samenwerking met Heutink
een aantal leuke, uitdagende en
inspirerende proefjes ontwikkeld
die eenvoudig in de klas zijn uit te
voeren. Deze proefjes zijn uitgewerkt
in filmpjes en zijn met name geschikt
voor de onderbouw of het speciaal
voortgezet onderwijs. Na een klas-
sikale instructie op het digibord of
touchscreen, kunnen uw leerlingen
zelf aan de slag met simpele,
betaalbare materialen die vaak
al op school aanwezig zijn.
Hoewel voor onderzoeken en ontwerpen
vergelijkbare vaardigheden nodig zijn, zoals
bijvoorbeeld creatief denken, zijn ontwerpen
en onderzoeken niet hetzelfde. De uitkomst
en ook de manier waarop de uitkomst wordt
verkregen verschilt. Onderzoeken is gericht
op het vermeerderen van kennis en begint
altijd met een vraag waarop je antwoord
wilt. Vervolgens start het onderzoekproces.
Ontwerpen begint met een probleem of
behoefte en is gericht op het ontwikkelen
van een oplossing. Hiervoor gebruik je
een ontwerpproces.
Onderzoeks- en
ontwerpcyclus
De proefjes en werkbladen worden ondersteund door filmpjes die u op het digibord
kunt laten zien voordat de leerlingen aan de slag gaan of de leerlingen zelfstandig
kunt laten bekijken. In deze korte filmpjes laat
Boy Visser
, leraar biologie en
experimenteerexpert van Quest, stapsgewijs zien hoe het proefje in zijn werk gaat.
De filmpjes kunt u vinden op het YouTubekanaal van Quest Junior.
ONDERZOEKS- EN ONTWERPCYCLUS
10
11