Herman Veenker, Henderien Steenbeek, Marijn van Dijk en Paul van Geert - Talentgerichte ontwikkeling op de basisschool

153

6.1

Introductie

Figuur 6.1

De talentdriehoek voor hoofdstuk 6

In dit hoofdstuk gaan we vanuit het perspectief van de context nader in op de der-

de punt van de driehoek: op microniveau is dit de taak en op mesoniveau is dit de

leeromgeving. We behandelen de aspecten van de taak en de leeromgeving die van

belang zijn voor het handelen in de klas of groep bij het toepassen van de principes

van talentontwikkeling.

We beginnen dit hoofdstuk met de principes van talentontwikkeling die van

toepassing zijn op de taak en de leeromgeving. Daarna volgt een casus. Vervolgens

beschrijven we een viertal aspecten op microniveau die van belang zijn voor het

handelen in een taak die op talentontwikkeling is gericht: het benutten van affor-

dantie van het materiaal, het creëren van een cognitief conflict met behulp van de

taak, de invloed van de context op de taak en de wijze waarop een taak autonomie

kan verlenen. Op mesoniveau komt de leeromgeving aan de orde bij het behande-

len van onderzoekend, ontwerpend en ondernemend leren. Daarbij laten we zien

dat al deze werkvormen contexten creëren waarin gehandeld kan worden in cycli-

sche processen, die zijn afgeleid van de empirische cyclus (zie hoofdstuk 5). Dit is be-

langrijk, omdat het gebruik van zo’n cyclus structuur geeft aan de interactie, de au-

tonomie van leerlingen ondersteunt en cognitieve conflicten kan creëren waarmee

leerlingen via een proces van zelforganisatie op een hoger niveau van handelen en

redeneren kunnen komen. Op macroniveau behandelen we kort het onderwijsbe-

leid en de wijze waarop dit leerlingen op hun toekomstige functioneren voorbereid.

Leerdoelen

Na bestudering van dit hoofdstuk:

kun je de principes van talentontwikkeling toepassen op de taak;

weet je wat de belangrijkste kenmerken van een dynamische taak zijn;

weet je op welke wijze een context bijdraagt aan begrip en betekenisgeving;

weet je wat een cognitief conflict is en hoe je hier gebruik van kunt maken;

kun je effectief gebruikmaken van externe leeromgevingen;

weet je op welke wijze vakkenintegratie in een leeromgeving kan ontstaan;

weet je op welke wijze een externe leeromgeving ingebed kan worden.

taak

leerling

beïnvloedt

leerkracht