Utdanning nr. 21 - 2016

52 / 68

52 | UTDANNING nr. 21/9. desember 2016
Debatt
Til «Nynorsk i Vestlandsregionen» i Utdanning 18/2016, side 42
Eg viser til ovannemnde debattinnlegg av mål-
lagsleiar Magne Aasbrenn i Utdanning 18/2016.
Det er eitt av fleire frå hans hand som handlar om
at det er meir eller mindre vedteke at ein region
med dei tre fylka Rogaland, Hordaland og Sogn
og Fjordane skal opprettast, og at Mållaget ikkje
aksepterer anna enn nynorsk som administra-
sjonsmål der.
Aasbrenn vil ha det til at det er 67 nynorsk-
kommunar i den kommande regionen, berre tre
bokmålskommunar og 15 som har vedtak om å
vera språkleg nøytrale. Dette er sjølvsagt rett,
men sakleg og demokratisk sett irrelevant.
Aasbrenn konkluderer med at Vestlandsregio-
nen er eit nynorsk maktsentrum, og at Mållaget
ikkje kan godta anna enn at «den nye Vestlandsre-
gionen vert administrert på nynorsk».
Det fæle med dette er at realitetane ut frå
alminneleg demokratisk sinnelag og metodikk
er så feil som det kan bli. Alle som elles driv med
politikk, plar rekna ein mann – ei røyst. I Mållaget
reknar ein «ein kommune – ei røyst», utan å sjå
kor mange røysteføre som står bak talmagien.
Sanninga er at ifølgje Statistisk sentralbyrå
(SSB) sine tal for målbruk i kommunane har Vest-
landsregionen totalt eit folketal på 1.100.000
innbyggjarar, pent avrunda. Av desse er 137.000
grunnskuleelevar, og av desse er 51.000 nynorsk-
elevar. Altså har Vestlandsregionen totalt eit
bokmålsfleirtal på 62 prosent av elevtalet i
grunnskulen, nær to tredjedelar.
Aasbrenn tek heller ikkje det minste omsyn
til at dei tre bokmålskommunane i Vestlandsre-
gionen er Eigersund, Stavanger og Haugesund,
alle i Rogaland; med totalt 185.000 innbyggjarar,
eller at dei nøytrale kommunane i same fylket
til saman har 208.000 bokmålsbrukarar, slik at
delen av bokmålsbrukarar totalt i fylket kjem opp
i vel 75 prosent. Betre vert det ikkje i Hordaland,
med Bergen som «nøytral» kommune, med totalt
98 prosent bokmålsbrukarar. Hordaland har
516. 000 innbyggjarar, og av desse er 336.000
bokmålsbrukarar. Dette gir eit bokmålsfleirtal
på 65 prosent av folketalet. Desse tala er grunna
Om røynd og statistikkbruk i målsaka
Over halvparten av innbyggjarane i Hordaland bur i Bergen, ein av kommunane som ikkje har nynorsk som einaste
administrasjonsspråk. Statistikk over val av målformmå ta utgangspunkt i folketalet, og ikkje i talet på kommunar.
FOTOGERBENJACOBS/WIKIMEDIACOMMONS
på kommunane sine eigne tal om målbruk i
kommunane.
I Vestlandsregionen er difor berre Sogn og
Fjordane ein reell nynorskbastion, med nær 98
prosent av folketalet som nynorskbrukarar.
Diverre for Mållaget utgjer dette fylket berre
10 prosent av heile regionen, og summen av
nynorskbrukarar er totalt i regionen mindre enn
35 prosent.
Med grunnlag i ein tredjedel av folketalet er
det vågalt av Aasbrenn og Mållaget å klandre
fylkesordføraren i Rogaland for at ho syns at
nynorsk ikkje er det naturlege administrasjons-
målet i den nye regionen.
Enno verre vert stoda om ein tek omsyn til at
nynorskbruken generelt vert halvert blant sku-
leelevane når dei går frå grunnskule til vidaregå-
ande skule.
Ein kan tykkja det er synd at nynorskbruken er
på retur i Norge, men det gjer ikkje stoda betre å
driva talmagi og delvis usanning. Uærleg statis-
tikkbruk er uærleg, og burde unngåast, sjølv om
ein har eit mål.
Bjarte Rundereim
pensjonert adjunkt, Gol
Følg med på debatten på